1.
प्रथमोऽध्यायः
Chapter 1
2.
द्वितीयोऽध्यायः
Chapter 2
3.
तृतीयोऽध्यायः
Chapter 3
4.
चतुर्थोऽध्यायः
Chapter 4
5.
पञ्चमोऽध्यायः
Chapter 5
6.
षष्ठोऽध्यायः
Chapter 6
7.
सप्तमोऽध्यायः
Chapter 7
8.
अष्टमोऽध्यायः
Chapter 8
9.
नवमोऽध्यायः
Chapter 9
10.
दशमोऽध्यायः
Chapter 10
11.
एकादशोऽध्यायः
Chapter 11
12.
द्वादशोऽध्यायः
Chapter 12
13.
त्रयोदशोऽध्यायः
Chapter 13
14.
चतुर्दशोऽध्यायः
Chapter 14
15.
पञ्चदशोऽध्यायः
Chapter 15
16.
षोडशोऽध्यायः
Chapter 16
17.
सप्तदशोऽध्यायः
Chapter 17
18.
अष्टादशोऽध्यायः
Chapter 18
19.
एकोनविंशोऽध्यायः
Chapter 19
20.
विंशोऽध्यायः
Chapter 20
•
एकविंशोऽध्यायः
Chapter 21
22.
द्वाविंशोऽध्यायः
Chapter 22
23.
त्रयोविंशोऽध्यायः
Chapter 23
24.
चतुर्विंशोऽध्यायः
Chapter 24
25.
पञ्चविंशोऽध्यायः
Chapter 25
26.
षड्विंशोऽध्यायः
Chapter 26
27.
सप्तविंशोऽध्यायः
Chapter 27
28.
अष्टाविंशोऽध्यायः
Chapter 28
29.
एकोनत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 29
30.
त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 30
31.
एकत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 31
32.
द्वात्रिंशोऽध्यायः
Chapter 32
33.
त्रयस्त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 33
Progress:60.3%
मनुः स्यन्दनमास्थाय शातकौम्भपरिच्छदम् । आरोप्य स्वां दुहितरं सभार्यः पर्यटन् महीम् ।। ३-२१-३६ ।।
sanskrit
Svāyambhuva Manu, with his wife, mounted his chariot, which was decorated with golden ornaments. Placing his daughter on it with them, he began traveling all over the earth. ।। 3-21-36 ।।
english translation
स्वायंभुव मनु अपनी पत्नी सहित स्वर्णाभूषणों से सुसज्जित अपने रथ पर आरूढ़ हुए। अपनी पुत्री को भी उस पर चढ़ाकर वे समस्त भूमण्डल का भ्रमण करने लगे। ।। ३-२१-३६ ।।
hindi translation
manuH syandanamAsthAya zAtakaumbhaparicchadam | Aropya svAM duhitaraM sabhAryaH paryaTan mahIm || 3-21-36 ||
hk transliteration by Sanscriptतस्मिन् सुधन्वन्नहनि भगवान् यत्समादिशत् । उपायादाश्रमपदं मुनेः शान्तव्रतस्य तत् ।। ३-२१-३७ ।।
sanskrit
O Vidura, they reached the hermitage of the sage, who had just completed his vows of austerity on the very day foretold by the Lord. ।। 3-21-37 ।।
english translation
हे विदुर, वे मुनि की कुटी में पहुँचे, जिसने अपनी तपस्या का व्रत भगवान् द्वारा पहले से बताये गये दिन ही समाप्त किया था। ।। ३-२१-३७ ।।
hindi translation
tasmin sudhanvannahani bhagavAn yatsamAdizat | upAyAdAzramapadaM muneH zAntavratasya tat || 3-21-37 ||
hk transliteration by Sanscriptयस्मिन् भगवतो नेत्रान्न्यपतन्नश्रुबिन्दवः । कृपया सम्परीतस्य प्रपन्नेऽर्पितया भृशम् ।। ३-२१-३८ ।।
sanskrit
It was called Bindu-sarovara because drops of tears had fallen there from the eyes of the Lord, who was overwhelmed by extreme compassion for the sage who had sought His protection. ।। 3-21-38 ।।
