1.

सर्ग १

sarga 1

2.

सर्ग २

sarga 2

3.

सर्ग ३

sarga 3

4.

सर्ग ४

sarga 4

5.

सर्ग ५

sarga 5

6.

सर्ग ६

sarga 6

7.

सर्ग ७

sarga 7

8.

सर्ग ८

sarga 8

9.

सर्ग ९

sarga 9

10.

सर्ग १०

sarga 10

11.

सर्ग ११

sarga 11

12.

सर्ग १२

sarga 12

13.

सर्ग १३

sarga 13

14.

सर्ग १४

sarga 14

15.

सर्ग १५

sarga 15

16.

सर्ग १६

sarga 16

17.

सर्ग १७

sarga 17

18.

सर्ग १८

sarga 18

19.

सर्ग १९

sarga 19

20.

सर्ग २०

sarga 20

21.

सर्ग २१

sarga 21

22.

सर्ग २२

sarga 22

23.

सर्ग २३

sarga 23

24.

सर्ग २४

sarga 24

25.

सर्ग २५

sarga 25

26.

सर्ग २६

sarga 26

27.

सर्ग २७

sarga 27

28.

सर्ग २८

sarga 28

29.

सर्ग २९

sarga 29

30.

सर्ग ३०

sarga 30

31.

सर्ग ३१

sarga 31

32.

सर्ग ३२

sarga 32

33.

सर्ग ३३

sarga 33

34.

सर्ग ३४

sarga 34

35.

सर्ग ३५

sarga 35

36.

सर्ग ३६

sarga 36

37.

सर्ग ३७

sarga 37

38.

सर्ग ३८

sarga 38

39.

सर्ग ३९

sarga 39

40.

सर्ग ४०

sarga 40

41.

सर्ग ४१

sarga 41

42.

सर्ग ४२

sarga 42

43.

सर्ग ४३

sarga 43

44.

सर्ग ४४

sarga 44

45.

सर्ग ४५

sarga 45

46.

सर्ग ४६

sarga 46

47.

सर्ग ४७

sarga 47

48.

सर्ग ४८

sarga 48

49.

सर्ग ४९

sarga 49

50.

सर्ग ५०

sarga 50

51.

सर्ग ५१

sarga 51

52.

सर्ग ५२

sarga 52

53.

सर्ग ५३

sarga 53

54.

सर्ग ५४

sarga 54

55.

सर्ग ५५

sarga 55

56.

सर्ग ५६

sarga 56

57.

सर्ग ५७

sarga 57

58.

सर्ग ५८

sarga 58

59.

सर्ग ५९

sarga 59

60.

सर्ग ६०

sarga 60

61.

सर्ग ६१

sarga 61

62.

सर्ग ६२

sarga 62

63.

सर्ग ६३

sarga 63

64.

सर्ग ६४

sarga 64

65.

सर्ग ६५

sarga 65

66.

सर्ग ६६

sarga 66

67.

सर्ग ६७

sarga 67

68.

सर्ग ६८

sarga 68

69.

सर्ग ६९

sarga 69

70.

सर्ग ७०

sarga 70

71.

सर्ग ७१

sarga 71

72.

सर्ग ७२

sarga 72

73.

सर्ग ७३

sarga 73

74.

सर्ग ७४

sarga 74

75.

सर्ग ७५

sarga 75

76.

सर्ग ७६

sarga 76

77.

सर्ग ७७

sarga 77

78.

सर्ग ७८

sarga 78

79.

सर्ग ७९

sarga 79

80.

सर्ग ८०

sarga 80

81.

सर्ग ८१

sarga 81

82.

सर्ग ८२

sarga 82

83.

सर्ग ८३

sarga 83

84.

सर्ग ८४

sarga 84

85.

सर्ग ८५

sarga 85

86.

सर्ग ८६

sarga 86

87.

सर्ग ८७

sarga 87

88.

सर्ग ८८

sarga 88

89.

सर्ग ८९

sarga 89

90.

सर्ग ९०

sarga 90

91.

सर्ग ९१

sarga 91

92.

