Progress:19.7%

कालिय उवाच वयं खलाः सहोत्पत्त्या तामसा दीर्घमन्यवः । स्वभावो दुस्त्यजो नाथ लोकानां यदसद्ग्रहः ।। १०-१६-५६ ।।

The serpent Kāliya said: Our very birth as a snake has made us envious, ignorant and constantly angry. O my Lord, it is so difficult for people to give up their conditioned nature, by which they identify with that which is unreal. ।। 10-16-56 ।।

english translation

कालिय नाग ने कहा : सर्प के रूप में जन्म से ही हम ईर्ष्यालु, अज्ञानी तथा निरन्तर क्रुद्ध बने हुए हैं। हे नाथ, मनुष्यों के लिए अपना बद्ध स्वभाव, जिससे वे असत्य से अपनी पहचान करते हैं, छोड़ पाना अत्यन्त कठिन है। ।। १०-१६-५६ ।।

hindi translation

kAliya uvAca vayaM khalAH sahotpattyA tAmasA dIrghamanyavaH | svabhAvo dustyajo nAtha lokAnAM yadasadgrahaH || 10-16-56 ||

hk transliteration by Sanscript

त्वया सृष्टमिदं विश्वं धातर्गुणविसर्जनम् । नानास्वभाववीर्यौजोयोनिबीजाशयाकृति ।। १०-१६-५७ ।।

O supreme creator, it is You who generate this universe, composed of the variegated arrangement of the material modes, and in the process You manifest various kinds of personalities and species, varieties of sensory and physical strength, and varieties of mothers and fathers with variegated mentalities and forms. ।। 10-16-57 ।।

english translation

हे परम विधाता, आप ही भौतिक गुणों की विविध व्यवस्था से निर्मित इस ब्रह्माण्ड के बनाने वाले हैं। इस प्रक्रिया में आप नाना प्रकार के व्यक्तित्व तथा योनियाँ, नाना प्रकार की ऐन्द्रिय तथा शारीरिक शक्तियाँ तथा भाँति भाँति की मनोवृत्तियों एवं आकृतियों वाले माता पिताओं को प्रकट करते हैं। ।। १०-१६-५७ ।।

hindi translation

tvayA sRSTamidaM vizvaM dhAtarguNavisarjanam | nAnAsvabhAvavIryaujoyonibIjAzayAkRti || 10-16-57 ||

hk transliteration by Sanscript

वयं च तत्र भगवन् सर्पा जात्युरुमन्यवः । कथं त्यजामस्त्वन्मायां दुस्त्यजां मोहिताः स्वयम् ।। १०-१६-५८ ।।

O Supreme Personality of Godhead, among all the species within Your material creation, we serpents are by nature always enraged. Being thus deluded by Your illusory energy, which is very difficult to give up, how can we possibly give it up on our own? ।। 10-16-58 ।।

english translation

हे भगवन्, आपकी भौतिक सृष्टि में जितनी भी योनियाँ हैं उनमें से हम सर्पगण स्वभाव से सदैव क्रोधी हैं। इस तरह आपकी दुस्त्यज मायाशक्ति से मुग्ध होकर भला हम उस स्वभाव को अपने आप कैसे त्याग सकते हैं? ।। १०-१६-५८ ।।

hindi translation

vayaM ca tatra bhagavan sarpA jAtyurumanyavaH | kathaM tyajAmastvanmAyAM dustyajAM mohitAH svayam || 10-16-58 ||

hk transliteration by Sanscript

भवान् हि कारणं तत्र सर्वज्ञो जगदीश्वरः । अनुग्रहं निग्रहं वा मन्यसे तद्विधेहि नः ।। १०-१६-५९ ।।

O Lord, since You are the omniscient Lord of the universe, You are the actual cause of freedom from illusion. Please arrange for us whatever You consider proper, whether it be mercy or punishment. ।। 10-16-59 ।।

english translation

हे ईश्वर, ब्रह्माण्ड के सर्वज्ञ भगवान् होने के कारण आप मोह से छूटने के वास्तविक कारण हैं। कृपा करके आप जो भी उचित समझें, हमारे लिए व्यवस्था करें, चाहे हम पर कृपा करें या दण्ड दें। ।। १०-१६-५९ ।।

hindi translation

bhavAn hi kAraNaM tatra sarvajJo jagadIzvaraH | anugrahaM nigrahaM vA manyase tadvidhehi naH || 10-16-59 ||

hk transliteration by Sanscript

श्रीशुक उवाच इत्याकर्ण्य वचः प्राह भगवान् कार्यमानुषः । नात्र स्थेयं त्वया सर्प समुद्रं याहि मा चिरम् । स्वज्ञात्यपत्यदाराढ्यो गोनृभिर्भुज्यतां नदी ।। १०-१६-६० ।।

Śukadeva Gosvāmī said: After hearing Kāliya’s words, the Supreme Personality of Godhead, who was acting the role of a human being, replied: O serpent, you may not remain here any longer. Go back to the ocean immediately, accompanied by your retinue of children, wives, other relatives and friends. Let this river be enjoyed by the cows and humans. ।। 10-16-60 ।।

english translation

शुकदेव गोस्वामी ने कहा : कालिय के शब्द सुनकर मनुष्य की भूमिका सम्पन्न कर रहे भगवान् ने उत्तर दिया: हे सर्प, अब तुम और अधिक यहाँ मत रुको। तुरन्त ही अपने बच्चों, पत्नियों, अन्य मित्रों तथा सम्बन्धियों समेत समुद्र में लौट जाओ। अब इस नदी को गौवों तथा मनुष्यों द्वारा भोगी जाने दो। ।। १०-१६-६० ।।

hindi translation

zrIzuka uvAca ityAkarNya vacaH prAha bhagavAn kAryamAnuSaH | nAtra stheyaM tvayA sarpa samudraM yAhi mA ciram | svajJAtyapatyadArADhyo gonRbhirbhujyatAM nadI || 10-16-60 ||

hk transliteration by Sanscript