1.

प्रथमोऽध्यायः

Chapter 1

2.

द्वितीयोऽध्यायः

Chapter 2

3.

तृतीयोऽध्यायः

Chapter 3

4.

चतुर्थोऽध्यायः

Chapter 4

5.

पञ्चमोऽध्यायः

Chapter 5

6.

षष्ठोऽध्यायः

Chapter 6

7.

सप्तमोऽध्यायः

Chapter 7

8.

अष्टमोऽध्यायः

Chapter 8

9.

नवमोऽध्यायः

Chapter 9

10.

दशमोऽध्यायः

Chapter 10

11.

एकादशोध्यायः

Chapter 11

12.

द्वादशोऽध्यायः

Chapter 12

13.

त्रयोदशोऽध्यायः

Chapter 13

14.

चतुर्दशोऽध्यायः

Chapter 14

15.

पञ्चदशोऽध्यायः

Chapter 15

16.

षोडशोऽध्यायः

Chapter 16

17.

सप्तदशोऽध्यायः

Chapter 17

18.

अष्टादशोऽध्यायः

Chapter 18

19.

एकोनविंशोऽध्यायः

Chapter 19

20.

विंशोऽध्यायः

Chapter 20

21.

एकविंशोऽध्यायः

Chapter 21

22.

द्वाविंशोऽध्यायः

Chapter 22

23.

त्रयोविंशोऽध्यायः

Chapter 23

24.

चतुर्विंशोऽध्यायः

Chapter 24

25.

पञ्चविंशोऽध्यायः

Chapter 25

26.

षड्विंशोऽध्यायः

Chapter 26

27.

सप्तविंशोऽध्यायः

Chapter 27

28.

अष्टाविंशोऽध्यायः

Chapter 28

29.

एकोनत्रिंशोऽध्यायः

Chapter 29

30.

त्रिंशोऽध्यायः

Chapter 30

31.

एकत्रिंशोऽध्यायः

Chapter 31

32.

द्वात्रिंशोऽध्यायः

Chapter 32

33.

त्रयस्त्रिंशोऽध्यायः

Chapter 33

34.

चतुस्त्रिंशोऽध्यायः

Chapter 34

35.

पञ्चत्रिंशोऽध्यायः

Chapter 35

36.

षट्त्रिंशोऽध्यायः

Chapter 36

37.

सप्तत्रिंशोऽध्यायः

Chapter 37

38.

अष्टात्रिंशोऽध्यायः

Chapter 38

39.

एकोनचत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 39

40.

चत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 40

41.

एकचत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 41

42.

द्विचत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 42

43.

त्रिचत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 43

44.

चतुश्चत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 44

45.

पञ्चचत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 45

46.

षट्चत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 46

47.

सप्तचत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 47

48.

अष्टचत्वारिंशोऽध्यायः

Chapter 48

49.

एकोनपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 49

50.

पञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 50

51.

एकपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 51

52.

द्विपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 52

53.

त्रिपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 53

54.

चतुःपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 54

55.

पञ्चपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 55

56.

षट्पञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 56

57.

सप्तपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 57

58.

अष्टपञ्चाशत्तमोऽध्यायः

Chapter 58

59.

एकोनषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 59

60.

षष्टितमोऽध्यायः

Chapter 60

61.

एकषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 61

62.

द्विषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 62

63.

त्रिषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 63

64.

चतुःषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 64

65.

पञ्चषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 65

66.

षट्षष्टितमोऽध्यायः

Chapter 66

67.

सप्तषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 67

68.

अष्टषष्टितमोऽध्यायः

Chapter 68

69.

एकोनसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 69

70.

सप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 70

71.

एकसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 71

72.

द्विसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 72

त्रिसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 73

74.

चतुःसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 74

75.

पञ्चसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 75

76.

षट्सप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 76

77.

सप्तसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 77

78.

अष्टसप्ततितमोऽध्यायः

Chapter 78

79.

एकोनाशीतितमोऽध्यायः

Chapter 79

80.

अशीतितमोऽध्यायः

Chapter 80

81.

एकाशीतितमोऽध्यायः

Chapter 81

82.

द्व्यशीतितमोऽध्यायः

Chapter 82

83.

त्र्यशीतितमोऽध्यायः

Chapter 83

84.

चतुरशीतितमोऽध्यायः

Chapter 84

85.

पञ्चाशीतितमोऽध्यायः

Chapter 85

86.

षडशीतितमोऽध्यायः

Chapter 86

87.

सप्ताशीतितमोऽध्यायः

Chapter 87

88.

अष्टाशीतितमोऽध्यायः

Chapter 88

89.

एकोननवतितमोऽध्यायः

Chapter 89

90.

