1.
सर्ग १
sarga 1
2.
सर्ग २
sarga 2
3.
सर्ग ३
sarga 3
4.
सर्ग ४
sarga 4
5.
सर्ग ५
sarga 5
6.
सर्ग ६
sarga 6
7.
सर्ग ७
sarga 7
8.
सर्ग ८
sarga 8
9.
सर्ग ९
sarga 9
10.
सर्ग १०
sarga 10
11.
सर्ग ११
sarga 11
12.
सर्ग १२
sarga 12
13.
सर्ग १३
sarga 13
14.
सर्ग १४
sarga 14
15.
सर्ग १५
sarga 15
16.
सर्ग १६
sarga 16
17.
सर्ग १७
sarga 17
18.
सर्ग १८
sarga 18
19.
सर्ग १९
sarga 19
20.
सर्ग २०
sarga 20
21.
सर्ग २१
sarga 21
22.
सर्ग २२
sarga 22
23.
सर्ग २३
sarga 23
24.
सर्ग २४
sarga 24
25.
सर्ग २५
sarga 25
26.
सर्ग २६
sarga 26
27.
सर्ग २७
sarga 27
28.
सर्ग २८
sarga 28
29.
सर्ग २९
sarga 29
30.
सर्ग ३०
sarga 30
31.
सर्ग ३१
sarga 31
32.
सर्ग ३२
sarga 32
•
सर्ग ३३
sarga 33
34.
सर्ग ३४
sarga 34
35.
सर्ग ३५
sarga 35
36.
सर्ग ३६
sarga 36
37.
सर्ग ३७
sarga 37
38.
सर्ग ३८
sarga 38
39.
सर्ग ३९
sarga 39
40.
सर्ग ४०
sarga 40
41.
सर्ग ४१
sarga 41
42.
सर्ग ४२
sarga 42
43.
सर्ग ४३
sarga 43
44.
सर्ग ४४
sarga 44
45.
सर्ग ४५
sarga 45
46.
सर्ग ४६
sarga 46
47.
सर्ग ४७
sarga 47
48.
सर्ग ४८
sarga 48
49.
सर्ग ४९
sarga 49
50.
सर्ग ५०
sarga 50
51.
सर्ग ५१
sarga 51
52.
सर्ग ५२
sarga 52
53.
सर्ग ५३
sarga 53
54.
सर्ग ५४
sarga 54
55.
सर्ग ५५
sarga 55
56.
सर्ग ५६
sarga 56
57.
सर्ग ५७
sarga 57
58.
सर्ग ५८
sarga 58
59.
सर्ग ५९
sarga 59
60.
सर्ग ६०
sarga 60
61.
सर्ग ६१
sarga 61
62.
सर्ग ६२
sarga 62
63.
सर्ग ६३
sarga 63
64.
सर्ग ६४
sarga 64
65.
सर्ग ६५
sarga 65
66.
सर्ग ६६
sarga 66
67.
सर्ग ६७
sarga 67
Progress:57.8%
न कोपकालः क्षितिपालपुत्र न चाति कोपस्स्वजने विधेयः | त्वदर्थकामस्य जनस्य तस्य प्रमादमप्यर्हसि वीर सोढुम् || ४-३३-५१
sanskrit
- 'O prince this is not the time to get angry with your own people. He (Sugriva) is your friend and wishes to do your work. You should bear with him even if he makes a mistake. [4-33-51]
english translation
na kopakAlaH kSitipAlaputra na cAti kopassvajane vidheyaH | tvadarthakAmasya janasya tasya pramAdamapyarhasi vIra soDhum || 4-33-51
hk transliteration
कोपं कथं नाम गुणप्रकृष्टः कुमार कुर्यादपकृष्टसत्त्वे | कस्त्वद्विधः कोपवशं हि गच्छेत्सत्त्वावरुद्धस्तपसः प्रसूतिः || ४-३३-५२
sanskrit
'O prince how can you, richly endowed with virtues be angry with an inferior person? How can a person like you, preeminent in virtues, and a source of great penance fall a victim to anger? [4-33-52]
english translation
kopaM kathaM nAma guNaprakRSTaH kumAra kuryAdapakRSTasattve | kastvadvidhaH kopavazaM hi gacchetsattvAvaruddhastapasaH prasUtiH || 4-33-52
hk transliteration
जानामि रोषं हरिवीरबन्धो र्जानामि कार्यस्य च कालसङ्गम् | जानामि कार्यं त्वयि यत्कृतं न स्तच्चापि जानामि यदत्र कार्यम् || ४-३३-५३
sanskrit
'I know about the anger of (Rama), the friend of Sugriva. I am aware of the time limit set for his work. I am aware of our omissions in this regard. I also know about the mission. [4-33-53]
english translation
jAnAmi roSaM harivIrabandho rjAnAmi kAryasya ca kAlasaGgam | jAnAmi kAryaM tvayi yatkRtaM na staccApi jAnAmi yadatra kAryam || 4-33-53
hk transliteration
तच्चापि जानामि यथविषह्यं बलं नरश्रेष्ठ शरीरजस्य | जानामि यस्मिंश्च जनेऽवबद्धं कामेन सुग्रीवमसक्तमद्य || ४-३३-५४
sanskrit
'O Lakshmana I am aware of the irresistible strength of lust born out of the body. I am aware of Sugriva's indifference to his duty due to his passion with whomsoever it be. [4-33-54]
