1.

प्रथमोऽध्यायः

Chapter 1

2.

द्वितीयोऽध्यायः

Chapter 2

3.

तृतीयोऽध्यायः

Chapter 3

4.

चतुर्थोऽध्यायः

Chapter 4

5.

पञ्चमोऽध्यायः

Chapter 5

6.

षष्ठोऽध्यायः

Chapter 6

7.

सप्तमोऽध्यायः

Chapter 7

8.

अष्टमोऽध्यायः

Chapter 8

9.

नवमोऽध्यायः

Chapter 9

10.

दशमोऽध्यायः

Chapter 10

11.

एकादशोध्यायः

Chapter 11

12.

द्वादशोऽध्यायः

Chapter 12

13.

त्रयोदशोऽध्यायः

Chapter 13

14.

चतुर्दशोऽध्यायः

Chapter 14

15.

पञ्चदशोऽध्यायः

Chapter 15

16.

षोडशोऽध्यायः

Chapter 16

17.

सप्तदशोऽध्यायः

Chapter 17

18.

अष्टादशोऽध्यायः

Chapter 18

19.

एकोनविंशोऽध्यायः

Chapter 19

20.

विंशोऽध्यायः

Chapter 20

21.

एकविंशोऽध्यायः

Chapter 21

22.

द्वाविंशोऽध्यायः

Chapter 22

23.

त्रयोविंशोऽध्यायः

Chapter 23

24.

चतुर्विंशोऽध्यायः

Chapter 24

25.

पञ्चविंशोऽध्यायः

Chapter 25

26.

षड्विंशोऽध्यायः

Chapter 26

27.

सप्तविंशोऽध्यायः

Chapter 27

28.

अष्टाविंशोऽध्यायः

Chapter 28

29.

एकोनत्रिंशोऽध्यायः

Chapter 29

30.

त्रिंशोऽध्यायः

Chapter 30

31.

एकत्रिंशोऽध्यायः

Chapter 31

32.

द्वात्रिंशोऽध्यायः

Chapter 32

33.

त्रयस्त्रिंशोऽध्यायः

Chapter 33

34.

चतुस्त्रिंशोऽध्यायः

Chapter 34

35.

पञ्चत्रिंशोऽध्यायः

Chapter 35

36.

षट्त्रिंशोऽध्यायः

Chapter 36

37.

सप्तत्रिंशोऽध्यायः

Chapter 37

38.

अष्टात्रिंशोऽध्यायः

Chapter 38

39.

एकोनचत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 39

40.

चत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 40

41.

एकचत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 41

42.

द्विचत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 42

43.

त्रिचत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 43

44.

चतुश्चत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 44

45.

पञ्चचत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 45

46.

षट्चत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 46

47.

सप्तचत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 47

48.

अष्टचत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 48

49.

एकोनपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 49

50.

पञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 50

51.

एकपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 51

52.

द्विपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 52

53.

त्रिपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 53

54.

चतुःपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 54

55.

पञ्चपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 55

56.

षट्पञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 56

57.

सप्तपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 57

58.

अष्टपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 58

59.

एकोनषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 59

60.

षष्टितमोऽध्यायः

Chapter 60

61.

एकषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 61

62.

द्विषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 62

63.

त्रिषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 63

64.

चतुःषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 64

65.

पञ्चषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 65

66.

षट्षष्टितमोऽध्यायः

Chapter 66

67.

सप्तषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 67

68.

अष्टषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 68

69.

एकोनसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 69

70.

सप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 70

71.

एकसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 71

72.

द्विसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 72

73.

त्रिसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 73

74.

चतुःसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 74

75.

पञ्चसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 75

76.

षट्सप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 76

77.

सप्तसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 77

78.

अष्टसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 78

79.

एकोनाशीतितमोऽध्यायः

Chapter 79

80.

अशीतितमोऽध्यायः

Chapter 80

81.

एकाशीतितमोऽध्यायः

Chapter 81

82.

द्व्यशीतितमोऽध्यायः

Chapter 82

83.

त्र्यशीतितमोऽध्यायः

Chapter 83

चतुरशीतितमोऽध्यायः

Chapter 84

85.

पञ्चाशीतितमोऽध्यायः

Chapter 85

86.

षडशीतितमोऽध्यायः

Chapter 86

87.

सप्ताशीतितमोऽध्यायः

Chapter 87

88.

अष्टाशीतितमोऽध्यायः

Chapter 88

89.

एकोननवतितमोऽध्यायः

Chapter 89

90.

नवतितमोऽध्यायः

Chapter 90

Progress:90.3%

न ह्यम्मयानि तीर्थानि न देवा मृच्छिलामयाः । ते पुनन्त्युरुकालेन दर्शनादेव साधवः ।। १०-८४-११ ।।

Mere bodies of water are not the real sacred places of pilgrimage, nor are mere images of earth and stone the true worshipable deities. These purify one only after a long time, but saintly sages purify one immediately upon being seen. ।। 10-84-11 ।।

english translation

केवल जलाशय ही वास्तविक पवित्र तीर्थस्थान नहीं हैं, न ही केवल मिट्टी और पत्थर की छवियां ही सच्चे पूजनीय देवता हैं। ये बहुत समय के बाद ही किसी को शुद्ध करते हैं, लेकिन साधु संत दर्शन होते ही तुरंत शुद्ध कर देते हैं। ।। १०-८४-११ ।।

hindi translation

na hyammayAni tIrthAni na devA mRcchilAmayAH | te punantyurukAlena darzanAdeva sAdhavaH || 10-84-11 ||

hk transliteration by Sanscript

नाग्निर्न सूर्यो न च चन्द्रतारका न भूर्जलं खं श्वसनोऽथ वाङ्मनः । उपासिता भेदकृतो हरन्त्यघं विपश्चितो घ्नन्ति मुहूर्तसेवया ।। १०-८४-१२ ।।

