1.
प्रथमोऽध्यायः
Chapter 1
2.
द्वितीयोऽध्यायः
Chapter 2
3.
तृतीयोऽध्यायः
Chapter 3
4.
चतुर्थोऽध्यायः
Chapter 4
5.
पञ्चमोऽध्यायः
Chapter 5
6.
षष्ठोऽध्यायः
Chapter 6
7.
सप्तमोऽध्यायः
Chapter 7
8.
अष्टमोऽध्यायः
Chapter 8
9.
नवमोऽध्यायः
Chapter 9
10.
दशमोऽध्यायः
Chapter 10
11.
एकादशोध्यायः
Chapter 11
12.
द्वादशोऽध्यायः
Chapter 12
13.
त्रयोदशोऽध्यायः
Chapter 13
14.
चतुर्दशोऽध्यायः
Chapter 14
15.
पञ्चदशोऽध्यायः
Chapter 15
16.
षोडशोऽध्यायः
Chapter 16
17.
सप्तदशोऽध्यायः
Chapter 17
18.
अष्टादशोऽध्यायः
Chapter 18
19.
एकोनविंशोऽध्यायः
Chapter 19
20.
विंशोऽध्यायः
Chapter 20
21.
एकविंशोऽध्यायः
Chapter 21
22.
द्वाविंशोऽध्यायः
Chapter 22
23.
त्रयोविंशोऽध्यायः
Chapter 23
24.
चतुर्विंशोऽध्यायः
Chapter 24
25.
पञ्चविंशोऽध्यायः
Chapter 25
26.
षड्विंशोऽध्यायः
Chapter 26
27.
सप्तविंशोऽध्यायः
Chapter 27
28.
अष्टाविंशोऽध्यायः
Chapter 28
29.
एकोनत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 29
30.
त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 30
31.
एकत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 31
32.
द्वात्रिंशोऽध्यायः
Chapter 32
33.
त्रयस्त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 33
34.
चतुस्त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 34
35.
पञ्चत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 35
36.
षट्त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 36
37.
सप्तत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 37
38.
अष्टात्रिंशोऽध्यायः
Chapter 38
39.
एकोनचत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 39
40.
चत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 40
41.
एकचत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 41
42.
द्विचत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 42
43.
त्रिचत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 43
44.
चतुश्चत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 44
45.
पञ्चचत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 45
46.
षट्चत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 46
47.
सप्तचत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 47
48.
अष्टचत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 48
49.
एकोनपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 49
50.
पञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 50
51.
एकपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 51
52.
द्विपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 52
53.
त्रिपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 53
54.
चतुःपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 54
55.
पञ्चपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 55
56.
षट्पञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 56
57.
सप्तपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 57
58.
अष्टपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 58
59.
एकोनषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 59
60.
षष्टितमोऽध्यायः
Chapter 60
61.
एकषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 61
62.
द्विषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 62
63.
त्रिषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 63
64.
चतुःषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 64
65.
पञ्चषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 65
66.
षट्षष्टितमोऽध्यायः
Chapter 66
67.
सप्तषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 67
68.
अष्टषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 68
69.
एकोनसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 69
70.
सप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 70
71.
एकसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 71
72.
द्विसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 72
73.
त्रिसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 73
74.
चतुःसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 74
75.
पञ्चसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 75
76.
षट्सप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 76
77.
सप्तसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 77
78.
अष्टसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 78
79.
एकोनाशीतितमोऽध्यायः
Chapter 79
80.
अशीतितमोऽध्यायः
Chapter 80
81.
एकाशीतितमोऽध्यायः
Chapter 81
82.
द्व्यशीतितमोऽध्यायः
Chapter 82
83.
त्र्यशीतितमोऽध्यायः
Chapter 83
84.
चतुरशीतितमोऽध्यायः
Chapter 84
85.
पञ्चाशीतितमोऽध्यायः
Chapter 85
86.
षडशीतितमोऽध्यायः
Chapter 86
•
सप्ताशीतितमोऽध्यायः
Chapter 87
88.
अष्टाशीतितमोऽध्यायः
Chapter 88
89.
एकोननवतितमोऽध्यायः
Chapter 89
90.