english translation
यह बिन्दु सरोवर कहलाता था, क्योंकि यहीं पर, जब भगवान् शरणागत ऋषि पर दयार्द्र हो उठे थे, उनके नेत्रों से आँसुओं की बूँदें गिरी थीं। ।। ३-२१-३८ ।।
hindi translation
yasmin bhagavato netrAnnyapatannazrubindavaH | kRpayA samparItasya prapanne'rpitayA bhRzam || 3-21-38 ||
hk transliteration by Sanscriptतद्वै बिन्दुसरो नाम सरस्वत्या परिप्लुतम् । पुण्यं शिवामृतजलं महर्षिगणसेवितम् ।। ३-२१-३९ ।।
sanskrit
The holy Lake Bindu-sarovara, flooded by the waters of the river Sarasvatī, was resorted to by hosts of eminent sages. Its holy water was not only auspicious but as sweet as nectar. ।। 3-21-39 ।।
english translation
सरस्वती नदी के बाढ़-जल से भरने वाले पवित्र बिन्दु सरोवर का सेवन ऋषियों का समूह करता था। इसका पवित्र जल न केवल कल्याणकारी था वरन् अमृत के समान मीठा भी था। ।। ३-२१-३९ ।।
hindi translation
tadvai bindusaro nAma sarasvatyA pariplutam | puNyaM zivAmRtajalaM maharSigaNasevitam || 3-21-39 ||
hk transliteration by Sanscriptपुण्यद्रुमलताजालैः कूजत्पुण्यमृगद्विजैः । सर्वर्तुफलपुष्पाढ्यं वनराजिश्रियान्वितम् ।। ३-२१-४० ।।
sanskrit
The shore of the lake was surrounded by clusters of pious trees and creepers, rich in fruits and flowers of all seasons, that afforded shelter to pious animals and birds, which uttered various cries. It was adorned by the beauty of groves of forest trees. ।। 3-21-40 ।।
english translation
सरोवर के तट पवित्र वृक्षों तथा लताओं के समूहों से घिरे थे, जो सभी ऋतुओं में फलों तथा फूलों से लदे रहते थे और जिनमें पवित्र पशु तथा पक्षी अपना-अपना बसेरा बनाते थे और विविध प्रकार से कूजन करते थे। यह स्थान वृक्षों के कुंजों की शोभा से विभूषित था। ।। ३-२१-४० ।।
hindi translation
puNyadrumalatAjAlaiH kUjatpuNyamRgadvijaiH | sarvartuphalapuSpADhyaM vanarAjizriyAnvitam || 3-21-40 ||
hk transliteration by SanscriptSrimad Bhagavatam
Progress:60.3%
मनुः स्यन्दनमास्थाय शातकौम्भपरिच्छदम् । आरोप्य स्वां दुहितरं सभार्यः पर्यटन् महीम् ।। ३-२१-३६ ।।
sanskrit
Svāyambhuva Manu, with his wife, mounted his chariot, which was decorated with golden ornaments. Placing his daughter on it with them, he began traveling all over the earth. ।। 3-21-36 ।।
english translation
स्वायंभुव मनु अपनी पत्नी सहित स्वर्णाभूषणों से सुसज्जित अपने रथ पर आरूढ़ हुए। अपनी पुत्री को भी उस पर चढ़ाकर वे समस्त भूमण्डल का भ्रमण करने लगे। ।। ३-२१-३६ ।।
hindi translation
manuH syandanamAsthAya zAtakaumbhaparicchadam | Aropya svAM duhitaraM sabhAryaH paryaTan mahIm || 3-21-36 ||
hk transliteration by Sanscriptतस्मिन् सुधन्वन्नहनि भगवान् यत्समादिशत् । उपायादाश्रमपदं मुनेः शान्तव्रतस्य तत् ।। ३-२१-३७ ।।
