1.
प्रथमोऽध्यायः
Chapter 1
2.
द्वितीयोऽध्यायः
Chapter 2
3.
तृतीयोऽध्यायः
Chapter 3
4.
चतुर्थोऽध्यायः
Chapter 4
5.
पञ्चमोऽध्यायः
Chapter 5
6.
षष्ठोऽध्यायः
Chapter 6
7.
सप्तमोऽध्यायः
Chapter 7
8.
अष्टमोऽध्यायः
Chapter 8
9.
नवमोऽध्यायः
Chapter 9
10.
दशमोऽध्यायः
Chapter 10
11.
एकादशोध्यायः
Chapter 11
12.
द्वादशोऽध्यायः
Chapter 12
•
त्रयोदशोऽध्यायः
Chapter 13
14.
चतुर्दशोऽध्यायः
Chapter 14
15.
पञ्चदशोऽध्यायः
Chapter 15
16.
षोडशोऽध्यायः
Chapter 16
17.
सप्तदशोऽध्यायः
Chapter 17
18.
अष्टादशोऽध्यायः
Chapter 18
19.
एकोनविंशोऽध्यायः
Chapter 19
20.
विंशोऽध्यायः
Chapter 20
21.
एकविंशोऽध्यायः
Chapter 21
22.
द्वाविंशोऽध्यायः
Chapter 22
23.
त्रयोविंशोऽध्यायः
Chapter 23
24.
चतुर्विंशोऽध्यायः
Chapter 24
25.
पञ्चविंशोऽध्यायः
Chapter 25
26.
षड्विंशोऽध्यायः
Chapter 26
27.
सप्तविंशोऽध्यायः
Chapter 27
28.
अष्टाविंशोऽध्यायः
Chapter 28
29.
एकोनत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 29
30.
त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 30
31.
एकत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 31
32.
द्वात्रिंशोऽध्यायः
Chapter 32
33.
त्रयस्त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 33
34.
चतुस्त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 34
35.
पञ्चत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 35
36.
षट्त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 36
37.
सप्तत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 37
38.
अष्टात्रिंशोऽध्यायः
Chapter 38
39.
एकोनचत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 39
40.
चत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 40
41.
एकचत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 41
42.
द्विचत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 42
43.
त्रिचत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 43
44.
चतुश्चत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 44
45.
पञ्चचत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 45
46.
षट्चत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 46
47.
सप्तचत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 47
48.
अष्टचत्वारिंशोऽध्यायः
Chapter 48
49.
एकोनपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 49
50.
पञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 50
51.
एकपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 51
52.
द्विपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 52
53.
त्रिपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 53
54.
चतुःपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 54
55.
पञ्चपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 55
56.
षट्पञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 56
57.
सप्तपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 57
58.
अष्टपञ्चाशत्तमोऽध्यायः
Chapter 58
59.
एकोनषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 59
60.
षष्टितमोऽध्यायः
Chapter 60
61.
एकषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 61
62.
द्विषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 62
63.
त्रिषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 63
64.
चतुःषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 64
65.
पञ्चषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 65
66.
षट्षष्टितमोऽध्यायः
Chapter 66
67.
सप्तषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 67
68.
अष्टषष्टितमोऽध्यायः
Chapter 68
69.
एकोनसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 69
70.
सप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 70
71.
एकसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 71
72.
द्विसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 72
73.
त्रिसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 73
74.
चतुःसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 74
75.
पञ्चसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 75
76.
षट्सप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 76
77.
सप्तसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 77
78.
अष्टसप्ततितमोऽध्यायः
Chapter 78
79.
एकोनाशीतितमोऽध्यायः
Chapter 79
80.
अशीतितमोऽध्यायः
Chapter 80
81.
एकाशीतितमोऽध्यायः
Chapter 81
82.
द्व्यशीतितमोऽध्यायः
Chapter 82
83.
त्र्यशीतितमोऽध्यायः
Chapter 83
84.
चतुरशीतितमोऽध्यायः
Chapter 84
85.
पञ्चाशीतितमोऽध्यायः
Chapter 85
86.
षडशीतितमोऽध्यायः
Chapter 86
87.
सप्ताशीतितमोऽध्यायः
Chapter 87
88.
अष्टाशीतितमोऽध्यायः
Chapter 88
89.