सर्ग ९२

sarga 92

93.

सर्ग ९३

sarga 93

94.

सर्ग ९४

sarga 94

95.

सर्ग ९५

sarga 95

96.

सर्ग ९६

sarga 96

97.

सर्ग ९७

sarga 97

98.

सर्ग ९८

sarga 98

99.

सर्ग ९९

sarga 99

100.

सर्ग १००

sarga 100

101.

सर्ग १०१

sarga 101

102.

सर्ग १०२

sarga 102

103.

सर्ग १०३

sarga 103

104.

सर्ग १०४

sarga 104

सर्ग १०५

sarga 105

106.

सर्ग १०६

sarga 106

107.

सर्ग १०७

sarga 107

108.

सर्ग १०८

sarga 108

109.

सर्ग १०९

sarga 109

110.

सर्ग ११०

sarga 110

111.

सर्ग १११

sarga 111

112.

सर्ग ११२

sarga 112

113.

सर्ग ११३

sarga 113

114.

सर्ग ११४

sarga 114

115.

सर्ग ११५

sarga 115

116.

सर्ग ११६

sarga 116

117.

सर्ग ११७

sarga 117

118.

सर्ग ११८

sarga 118

119.

सर्ग ११९

sarga 119

Progress:89.3%

गतिं खर इवाश्वस्य तार्क्ष्यस्येव पतत्रिणः | अनुगन्तुं न शक्तिर्मे गतिं तव महीपते || २-१०५-६

Oh ! lord of the earth as an ass cannot follow the pace of a horse or a bird, the pace of Tarkshya (Garuda), I do not have the capability to follow you. [2-105-6]

english translation

gatiM khara ivAzvasya tArkSyasyeva patatriNaH | anugantuM na zaktirme gatiM tava mahIpate || 2-105-6

hk transliteration by Sanscript

सुजीवं नित्यशस्तस्य यः परैरुपजीव्यते | राम तेन तु दुर्जीवं यः परानुपजीवति || २-१०५-७

Oh ! Rama, the life of a man on whom others depend for their sustenance is a happy life and the life of one who depends on others for his own maintenance is miserable. [2-105-7]

english translation

sujIvaM nityazastasya yaH parairupajIvyate | rAma tena tu durjIvaM yaH parAnupajIvati || 2-105-7

hk transliteration by Sanscript

यथा तु रोपितो वृक्षः पुरुषेण विवर्धितः | ह्रस्वकेण दुरारोहो रूढस्कन्धो महाद्रुमः || २-१०५-८

As a man plants a tree, rears it till it grows into such a large tree with a big trunk that it becomes difficult for a dwarf to climb. [2-105-8]

english translation

yathA tu ropito vRkSaH puruSeNa vivardhitaH | hrasvakeNa durAroho rUDhaskandho mahAdrumaH || 2-105-8

hk transliteration by Sanscript

स यदा पुष्पितो भूत्वा फलानि न विदर्शयेत् | स तां नानुभवेत्प्रीतिं यस्य हेतोः प्ररोपितः || २-१०५-९

When the tree flowers but does not bear fruit, the man who planted it gets no pleasure out of the purpose for which the tree was planted. [2-105-9]

english translation

sa yadA puSpito bhUtvA phalAni na vidarzayet | sa tAM nAnubhavetprItiM yasya hetoH praropitaH || 2-105-9

hk transliteration by Sanscript

एषोपमा महाबाहो तमर्थं वेत्तु मर्हसि | यदि त्वमस्मान्वृषभो भर्ता भृत्यान्न शाधि हि || २-१०५-१०

Being a mighty protector, do not chastise us who are your servants. This is a simile. You may better comprehend its implications. (The meaning of the simile is that if you do not assume the throne, the desire of our father, who nurtured you right from your childhood and hoped that one day you will become king and rule the people, will be in vain.) [2-105-10]

english translation

eSopamA mahAbAho tamarthaM vettu marhasi | yadi tvamasmAnvRSabho bhartA bhRtyAnna zAdhi hi || 2-105-10

hk transliteration by Sanscript