नवतितमोऽध्यायः
Chapter 90
Progress:95.6%
न घटत उद्भवः प्रकृतिपूरुषयोरजयोः उभययुजा भवन्त्यसुभृतो जलबुद्बुदवत् । त्वयि त इमे ततो विविधनामगुणैः परमे सरित इवार्णवे मधुनि लिल्युरशेषरसाः ।। १०-८७-३१ ।।
sanskrit
Neither material nature nor the soul who tries to enjoy her are ever born, yet living bodies come into being when these two combine, just as bubbles form where water meets the air. And just as rivers merge into the ocean or the nectar from many different flowers blends into honey, so all these conditioned beings eventually merge back into You, the Supreme, along with their various names and qualities. ।। 10-87-31 ।।
english translation
न तो भौतिक प्रकृति और न ही आत्मा जो उसका आनंद लेने की कोशिश करती है, कभी पैदा होती है, फिर भी जब ये दोनों मिलते हैं तो जीवित शरीर अस्तित्व में आते हैं, जैसे बुलबुले बनते हैं जहां पानी हवा से मिलता है। और जिस प्रकार नदियाँ समुद्र में विलीन हो जाती हैं या विभिन्न फूलों का रस शहद में मिल जाता है, उसी प्रकार ये सभी बद्ध प्राणी अंततः अपने विभिन्न नामों और गुणों के साथ, आप में, सर्वोच्च में विलीन हो जाते हैं। ।। १०-८७-३१ ।।
hindi translation
na ghaTata udbhavaH prakRtipUruSayorajayoH ubhayayujA bhavantyasubhRto jalabudbudavat | tvayi ta ime tato vividhanAmaguNaiH parame sarita ivArNave madhuni lilyurazeSarasAH || 10-87-31 ||
hk transliteration by Sanscriptनृषु तव मायया भ्रमममीष्ववगत्य भृशं त्वयि सुधियोऽभवे दधति भावमनुप्रभवम् । कथमनुवर्ततां भवभयं तव यद्भ्रुकुटिः सृजति मुहुस्त्रिणेमिरभवच्छरणेषु भयम् ।। १०-८७-३२ ।।
sanskrit
The wise souls who understand how Your Māyā deludes all human beings render potent loving service to You, who are the source of liberation from birth and death. How, indeed, can fear of material life affect Your faithful servants? On the other hand, Your furrowing eyebrows — the triple-rimmed wheel of time — repeatedly terrify those who refuse to take shelter of You. ।। 10-87-32 ।।
english translation
बुद्धिमान आत्माएं जो समझती हैं कि आपकी माया किस प्रकार सभी मनुष्यों को मोहित करती है, वे आपकी शक्तिशाली प्रेमपूर्ण सेवा करते हैं, जो जन्म और मृत्यु से मुक्ति का स्रोत हैं। वास्तव में, भौतिक जीवन का डर आपके वफादार सेवकों को कैसे प्रभावित कर सकता है? दूसरी ओर, आपकी सिकुड़ी हुई भौहें - समय का त्रि-चक्रीय पहिया - बार-बार उन लोगों को भयभीत करता है जो आपकी शरण लेने से इनकार करते हैं। ।। १०-८७-३२ ।।
hindi translation
nRSu tava mAyayA bhramamamISvavagatya bhRzaM tvayi sudhiyo'bhave dadhati bhAvamanuprabhavam | kathamanuvartatAM bhavabhayaM tava yadbhrukuTiH sRjati muhustriNemirabhavaccharaNeSu bhayam || 10-87-32 ||
hk transliteration by Sanscriptविजितहृषीकवायुभिरदान्तमनस्तुरगं य इह यतन्ति यन्तुमतिलोलमुपायखिदः । व्यसनशतान्विताः समवहाय गुरोश्चरणं वणिज इवाज सन्त्यकृतकर्णधरा जलधौ ।। १०-८७-३३ ।।
sanskrit
The mind is like an impetuous horse that even persons who have regulated their senses and breath cannot control. Those in this world who try to tame the uncontrolled mind, but who abandon the feet of their spiritual master, encounter hundreds of obstacles in their cultivation of various distressful practices. O unborn Lord, they are like merchants on a boat in the ocean who have failed to employ a helmsman. ।। 10-87-33 ।।
english translation