एकोननवतितमोऽध्यायः
Chapter 89
90.
नवतितमोऽध्यायः
Chapter 90
Progress:14.4%
व्रजौकसां स्वतोकेषु स्नेहवल्ल्याब्दमन्वहम् । शनैर्निःसीम ववृधे यथा कृष्णे त्वपूर्ववत् ।। १०-१३-२६ ।।
sanskrit
Although the inhabitants of Vrajabhūmi, the cowherd men and cowherd women, previously had more affection for Kṛṣṇa than for their own children, now, for one year, their affection for their own sons continuously increased, for Kṛṣṇa had now become their sons. There was no limit to the increment of their affection for their sons, who were now Kṛṣṇa. Every day they found new inspiration for loving their children as much as they loved Kṛṣṇa. ।। 10-13-26 ।।
english translation
यद्यपि व्रजभूमि के सारे निवासियों—ग्वालों तथा गोपियों—में पहले से ही कृष्ण के लिए अपने निजी पुत्रों से अधिक स्नेह था किन्तु अब एक वर्ष तक उनके अपने पुत्रों के प्रति यह स्नेह लगातार बढ़ता ही गया क्योंकि अब कृष्ण उनके पुत्र बन चुके थे। अब अपने पुत्रों के प्रति, जो कि कृष्ण ही थे, उनके प्रेम की वृद्धि का कोई वारापार न था। नित्य ही उन्हें अपने पुत्रों से कृष्ण जितना प्रेम करने की नई प्रेरणा प्राप्त हो रही थी। ।। १०-१३-२६ ।।
hindi translation
vrajaukasAM svatokeSu snehavallyAbdamanvaham | zanairniHsIma vavRdhe yathA kRSNe tvapUrvavat || 10-13-26 ||
hk transliteration by Sanscriptइत्थमात्माऽऽत्मनाऽऽत्मानं वत्सपालमिषेण सः । पालयन् वत्सपो वर्षं चिक्रीडे वनगोष्ठयोः ।। १०-१३-२७ ।।
sanskrit
In this way, Lord Śrī Kṛṣṇa, having Himself become the cowherd boys and groups of calves, maintained Himself by Himself. Thus He continued His pastimes, both in Vṛndāvana and in the forest, for one year. ।। 10-13-27 ।।
english translation
इस तरह अपने को ग्वालबालों तथा बछड़ों का समूह बना लेने के बाद भगवान् श्रीकृष्ण अपने को उसी रूप में बनाये रहे। वे उसी प्रकार से वृन्दावन तथा जंगल दोनों ही जगहों में एक वर्ष तक अपनी लीलाएँ करते रहे। ।। १०-१३-२७ ।।
hindi translation
itthamAtmA''tmanA''tmAnaM vatsapAlamiSeNa saH | pAlayan vatsapo varSaM cikrIDe vanagoSThayoH || 10-13-27 ||
hk transliteration by Sanscriptएकदा चारयन् वत्सान् सरामो वनमाविशत् । पञ्चषासु त्रियामासु हायनापूरणीष्वजः ।। १०-१३-२८ ।।
sanskrit
One day, five or six nights before the completion of the year, Kṛṣṇa, tending the calves, entered the forest along with Balarāma. ।। 10-13-28 ।।
english translation
एक दिन जबकि वर्ष पूरा होने में अभी पाँच-छ: रातें शेष थीं कृष्ण बलराम सहित बछड़ों को चराते हुए जंगल में प्रविष्ट हुए। ।। १०-१३-२८ ।।
hindi translation
ekadA cArayan vatsAn sarAmo vanamAvizat | paJcaSAsu triyAmAsu hAyanApUraNISvajaH || 10-13-28 ||
hk transliteration by Sanscriptततो विदूराच्चरतो गावो वत्सानुपव्रजम् । गोवर्धनाद्रिशिरसि चरन्त्यो ददृशुस्तृणम् ।। १०-१३-२९ ।।
sanskrit
Thereafter, while pasturing atop Govardhana Hill, the cows looked down to find some green grass and saw their calves pasturing near Vṛndāvana, not very far away. ।। 10-13-29 ।।
english translation
तत्पश्चात् गोवर्धन पर्वत की चोटी पर चरती हुई गौवों ने कुछ हरी घास खोजने के लिए नीचे देखा तो उन्होंने अपने बछड़ों को वृन्दावन के निकट चरते देखा जो अधिक दूरी पर नहीं था। ।। १०-१३-२९ ।।
