1.
प्रथमोऽध्यायः
Chapter 1
2.
द्वितीयोऽध्यायः
Chapter 2
3.
तृतीयोऽध्यायः
Chapter 3
•
चतुर्थोऽध्यायः
Chapter 4
5.
पञ्चमोऽध्यायः
Chapter 5
6.
षष्ठोऽध्यायः
Chapter 6
7.
सप्तमोऽध्यायः
Chapter 7
8.
अष्टमोऽध्यायः
Chapter 8
9.
नवमोऽध्यायः
Chapter 9
10.
दशमोऽध्यायः
Chapter 10
11.
एकादशोऽध्यायः
Chapter 11
12.
द्वादशोऽध्यायः
Chapter 12
13.
त्रयोदशोऽध्यायः
Chapter 13
14.
चतुर्दशोऽध्यायः
Chapter 14
15.
पञ्चदशोऽध्यायः
Chapter 15
16.
षोडशोऽध्यायः
Chapter 16
17.
सप्तदशोऽध्यायः
Chapter 17
18.
अष्टादशोऽध्यायः
Chapter 18
19.
एकोनविंशोऽध्यायः
Chapter 19
20.
विंशोऽध्यायः
Chapter 20
21.
एकविंशोऽध्यायः
Chapter 21
22.
द्वाविंशोऽध्यायः
Chapter 22
23.
त्रयोविंशोऽध्यायः
Chapter 23
24.
चतुर्विंशोऽध्यायः
Chapter 24
25.
पञ्चविंशोऽध्यायः
Chapter 25
26.
षड्विंशोऽध्यायः
Chapter 26
27.
सप्तविंशोऽध्यायः
Chapter 27
28.
अष्टाविंशोऽध्यायः
Chapter 28
29.
एकोनत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 29
30.
त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 30
31.
एकत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 31
32.
द्वात्रिंशोऽध्यायः
Chapter 32
33.
त्रयस्त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 33
Progress:9.1%
सोऽहं तद्दर्शनाह्लादवियोगार्तियुतः प्रभो । गमिष्ये दयितं तस्य बदर्याश्रममण्डलम् ।। ३-४-२१ ।।
sanskrit
My dear Vidura, now I am mad for want of the pleasure of seeing Him, and just to mitigate this I am now proceeding to Badarikāśrama in the Himālayas for association, as I have been instructed by Him. ।। 3-4-21 ।।
english translation
हे विदुर, अब मैं उनके दर्शन से मिलने वाले आनन्द के अभाव में पागल हो रहा हूँ और इसे कम करने के लिए ही अब मैं संगति के लिए हिमालय स्थित बदरिकाश्रम जा रहा हूँ जैसा कि उन्होंने मुझे आदेश दिया है। ।। ३-४-२१ ।।
hindi translation
so'haM taddarzanAhlAdaviyogArtiyutaH prabho | gamiSye dayitaM tasya badaryAzramamaNDalam || 3-4-21 ||
hk transliteration by Sanscriptयत्र नारायणो देवो नरश्च भगवान् ऋषिः । मृदु तीव्रं तपो दीर्घं तेपाते लोकभावनौ ।। ३-४-२२ ।।
sanskrit
There in Badarikāśrama the Personality of Godhead, in His incarnation as the sages Nara and Nārāyaṇa, has been undergoing great penance since time immemorial for the welfare of all amiable living entities. ।। 3-4-22 ।।
english translation
वहाँ बदरिकाश्रम में नर तथा नारायण ऋषियों के रूप में अपने अवतार में भगवान् अनादिकाल से समस्त मिलनसार जीवों के कल्याण हेतु महान् तपस्या कर रहे हैं। ।। ३-४-२२ ।।
hindi translation
yatra nArAyaNo devo narazca bhagavAn RSiH | mRdu tIvraM tapo dIrghaM tepAte lokabhAvanau || 3-4-22 ||
hk transliteration by Sanscriptश्रीशुक उवाच इत्युद्धवादुपाकर्ण्य सुहृदां दुःसहं वधम् । ज्ञानेनाशमयत्क्षत्ता शोकमुत्पतितं बुधः ।। ३-४-२३ ।।
sanskrit