नवतितमोऽध्यायः

Chapter 90

Progress:78.8%

मृगतृष्णां यथा बाला मन्यन्त उदकाशयम् । एवं वैकारिकीं मायामयुक्ता वस्तु चक्षते ।। १०-७३-११ ।।

Just as men of childish intelligence consider a mirage in the desert to be a pond of water, so those who are irrational look upon the illusory transformations of Māyā as substantial. ।। 10-73-11 ।।

english translation

जिस प्रकार बचकानी बुद्धि वाले लोग रेगिस्तान में मृगतृष्णा को पानी का तालाब मानते हैं, उसी प्रकार जो लोग तर्कहीन होते हैं वे माया के भ्रामक परिवर्तनों को महत्वपूर्ण मानते हैं। ।। १०-७३-११ ।।

hindi translation

mRgatRSNAM yathA bAlA manyanta udakAzayam | evaM vaikArikIM mAyAmayuktA vastu cakSate || 10-73-11 ||

hk transliteration by Sanscript

वयं पुरा श्रीमदनष्टदृष्टयो जिगीषयास्या इतरेतरस्पृधः । घ्नन्तः प्रजाः स्वा अतिनिर्घृणाः प्रभो मृत्युं पुरस्त्वाविगणय्य दुर्मदाः ।। १०-७३-१२ ।।

Previously, blinded by the intoxication of riches, we wanted to conquer this earth, and thus we fought one another to achieve victory, mercilessly harassing our own subjects. We arrogantly disregarded You, ।। 10-73-12 ।।

english translation

पहले, धन के नशे में अंधे होकर, हम इस पृथ्वी को जीतना चाहते थे, और इस प्रकार हमने जीत हासिल करने के लिए एक-दूसरे से लड़ाई की, और अपनी ही प्रजा को बेरहमी से परेशान किया। हमने अहंकारपूर्वक आपकी उपेक्षा की, ।। १०-७३-१२ ।।

hindi translation

vayaM purA zrImadanaSTadRSTayo jigISayAsyA itaretaraspRdhaH | ghnantaH prajAH svA atinirghRNAH prabho mRtyuM purastvAvigaNayya durmadAH || 10-73-12 ||

hk transliteration by Sanscript

त एव कृष्णाद्य गभीररंहसा दुरन्तवीर्येण विचालिताः श्रियः । कालेन तन्वा भवतोऽनुकम्पया विनष्टदर्पाश्चरणौ स्मराम ते ।। १०-७३-१३ ।।

O Lord, who stood before us as death. But now, O Kṛṣṇa, that powerful form of Yours called time, moving mysteriously and irresistibly, has deprived us of our opulences. Now that You have mercifully destroyed our pride, we beg simply to remember Your lotus feet. ।। 10-73-13 ।।

english translation

हे प्रभु, जो मृत्यु के रूप में हमारे सामने खड़ा था। लेकिन अब, हे कृष्ण, आपका वह शक्तिशाली रूप जिसे समय कहा जाता है, रहस्यमय और अप्रतिरोध्य रूप से आगे बढ़ते हुए, हमें हमारे ऐश्वर्य से वंचित कर दिया है। अब जब आपने दयापूर्वक हमारे गर्व को नष्ट कर दिया है, तो हम आपसे केवल आपके चरण कमलों का स्मरण करने की प्रार्थना करते हैं। ।। १०-७३-१३ ।।

hindi translation

ta eva kRSNAdya gabhIraraMhasA durantavIryeNa vicAlitAH zriyaH | kAlena tanvA bhavato'nukampayA vinaSTadarpAzcaraNau smarAma te || 10-73-13 ||

hk transliteration by Sanscript

अथो न राज्यं मृगतृष्णिरूपितं देहेन शश्वत्पतता रुजां भुवा । उपासितव्यं स्पृहयामहे विभो क्रियाफलं प्रेत्य च कर्णरोचनम् ।। १०-७३-१४ ।।

Never again will we hanker for a miragelike kingdom — a kingdom that must be slavishly served by this mortal body, which is simply a source of disease and suffering and which is declining at every moment. Nor, O almighty Lord, will we hanker to enjoy the heavenly fruits of pious work in the next life, since the promise of such rewards is simply an empty enticement for the ears. ।। 10-73-14 ।।

english translation

हम फिर कभी मृगतृष्णा जैसे राज्य की लालसा नहीं करेंगे - एक ऐसा राज्य जिसकी सेवा इस नश्वर शरीर द्वारा दासतापूर्वक की जानी चाहिए, जो केवल बीमारी और पीड़ा का स्रोत है और जो हर पल घट रहा है। न ही, हे सर्वशक्तिमान भगवान, क्या हम अगले जीवन में पवित्र कार्यों के स्वर्गीय फलों का आनंद लेने के लिए लालायित होंगे, क्योंकि ऐसे पुरस्कारों का वादा केवल कानों के लिए एक खोखला प्रलोभन है। ।। १०-७३-१४ ।।

hindi translation

atho na rAjyaM mRgatRSNirUpitaM dehena zazvatpatatA rujAM bhuvA | upAsitavyaM spRhayAmahe vibho kriyAphalaM pretya ca karNarocanam || 10-73-14 ||

hk transliteration by Sanscript

तं नः समादिशोपायं येन ते चरणाब्जयोः । स्मृतिर्यथा न विरमेदपि संसरतामिह ।। १०-७३-१५ ।।

Please tell us how we may constantly remember Your lotus feet, though we continue in the cycle of birth and death in this world. ।। 10-73-15 ।।

english translation

कृपया हमें बताएं कि हम इस संसार में जन्म और मृत्यु के चक्र में रहते हुए भी आपके चरण कमलों को लगातार कैसे याद रख सकते हैं। ।। १०-७३-१५ ।।

hindi translation

taM naH samAdizopAyaM yena te caraNAbjayoH | smRtiryathA na viramedapi saMsaratAmiha || 10-73-15 ||

hk transliteration by Sanscript