hindi translation
tato vidUrAccarato gAvo vatsAnupavrajam | govardhanAdrizirasi carantyo dadRzustRNam || 10-13-29 ||
hk transliteration by Sanscriptदृष्ट्वाथ तत्स्नेहवशोऽस्मृतात्मा स गोव्रजोऽत्यात्मपदुर्गमार्गः । द्विपात्ककुद्ग्रीव उदास्यपुच्छोऽगाद्धुङ्कृतैरास्रुपया जवेन ।। १०-१३-३० ।।
sanskrit
When the cows saw their own calves from the top of Govardhana Hill, they forgot themselves and their caretakers because of increased affection, and although the path was very rough, they ran toward their calves with great anxiety, each running as if with one pair of legs. Their milk bags full and flowing with milk, their heads and tails raised, and their humps moving with their necks, they ran forcefully until they reached their calves to feed them. ।। 10-13-30 ।।
english translation
जब गायों ने गोवर्धन पर्वत की चोटी से अपने अपने बछड़ों को देखा तो वे अधिक स्नेहवश अपने आप को तथा अपने चराने वालों को भूल गईं और दुर्गम मार्ग होते हुए भी वे अपने बछड़ों की ओर अतीव चिन्तित होकर दौीं मानो वे दो ही पाँवों से दौड़ रही हों। उनके थन दूध से भरे थे और उनमें से दूध बह रहा था, उनके सिर तथा पूछें उठी हुई थीं और उनके डिल्ले (कूबड़) उनकी गर्दन के साथ साथ हिल रहे थे। वे तब तक तेजी से दौड़ती रहीं जब तक वे अपने बच्चों के पास दूध पिलाने पहुँच नहीं गईं। ।। १०-१३-३० ।।
hindi translation
dRSTvAtha tatsnehavazo'smRtAtmA sa govrajo'tyAtmapadurgamArgaH | dvipAtkakudgrIva udAsyapuccho'gAddhuGkRtairAsrupayA javena || 10-13-30 ||
hk transliteration by SanscriptSrimad Bhagavatam
Progress:14.4%
व्रजौकसां स्वतोकेषु स्नेहवल्ल्याब्दमन्वहम् । शनैर्निःसीम ववृधे यथा कृष्णे त्वपूर्ववत् ।। १०-१३-२६ ।।
sanskrit
Although the inhabitants of Vrajabhūmi, the cowherd men and cowherd women, previously had more affection for Kṛṣṇa than for their own children, now, for one year, their affection for their own sons continuously increased, for Kṛṣṇa had now become their sons. There was no limit to the increment of their affection for their sons, who were now Kṛṣṇa. Every day they found new inspiration for loving their children as much as they loved Kṛṣṇa. ।। 10-13-26 ।।
english translation
यद्यपि व्रजभूमि के सारे निवासियों—ग्वालों तथा गोपियों—में पहले से ही कृष्ण के लिए अपने निजी पुत्रों से अधिक स्नेह था किन्तु अब एक वर्ष तक उनके अपने पुत्रों के प्रति यह स्नेह लगातार बढ़ता ही गया क्योंकि अब कृष्ण उनके पुत्र बन चुके थे। अब अपने पुत्रों के प्रति, जो कि कृष्ण ही थे, उनके प्रेम की वृद्धि का कोई वारापार न था। नित्य ही उन्हें अपने पुत्रों से कृष्ण जितना प्रेम करने की नई प्रेरणा प्राप्त हो रही थी। ।। १०-१३-२६ ।।
hindi translation
vrajaukasAM svatokeSu snehavallyAbdamanvaham | zanairniHsIma vavRdhe yathA kRSNe tvapUrvavat || 10-13-26 ||
hk transliteration by Sanscriptइत्थमात्माऽऽत्मनाऽऽत्मानं वत्सपालमिषेण सः । पालयन् वत्सपो वर्षं चिक्रीडे वनगोष्ठयोः ।। १०-१३-२७ ।।
sanskrit
In this way, Lord Śrī Kṛṣṇa, having Himself become the cowherd boys and groups of calves, maintained Himself by Himself. Thus He continued His pastimes, both in Vṛndāvana and in the forest, for one year. ।। 10-13-27 ।।