मन एक तेज़ घोड़े की तरह है जिसे अपनी इंद्रियों और सांसों पर नियंत्रण रखने वाले व्यक्ति भी नियंत्रित नहीं कर सकते। इस संसार में जो लोग अनियंत्रित मन को वश में करने का प्रयास करते हैं, लेकिन जो अपने आध्यात्मिक गुरु के चरणों को त्याग देते हैं, उन्हें विभिन्न कष्टदायक प्रथाओं की खेती में सैकड़ों बाधाओं का सामना करना पड़ता है। हे अजन्मे भगवान, वे समुद्र में नाव पर सवार व्यापारियों की तरह हैं जो एक नाविक को नियुक्त करने में विफल रहे हैं। ।। १०-८७-३३ ।।
hindi translation
vijitahRSIkavAyubhiradAntamanasturagaM ya iha yatanti yantumatilolamupAyakhidaH | vyasanazatAnvitAH samavahAya gurozcaraNaM vaNija ivAja santyakRtakarNadharA jaladhau || 10-87-33 ||
hk transliteration by Sanscriptस्वजनसुतात्मदारधनधामधरासुरथैः त्वयि सति किं नृणां श्रयत आत्मनि सर्वरसे । इति सदजानतां मिथुनतो रतये चरतां सुखयति को न्विह स्वविहते स्वनिरस्तभगे ।। १०-८७-३४ ।।
sanskrit
To those persons who take shelter of You, You reveal Yourself as the Supersoul, the embodiment of all transcendental pleasure. What further use have such devotees for their servants, children or bodies, their wives, money or houses, their land, good health or conveyances? And for those who fail to appreciate the truth about You and go on pursuing the pleasures of sex, what could there be in this entire world — a place inherently doomed to destruction and devoid of significance — that could give them real happiness? ।। 10-87-34 ।।
english translation
जो लोग आपकी शरण लेते हैं, उनके लिए आप स्वयं को परमात्मा, सभी दिव्य आनंद के अवतार के रूप में प्रकट करते हैं। ऐसे भक्तों को अपने नौकरों, बच्चों या शरीरों, अपनी पत्नियों, धन या घरों, अपनी भूमि, अच्छे स्वास्थ्य या वाहन से और क्या प्रयोजन है? और जो लोग आपके बारे में सच्चाई की सराहना करने में विफल रहते हैं और सेक्स के सुख का पीछा करते रहते हैं, इस पूरी दुनिया में ऐसा क्या हो सकता है - एक जगह जो स्वाभाविक रूप से विनाश के लिए अभिशप्त और महत्व से रहित है - जो उन्हें वास्तविक खुशी दे सकती है? ।। १०-८७-३४ ।।
hindi translation
svajanasutAtmadAradhanadhAmadharAsurathaiH tvayi sati kiM nRNAM zrayata Atmani sarvarase | iti sadajAnatAM mithunato rataye caratAM sukhayati ko nviha svavihate svanirastabhage || 10-87-34 ||
hk transliteration by Sanscriptभुवि पुरुपुण्यतीर्थसदनान्यृषयो विमदाः त उत भवत्पदाम्बुजहृदोऽघभिदङ्घ्रिजलाः । दधति सकृन्मनस्त्वयि य आत्मनि नित्यसुखे न पुनरुपासते पुरुषसारहरावसथान् ।। १०-८७-३५ ।।
sanskrit
Sages free from false pride live on this earth by frequenting the sacred pilgrimage sites and those places where the Supreme Lord displayed His pastimes. Because such devotees keep Your lotus feet within their hearts, the water that washes their feet destroys all sins. Anyone who even once turns his mind toward You, the ever-blissful Soul of all existence, no longer dedicates himself to serving family life at home, which simply robs a man of his good qualities. ।। 10-87-35 ।।
english translation
मिथ्या अभिमान से मुक्त संत इस धरती पर पवित्र तीर्थ स्थलों और उन स्थानों पर बार-बार रहते हैं जहां परम भगवान ने अपनी लीलाएं प्रदर्शित की हैं। क्योंकि ऐसे भक्त आपके चरण कमलों को अपने हृदय में रखते हैं, जो जल उनके चरण धोता है वह सभी पापों को नष्ट कर देता है। जो कोई भी एक बार भी अपने मन को समस्त अस्तित्व की परम आनंदमयी आत्मा, आपकी ओर मोड़ देता है, वह अब अपने आप को घर में पारिवारिक जीवन की सेवा के लिए समर्पित नहीं करता है, जो सीधे तौर पर एक आदमी से उसके अच्छे गुणों को छीन लेता है। ।। १०-८७-३५ ।।
hindi translation
bhuvi purupuNyatIrthasadanAnyRSayo vimadAH ta uta bhavatpadAmbujahRdo'ghabhidaGghrijalAH | dadhati sakRnmanastvayi ya Atmani nityasukhe na punarupAsate puruSasAraharAvasathAn || 10-87-35 ||
hk transliteration by SanscriptSrimad Bhagavatam