sanskrit
O Vidura, they reached the hermitage of the sage, who had just completed his vows of austerity on the very day foretold by the Lord. ।। 3-21-37 ।।
english translation
हे विदुर, वे मुनि की कुटी में पहुँचे, जिसने अपनी तपस्या का व्रत भगवान् द्वारा पहले से बताये गये दिन ही समाप्त किया था। ।। ३-२१-३७ ।।
hindi translation
tasmin sudhanvannahani bhagavAn yatsamAdizat | upAyAdAzramapadaM muneH zAntavratasya tat || 3-21-37 ||
hk transliteration by Sanscriptयस्मिन् भगवतो नेत्रान्न्यपतन्नश्रुबिन्दवः । कृपया सम्परीतस्य प्रपन्नेऽर्पितया भृशम् ।। ३-२१-३८ ।।
sanskrit
It was called Bindu-sarovara because drops of tears had fallen there from the eyes of the Lord, who was overwhelmed by extreme compassion for the sage who had sought His protection. ।। 3-21-38 ।।
english translation
यह बिन्दु सरोवर कहलाता था, क्योंकि यहीं पर, जब भगवान् शरणागत ऋषि पर दयार्द्र हो उठे थे, उनके नेत्रों से आँसुओं की बूँदें गिरी थीं। ।। ३-२१-३८ ।।
hindi translation
yasmin bhagavato netrAnnyapatannazrubindavaH | kRpayA samparItasya prapanne'rpitayA bhRzam || 3-21-38 ||
hk transliteration by Sanscriptतद्वै बिन्दुसरो नाम सरस्वत्या परिप्लुतम् । पुण्यं शिवामृतजलं महर्षिगणसेवितम् ।। ३-२१-३९ ।।
sanskrit
The holy Lake Bindu-sarovara, flooded by the waters of the river Sarasvatī, was resorted to by hosts of eminent sages. Its holy water was not only auspicious but as sweet as nectar. ।। 3-21-39 ।।
english translation
सरस्वती नदी के बाढ़-जल से भरने वाले पवित्र बिन्दु सरोवर का सेवन ऋषियों का समूह करता था। इसका पवित्र जल न केवल कल्याणकारी था वरन् अमृत के समान मीठा भी था। ।। ३-२१-३९ ।।
hindi translation
tadvai bindusaro nAma sarasvatyA pariplutam | puNyaM zivAmRtajalaM maharSigaNasevitam || 3-21-39 ||
hk transliteration by Sanscriptपुण्यद्रुमलताजालैः कूजत्पुण्यमृगद्विजैः । सर्वर्तुफलपुष्पाढ्यं वनराजिश्रियान्वितम् ।। ३-२१-४० ।।
sanskrit
The shore of the lake was surrounded by clusters of pious trees and creepers, rich in fruits and flowers of all seasons, that afforded shelter to pious animals and birds, which uttered various cries. It was adorned by the beauty of groves of forest trees. ।। 3-21-40 ।।
english translation
सरोवर के तट पवित्र वृक्षों तथा लताओं के समूहों से घिरे थे, जो सभी ऋतुओं में फलों तथा फूलों से लदे रहते थे और जिनमें पवित्र पशु तथा पक्षी अपना-अपना बसेरा बनाते थे और विविध प्रकार से कूजन करते थे। यह स्थान वृक्षों के कुंजों की शोभा से विभूषित था। ।। ३-२१-४० ।।
hindi translation
puNyadrumalatAjAlaiH kUjatpuNyamRgadvijaiH | sarvartuphalapuSpADhyaM vanarAjizriyAnvitam || 3-21-40 ||
hk transliteration by Sanscript