english translation
इस तरह अपने को ग्वालबालों तथा बछड़ों का समूह बना लेने के बाद भगवान् श्रीकृष्ण अपने को उसी रूप में बनाये रहे। वे उसी प्रकार से वृन्दावन तथा जंगल दोनों ही जगहों में एक वर्ष तक अपनी लीलाएँ करते रहे। ।। १०-१३-२७ ।।
hindi translation
itthamAtmA''tmanA''tmAnaM vatsapAlamiSeNa saH | pAlayan vatsapo varSaM cikrIDe vanagoSThayoH || 10-13-27 ||
hk transliteration by Sanscriptएकदा चारयन् वत्सान् सरामो वनमाविशत् । पञ्चषासु त्रियामासु हायनापूरणीष्वजः ।। १०-१३-२८ ।।
sanskrit
One day, five or six nights before the completion of the year, Kṛṣṇa, tending the calves, entered the forest along with Balarāma. ।। 10-13-28 ।।
english translation
एक दिन जबकि वर्ष पूरा होने में अभी पाँच-छ: रातें शेष थीं कृष्ण बलराम सहित बछड़ों को चराते हुए जंगल में प्रविष्ट हुए। ।। १०-१३-२८ ।।
hindi translation
ekadA cArayan vatsAn sarAmo vanamAvizat | paJcaSAsu triyAmAsu hAyanApUraNISvajaH || 10-13-28 ||
hk transliteration by Sanscriptततो विदूराच्चरतो गावो वत्सानुपव्रजम् । गोवर्धनाद्रिशिरसि चरन्त्यो ददृशुस्तृणम् ।। १०-१३-२९ ।।
sanskrit
Thereafter, while pasturing atop Govardhana Hill, the cows looked down to find some green grass and saw their calves pasturing near Vṛndāvana, not very far away. ।। 10-13-29 ।।
english translation
तत्पश्चात् गोवर्धन पर्वत की चोटी पर चरती हुई गौवों ने कुछ हरी घास खोजने के लिए नीचे देखा तो उन्होंने अपने बछड़ों को वृन्दावन के निकट चरते देखा जो अधिक दूरी पर नहीं था। ।। १०-१३-२९ ।।
hindi translation
tato vidUrAccarato gAvo vatsAnupavrajam | govardhanAdrizirasi carantyo dadRzustRNam || 10-13-29 ||
hk transliteration by Sanscriptदृष्ट्वाथ तत्स्नेहवशोऽस्मृतात्मा स गोव्रजोऽत्यात्मपदुर्गमार्गः । द्विपात्ककुद्ग्रीव उदास्यपुच्छोऽगाद्धुङ्कृतैरास्रुपया जवेन ।। १०-१३-३० ।।
sanskrit
When the cows saw their own calves from the top of Govardhana Hill, they forgot themselves and their caretakers because of increased affection, and although the path was very rough, they ran toward their calves with great anxiety, each running as if with one pair of legs. Their milk bags full and flowing with milk, their heads and tails raised, and their humps moving with their necks, they ran forcefully until they reached their calves to feed them. ।। 10-13-30 ।।
english translation
जब गायों ने गोवर्धन पर्वत की चोटी से अपने अपने बछड़ों को देखा तो वे अधिक स्नेहवश अपने आप को तथा अपने चराने वालों को भूल गईं और दुर्गम मार्ग होते हुए भी वे अपने बछड़ों की ओर अतीव चिन्तित होकर दौीं मानो वे दो ही पाँवों से दौड़ रही हों। उनके थन दूध से भरे थे और उनमें से दूध बह रहा था, उनके सिर तथा पूछें उठी हुई थीं और उनके डिल्ले (कूबड़) उनकी गर्दन के साथ साथ हिल रहे थे। वे तब तक तेजी से दौड़ती रहीं जब तक वे अपने बच्चों के पास दूध पिलाने पहुँच नहीं गईं। ।। १०-१३-३० ।।
hindi translation
dRSTvAtha tatsnehavazo'smRtAtmA sa govrajo'tyAtmapadurgamArgaH | dvipAtkakudgrIva udAsyapuccho'gAddhuGkRtairAsrupayA javena || 10-13-30 ||
hk transliteration by Sanscript