Śrī Śukadeva Gosvāmī said: After hearing from Uddhava all about the annihilation of his friends and relatives, the learned Vidura pacified his overwhelming bereavement by dint of his transcendental knowledge. ।। 3-4-23 ।।
english translation
श्रीशुकदेव गोस्वामी ने कहा : उद्धव से अपने मित्रों तथा सम्बन्धियों के संहार के विषय में सुनकर विद्वान् विदुर ने स्वयं के दिव्य ज्ञान के बल पर अपने असह्य शोक को प्रशमित किया। ।। ३-४-२३ ।।
hindi translation
zrIzuka uvAca ityuddhavAdupAkarNya suhRdAM duHsahaM vadham | jJAnenAzamayatkSattA zokamutpatitaM budhaH || 3-4-23 ||
hk transliteration by Sanscriptस तं महाभागवतं व्रजन्तं कौरवर्षभः । विश्रम्भादभ्यधत्तेदं मुख्यं कृष्णपरिग्रहे ।। ३-४-२४ ।।
sanskrit
While Uddhava, the chief and most confidential amongst the devotees of the Lord, was going away, Vidura, in affection and confidence, questioned him. ।। 3-4-24 ।।
english translation
भगवान् के प्रमुख तथा अत्यन्त विश्वस्त भक्त उद्धव जब जाने लगे तो विदुर ने स्नेह तथा विश्वास के साथ उनसे प्रश्न किया। ।। ३-४-२४ ।।
hindi translation
sa taM mahAbhAgavataM vrajantaM kauravarSabhaH | vizrambhAdabhyadhattedaM mukhyaM kRSNaparigrahe || 3-4-24 ||
hk transliteration by Sanscriptविदुर उवाच ज्ञानं परं स्वात्मरहःप्रकाशं यदाह योगेश्वर ईश्वरस्ते । वक्तुं भवान्नोऽर्हति यद्धि विष्णोर्भृत्याः स्वभृत्यार्थकृतश्चरन्ति ।। ३-४-२५ ।।
sanskrit
Vidura said: O Uddhava, because the servants of Viṣṇu, the Lord, wander in the interest of serving others, it is quite fit that you kindly describe the self-knowledge with which you have been enlightened by the Lord Himself. ।। 3-4-25 ।।
english translation
विदुर ने कहा : हे उद्धव, चूँकि भगवान् विष्णु के सेवक अन्यों की सेवा के लिए विचरण करते हैं, अत: यह उचित ही है कि आप उस आत्मज्ञान का वर्णन करें जिससे स्वयं भगवान् ने आपको प्रबुद्ध किया है। ।। ३-४-२५ ।।
hindi translation
vidura uvAca jJAnaM paraM svAtmarahaHprakAzaM yadAha yogezvara Izvaraste | vaktuM bhavAnno'rhati yaddhi viSNorbhRtyAH svabhRtyArthakRtazcaranti || 3-4-25 ||
hk transliteration by SanscriptSrimad Bhagavatam
Progress:9.1%
सोऽहं तद्दर्शनाह्लादवियोगार्तियुतः प्रभो । गमिष्ये दयितं तस्य बदर्याश्रममण्डलम् ।। ३-४-२१ ।।
sanskrit
My dear Vidura, now I am mad for want of the pleasure of seeing Him, and just to mitigate this I am now proceeding to Badarikāśrama in the Himālayas for association, as I have been instructed by Him. ।। 3-4-21 ।।
english translation
हे विदुर, अब मैं उनके दर्शन से मिलने वाले आनन्द के अभाव में पागल हो रहा हूँ और इसे कम करने के लिए ही अब मैं संगति के लिए हिमालय स्थित बदरिकाश्रम जा रहा हूँ जैसा कि उन्होंने मुझे आदेश दिया है। ।। ३-४-२१ ।।
hindi translation
so'haM taddarzanAhlAdaviyogArtiyutaH prabho | gamiSye dayitaM tasya badaryAzramamaNDalam || 3-4-21 ||
hk transliteration by Sanscriptयत्र नारायणो देवो नरश्च भगवान् ऋषिः । मृदु तीव्रं तपो दीर्घं तेपाते लोकभावनौ ।। ३-४-२२ ।।