Neither the demigods controlling fire, the sun, the moon and the stars nor those in charge of earth, water, ether, air, speech and mind actually remove the sins of their worshipers, who continue to see in terms of dualities. But wise sages destroy one’s sins when respectfully served for even a few moments. ।। 10-84-12 ।।

english translation

न तो अग्नि, सूर्य, चंद्रमा और सितारों को नियंत्रित करने वाले देवता और न ही पृथ्वी, जल, आकाश, वायु, वाणी और मन के प्रभारी वास्तव में अपने उपासकों के पापों को दूर करते हैं, जो द्वंद्व के संदर्भ में देखते रहते हैं। लेकिन बुद्धिमान संत कुछ क्षणों के लिए भी आदरपूर्वक सेवा करने पर व्यक्ति के पापों को नष्ट कर देते हैं। ।। १०-८४-१२ ।।

hindi translation

nAgnirna sUryo na ca candratArakA na bhUrjalaM khaM zvasano'tha vAGmanaH | upAsitA bhedakRto harantyaghaM vipazcito ghnanti muhUrtasevayA || 10-84-12 ||

hk transliteration by Sanscript

यस्यात्मबुद्धिः कुणपे त्रिधातुके स्वधीः कलत्रादिषु भौम इज्यधीः । यत्तीर्थबुद्धिः सलिले न कर्हिचिज्जनेष्वभिज्ञेषु स एव गोखरः ।। १०-८४-१३ ।।

One who identifies his self as the inert body composed of mucus, bile and air, who assumes his wife and family are permanently his own, who thinks an earthen image or the land of his birth is worshipable, or who sees a place of pilgrimage as merely the water there, but who never identifies himself with, feels kinship with, worships or even visits those who are wise in spiritual truth — such a person is no better than a cow or an ass. ।। 10-84-13 ।।

english translation

जो स्वयं को बलगम, पित्त और वायु से बने जड़ शरीर के रूप में पहचानता है, जो अपनी पत्नी और परिवार को स्थायी रूप से अपना मानता है, जो मिट्टी की छवि या अपने जन्म की भूमि को पूजनीय मानता है, या जो तीर्थ स्थान को पूजनीय मानता है केवल वहां का पानी, लेकिन जो कभी भी आध्यात्मिक सत्य में बुद्धिमान लोगों के साथ अपनी पहचान नहीं बनाता है, उनके साथ रिश्तेदारी महसूस नहीं करता है, उनकी पूजा नहीं करता है या यहां तक ​​​​कि उनके पास भी नहीं जाता है - ऐसा व्यक्ति गाय या गधे से बेहतर नहीं है। ।। १०-८४-१३ ।।

hindi translation

yasyAtmabuddhiH kuNape tridhAtuke svadhIH kalatrAdiSu bhauma ijyadhIH | yattIrthabuddhiH salile na karhicijjaneSvabhijJeSu sa eva gokharaH || 10-84-13 ||

hk transliteration by Sanscript

श्रीशुक उवाच निशम्येत्थं भगवतः कृष्णस्याकुण्ठमेधसः । वचो दुरन्वयं विप्रास्तूष्णीमासन् भ्रमद्धियः ।। १०-८४-१४ ।।

Śukadeva Gosvāmī said: Hearing such unfathomable words from the unlimitedly wise Lord Kṛṣṇa, the learned brāhmaṇas remained silent, their minds bewildered. ।। 10-84-14 ।।

english translation

शुकदेव गोस्वामी ने कहा: अत्यंत बुद्धिमान भगवान कृष्ण के ऐसे अथाह शब्दों को सुनकर, विद्वान ब्राह्मण चुप रह गए, उनके मन भ्रमित हो गए। ।। १०-८४-१४ ।।

hindi translation

zrIzuka uvAca nizamyetthaM bhagavataH kRSNasyAkuNThamedhasaH | vaco duranvayaM viprAstUSNImAsan bhramaddhiyaH || 10-84-14 ||

hk transliteration by Sanscript

चिरं विमृश्य मुनय ईश्वरस्येशितव्यताम् । जनसङ्ग्रह इत्यूचुः स्मयन्तस्तं जगद्गुरुम् ।। १०-८४-१५ ।।

For some time the sages pondered the Supreme Lord’s behavior, which resembled that of a subordinate living being. They concluded that He was acting this way to instruct the people in general. Thus they smiled and spoke to Him, the spiritual master of the universe. ।। 10-84-15 ।।

english translation

कुछ समय तक ऋषियों ने भगवान के व्यवहार पर विचार किया, जो एक अधीनस्थ जीवित प्राणी जैसा था। उन्होंने निष्कर्ष निकाला कि वह आम तौर पर लोगों को निर्देश देने के लिए इस तरह से कार्य कर रहा था। इस प्रकार वे मुस्कुराए और ब्रह्मांड के आध्यात्मिक गुरु, उससे बात की। ।। १०-८४-१५ ।।

hindi translation

ciraM vimRzya munaya IzvarasyezitavyatAm | janasaGgraha ityUcuH smayantastaM jagadgurum || 10-84-15 ||

hk transliteration by Sanscript