english translation
taccApi jAnAmi yathaviSahyaM balaM narazreSTha zarIrajasya | jAnAmi yasmiMzca jane'vabaddhaM kAmena sugrIvamasaktamadya || 4-33-54
hk transliteration
न कामतन्त्रे तव बुद्धिरस्ति त्वं वै यथा मन्युवशं प्रपन्नः | न देशकालौ हि न चार्थधर्मा ववेक्षते कामरतिर्मनुष्यः || ४-३३-५५
sanskrit
'You are under the grip of anger and your mind is not involved in carnal desire. One who is engaged in sensual pleasures does not reckon time and place, nor does he consider artha and dharma. [4-33-55]
english translation
na kAmatantre tava buddhirasti tvaM vai yathA manyuvazaM prapannaH | na dezakAlau hi na cArthadharmA vavekSate kAmaratirmanuSyaH || 4-33-55
hk transliteration
Ramayana
Progress:57.8%
न कोपकालः क्षितिपालपुत्र न चाति कोपस्स्वजने विधेयः | त्वदर्थकामस्य जनस्य तस्य प्रमादमप्यर्हसि वीर सोढुम् || ४-३३-५१
sanskrit
- 'O prince this is not the time to get angry with your own people. He (Sugriva) is your friend and wishes to do your work. You should bear with him even if he makes a mistake. [4-33-51]
english translation
na kopakAlaH kSitipAlaputra na cAti kopassvajane vidheyaH | tvadarthakAmasya janasya tasya pramAdamapyarhasi vIra soDhum || 4-33-51
hk transliteration
कोपं कथं नाम गुणप्रकृष्टः कुमार कुर्यादपकृष्टसत्त्वे | कस्त्वद्विधः कोपवशं हि गच्छेत्सत्त्वावरुद्धस्तपसः प्रसूतिः || ४-३३-५२
sanskrit
'O prince how can you, richly endowed with virtues be angry with an inferior person? How can a person like you, preeminent in virtues, and a source of great penance fall a victim to anger? [4-33-52]
english translation
kopaM kathaM nAma guNaprakRSTaH kumAra kuryAdapakRSTasattve | kastvadvidhaH kopavazaM hi gacchetsattvAvaruddhastapasaH prasUtiH || 4-33-52
hk transliteration
जानामि रोषं हरिवीरबन्धो र्जानामि कार्यस्य च कालसङ्गम् | जानामि कार्यं त्वयि यत्कृतं न स्तच्चापि जानामि यदत्र कार्यम् || ४-३३-५३
sanskrit
'I know about the anger of (Rama), the friend of Sugriva. I am aware of the time limit set for his work. I am aware of our omissions in this regard. I also know about the mission. [4-33-53]
english translation
jAnAmi roSaM harivIrabandho rjAnAmi kAryasya ca kAlasaGgam | jAnAmi kAryaM tvayi yatkRtaM na staccApi jAnAmi yadatra kAryam || 4-33-53
hk transliteration
तच्चापि जानामि यथविषह्यं बलं नरश्रेष्ठ शरीरजस्य | जानामि यस्मिंश्च जनेऽवबद्धं कामेन सुग्रीवमसक्तमद्य || ४-३३-५४
sanskrit
'O Lakshmana I am aware of the irresistible strength of lust born out of the body. I am aware of Sugriva's indifference to his duty due to his passion with whomsoever it be. [4-33-54]
english translation
taccApi jAnAmi yathaviSahyaM balaM narazreSTha zarIrajasya | jAnAmi yasmiMzca jane'vabaddhaM kAmena sugrIvamasaktamadya || 4-33-54
hk transliteration
न कामतन्त्रे तव बुद्धिरस्ति त्वं वै यथा मन्युवशं प्रपन्नः | न देशकालौ हि न चार्थधर्मा ववेक्षते कामरतिर्मनुष्यः || ४-३३-५५
sanskrit
'You are under the grip of anger and your mind is not involved in carnal desire. One who is engaged in sensual pleasures does not reckon time and place, nor does he consider artha and dharma. [4-33-55]
english translation
na kAmatantre tava buddhirasti tvaM vai yathA manyuvazaM prapannaH | na dezakAlau hi na cArthadharmA vavekSate kAmaratirmanuSyaH || 4-33-55
hk transliteration