sanskrit
There in Badarikāśrama the Personality of Godhead, in His incarnation as the sages Nara and Nārāyaṇa, has been undergoing great penance since time immemorial for the welfare of all amiable living entities. ।। 3-4-22 ।।
english translation
वहाँ बदरिकाश्रम में नर तथा नारायण ऋषियों के रूप में अपने अवतार में भगवान् अनादिकाल से समस्त मिलनसार जीवों के कल्याण हेतु महान् तपस्या कर रहे हैं। ।। ३-४-२२ ।।
hindi translation
yatra nArAyaNo devo narazca bhagavAn RSiH | mRdu tIvraM tapo dIrghaM tepAte lokabhAvanau || 3-4-22 ||
hk transliteration by Sanscriptश्रीशुक उवाच इत्युद्धवादुपाकर्ण्य सुहृदां दुःसहं वधम् । ज्ञानेनाशमयत्क्षत्ता शोकमुत्पतितं बुधः ।। ३-४-२३ ।।
sanskrit
Śrī Śukadeva Gosvāmī said: After hearing from Uddhava all about the annihilation of his friends and relatives, the learned Vidura pacified his overwhelming bereavement by dint of his transcendental knowledge. ।। 3-4-23 ।।
english translation
श्रीशुकदेव गोस्वामी ने कहा : उद्धव से अपने मित्रों तथा सम्बन्धियों के संहार के विषय में सुनकर विद्वान् विदुर ने स्वयं के दिव्य ज्ञान के बल पर अपने असह्य शोक को प्रशमित किया। ।। ३-४-२३ ।।
hindi translation
zrIzuka uvAca ityuddhavAdupAkarNya suhRdAM duHsahaM vadham | jJAnenAzamayatkSattA zokamutpatitaM budhaH || 3-4-23 ||
hk transliteration by Sanscriptस तं महाभागवतं व्रजन्तं कौरवर्षभः । विश्रम्भादभ्यधत्तेदं मुख्यं कृष्णपरिग्रहे ।। ३-४-२४ ।।
sanskrit
While Uddhava, the chief and most confidential amongst the devotees of the Lord, was going away, Vidura, in affection and confidence, questioned him. ।। 3-4-24 ।।
english translation
भगवान् के प्रमुख तथा अत्यन्त विश्वस्त भक्त उद्धव जब जाने लगे तो विदुर ने स्नेह तथा विश्वास के साथ उनसे प्रश्न किया। ।। ३-४-२४ ।।
hindi translation
sa taM mahAbhAgavataM vrajantaM kauravarSabhaH | vizrambhAdabhyadhattedaM mukhyaM kRSNaparigrahe || 3-4-24 ||
hk transliteration by Sanscriptविदुर उवाच ज्ञानं परं स्वात्मरहःप्रकाशं यदाह योगेश्वर ईश्वरस्ते । वक्तुं भवान्नोऽर्हति यद्धि विष्णोर्भृत्याः स्वभृत्यार्थकृतश्चरन्ति ।। ३-४-२५ ।।
sanskrit
Vidura said: O Uddhava, because the servants of Viṣṇu, the Lord, wander in the interest of serving others, it is quite fit that you kindly describe the self-knowledge with which you have been enlightened by the Lord Himself. ।। 3-4-25 ।।
english translation
विदुर ने कहा : हे उद्धव, चूँकि भगवान् विष्णु के सेवक अन्यों की सेवा के लिए विचरण करते हैं, अत: यह उचित ही है कि आप उस आत्मज्ञान का वर्णन करें जिससे स्वयं भगवान् ने आपको प्रबुद्ध किया है। ।। ३-४-२५ ।।
hindi translation
vidura uvAca jJAnaM paraM svAtmarahaHprakAzaM yadAha yogezvara Izvaraste | vaktuM bhavAnno'rhati yaddhi viSNorbhRtyAH svabhRtyArthakRtazcaranti || 3-4-25 ||
hk transliteration by Sanscript