Progress:95.6%
न घटत उद्भवः प्रकृतिपूरुषयोरजयोः उभययुजा भवन्त्यसुभृतो जलबुद्बुदवत् । त्वयि त इमे ततो विविधनामगुणैः परमे सरित इवार्णवे मधुनि लिल्युरशेषरसाः ।। १०-८७-३१ ।।
sanskrit
Neither material nature nor the soul who tries to enjoy her are ever born, yet living bodies come into being when these two combine, just as bubbles form where water meets the air. And just as rivers merge into the ocean or the nectar from many different flowers blends into honey, so all these conditioned beings eventually merge back into You, the Supreme, along with their various names and qualities. ।। 10-87-31 ।।
english translation
न तो भौतिक प्रकृति और न ही आत्मा जो उसका आनंद लेने की कोशिश करती है, कभी पैदा होती है, फिर भी जब ये दोनों मिलते हैं तो जीवित शरीर अस्तित्व में आते हैं, जैसे बुलबुले बनते हैं जहां पानी हवा से मिलता है। और जिस प्रकार नदियाँ समुद्र में विलीन हो जाती हैं या विभिन्न फूलों का रस शहद में मिल जाता है, उसी प्रकार ये सभी बद्ध प्राणी अंततः अपने विभिन्न नामों और गुणों के साथ, आप में, सर्वोच्च में विलीन हो जाते हैं। ।। १०-८७-३१ ।।
hindi translation
na ghaTata udbhavaH prakRtipUruSayorajayoH ubhayayujA bhavantyasubhRto jalabudbudavat | tvayi ta ime tato vividhanAmaguNaiH parame sarita ivArNave madhuni lilyurazeSarasAH || 10-87-31 ||
hk transliteration by Sanscriptनृषु तव मायया भ्रमममीष्ववगत्य भृशं त्वयि सुधियोऽभवे दधति भावमनुप्रभवम् । कथमनुवर्ततां भवभयं तव यद्भ्रुकुटिः सृजति मुहुस्त्रिणेमिरभवच्छरणेषु भयम् ।। १०-८७-३२ ।।
sanskrit
The wise souls who understand how Your Māyā deludes all human beings render potent loving service to You, who are the source of liberation from birth and death. How, indeed, can fear of material life affect Your faithful servants? On the other hand, Your furrowing eyebrows — the triple-rimmed wheel of time — repeatedly terrify those who refuse to take shelter of You. ।। 10-87-32 ।।
english translation
बुद्धिमान आत्माएं जो समझती हैं कि आपकी माया किस प्रकार सभी मनुष्यों को मोहित करती है, वे आपकी शक्तिशाली प्रेमपूर्ण सेवा करते हैं, जो जन्म और मृत्यु से मुक्ति का स्रोत हैं। वास्तव में, भौतिक जीवन का डर आपके वफादार सेवकों को कैसे प्रभावित कर सकता है? दूसरी ओर, आपकी सिकुड़ी हुई भौहें - समय का त्रि-चक्रीय पहिया - बार-बार उन लोगों को भयभीत करता है जो आपकी शरण लेने से इनकार करते हैं। ।। १०-८७-३२ ।।
hindi translation
nRSu tava mAyayA bhramamamISvavagatya bhRzaM tvayi sudhiyo'bhave dadhati bhAvamanuprabhavam | kathamanuvartatAM bhavabhayaM tava yadbhrukuTiH sRjati muhustriNemirabhavaccharaNeSu bhayam || 10-87-32 ||
hk transliteration by Sanscriptविजितहृषीकवायुभिरदान्तमनस्तुरगं य इह यतन्ति यन्तुमतिलोलमुपायखिदः । व्यसनशतान्विताः समवहाय गुरोश्चरणं वणिज इवाज सन्त्यकृतकर्णधरा जलधौ ।। १०-८७-३३ ।।
sanskrit
The mind is like an impetuous horse that even persons who have regulated their senses and breath cannot control. Those in this world who try to tame the uncontrolled mind, but who abandon the feet of their spiritual master, encounter hundreds of obstacles in their cultivation of various distressful practices. O unborn Lord, they are like merchants on a boat in the ocean who have failed to employ a helmsman. ।। 10-87-33 ।।
english translation
मन एक तेज़ घोड़े की तरह है जिसे अपनी इंद्रियों और सांसों पर नियंत्रण रखने वाले व्यक्ति भी नियंत्रित नहीं कर सकते। इस संसार में जो लोग अनियंत्रित मन को वश में करने का प्रयास करते हैं, लेकिन जो अपने आध्यात्मिक गुरु के चरणों को त्याग देते हैं, उन्हें विभिन्न कष्टदायक प्रथाओं की खेती में सैकड़ों बाधाओं का सामना करना पड़ता है। हे अजन्मे भगवान, वे समुद्र में नाव पर सवार व्यापारियों की तरह हैं जो एक नाविक को नियुक्त करने में विफल रहे हैं। ।। १०-८७-३३ ।।
hindi translation
vijitahRSIkavAyubhiradAntamanasturagaM ya iha yatanti yantumatilolamupAyakhidaH | vyasanazatAnvitAH samavahAya gurozcaraNaM vaNija ivAja santyakRtakarNadharA jaladhau || 10-87-33 ||
hk transliteration by Sanscriptस्वजनसुतात्मदारधनधामधरासुरथैः त्वयि सति किं नृणां श्रयत आत्मनि सर्वरसे । इति सदजानतां मिथुनतो रतये चरतां सुखयति को न्विह स्वविहते स्वनिरस्तभगे ।। १०-८७-३४ ।।
sanskrit
To those persons who take shelter of You, You reveal Yourself as the Supersoul, the embodiment of all transcendental pleasure. What further use have such devotees for their servants, children or bodies, their wives, money or houses, their land, good health or conveyances? And for those who fail to appreciate the truth about You and go on pursuing the pleasures of sex, what could there be in this entire world — a place inherently doomed to destruction and devoid of significance — that could give them real happiness? ।। 10-87-34 ।।
english translation
जो लोग आपकी शरण लेते हैं, उनके लिए आप स्वयं को परमात्मा, सभी दिव्य आनंद के अवतार के रूप में प्रकट करते हैं। ऐसे भक्तों को अपने नौकरों, बच्चों या शरीरों, अपनी पत्नियों, धन या घरों, अपनी भूमि, अच्छे स्वास्थ्य या वाहन से और क्या प्रयोजन है? और जो लोग आपके बारे में सच्चाई की सराहना करने में विफल रहते हैं और सेक्स के सुख का पीछा करते रहते हैं, इस पूरी दुनिया में ऐसा क्या हो सकता है - एक जगह जो स्वाभाविक रूप से विनाश के लिए अभिशप्त और महत्व से रहित है - जो उन्हें वास्तविक खुशी दे सकती है? ।। १०-८७-३४ ।।
hindi translation
svajanasutAtmadAradhanadhAmadharAsurathaiH tvayi sati kiM nRNAM zrayata Atmani sarvarase | iti sadajAnatAM mithunato rataye caratAM sukhayati ko nviha svavihate svanirastabhage || 10-87-34 ||
hk transliteration by Sanscriptभुवि पुरुपुण्यतीर्थसदनान्यृषयो विमदाः त उत भवत्पदाम्बुजहृदोऽघभिदङ्घ्रिजलाः । दधति सकृन्मनस्त्वयि य आत्मनि नित्यसुखे न पुनरुपासते पुरुषसारहरावसथान् ।। १०-८७-३५ ।।
sanskrit
Sages free from false pride live on this earth by frequenting the sacred pilgrimage sites and those places where the Supreme Lord displayed His pastimes. Because such devotees keep Your lotus feet within their hearts, the water that washes their feet destroys all sins. Anyone who even once turns his mind toward You, the ever-blissful Soul of all existence, no longer dedicates himself to serving family life at home, which simply robs a man of his good qualities. ।। 10-87-35 ।।
english translation
मिथ्या अभिमान से मुक्त संत इस धरती पर पवित्र तीर्थ स्थलों और उन स्थानों पर बार-बार रहते हैं जहां परम भगवान ने अपनी लीलाएं प्रदर्शित की हैं। क्योंकि ऐसे भक्त आपके चरण कमलों को अपने हृदय में रखते हैं, जो जल उनके चरण धोता है वह सभी पापों को नष्ट कर देता है। जो कोई भी एक बार भी अपने मन को समस्त अस्तित्व की परम आनंदमयी आत्मा, आपकी ओर मोड़ देता है, वह अब अपने आप को घर में पारिवारिक जीवन की सेवा के लिए समर्पित नहीं करता है, जो सीधे तौर पर एक आदमी से उसके अच्छे गुणों को छीन लेता है। ।। १०-८७-३५ ।।
hindi translation
bhuvi purupuNyatIrthasadanAnyRSayo vimadAH ta uta bhavatpadAmbujahRdo'ghabhidaGghrijalAH | dadhati sakRnmanastvayi ya Atmani nityasukhe na punarupAsate puruSasAraharAvasathAn || 10-87-35 ||
hk transliteration by Sanscript