Sushruta Samhita

Progress:85.8%

स्रवेच्छनैरल्पमल्पं सरुजं वाऽथ नीरुजम् | विगुणानिलजो व्याधिः स मूत्रोत्सङ्गसञ्ज्ञितः ||१६||

When the urine flows in small amounts, either with or without pain, and is abnormal due to the deranged Vayu, this condition is known as Mutrotsanga. It is characterized by defective urination.

english translation

जब मूत्र कम मात्रा में, दर्द के साथ या बिना दर्द के बहता है, और वायु के कारण असामान्य होता है, तो इस स्थिति को मूत्रोत्संग के रूप में जाना जाता है। यह दोषपूर्ण पेशाब की विशेषता है।

hindi translation

sravecchanairalpamalpaM sarujaM vA'tha nIrujam | viguNAnilajo vyAdhiH sa mUtrotsaGgasaJjJitaH ||16||

hk transliteration by Sanscript

रूक्षस्य क्लान्तदेहस्य बस्तिस्थौ पित्तमारुतौ | सदाहवेदनं कृच्छ्रं कुर्यातां मूत्रसङ्क्षयम् ||१७||

In a person with a dry and fatigued body, when Pitta and Vayu are lodged in the bladder, it causes intense burning pain and difficulty, leading to the condition known as Mutra-kshaya, where there is a reduction or scarcity of urine.

english translation

शुष्क और थके हुए शरीर वाले व्यक्ति में, जब पित्त और वायु मूत्राशय में जमा हो जाते हैं, तो तीव्र जलन और दर्द होता है, जिससे मूत्र-क्षय नामक स्थिति उत्पन्न होती है, जिसमें मूत्र की कमी या कमी हो जाती है।

hindi translation

rUkSasya klAntadehasya bastisthau pittamArutau | sadAhavedanaM kRcchraM kuryAtAM mUtrasaGkSayam ||17||

hk transliteration by Sanscript

अभ्यन्तरे बस्तिमुखे वृत्तोऽल्पः स्थिर एव च | वेदनावानति सदा मूत्रमार्गनिरोधनः ||१८||

When a small, fixed, and painful obstruction occurs at the opening of the bladder, it causes constant pain and blocks the urinary passage, leading to the condition known as Mutra-granthi.

english translation

जब मूत्राशय के द्वार पर एक छोटी, स्थिर और दर्दनाक रुकावट उत्पन्न होती है, तो इससे लगातार दर्द होता है और मूत्र मार्ग अवरुद्ध हो जाता है, जिससे मूत्र-ग्रंथि नामक स्थिति उत्पन्न होती है।

hindi translation

abhyantare bastimukhe vRtto'lpaH sthira eva ca | vedanAvAnati sadA mUtramArganirodhanaH ||18||

hk transliteration by Sanscript

जायते सहसा यस्य ग्रन्थिरश्मरिलक्षणः | स मूत्रग्रन्थिरित्येवमुच्यते वेदनादिभिः ||१९||

The condition in which a sudden, painful lump, resembling a thread-like structure, appears is called Mutra-granthi. It is characterized by pain and other symptoms associated with urinary obstruction.

english translation

वह स्थिति जिसमें अचानक धागे जैसी संरचना जैसी दर्दनाक गांठ दिखाई देती है, उसे मूत्रग्रंथि कहते हैं। इसमें दर्द और मूत्र अवरोध से जुड़े अन्य लक्षण होते हैं।

hindi translation

jAyate sahasA yasya granthirazmarilakSaNaH | sa mUtragranthirityevamucyate vedanAdibhiH ||19||

hk transliteration by Sanscript

प्रत्युपस्थितमूत्रस्तु मैथुनं योऽभिनन्दति | तस्य मूत्रयुतं रेतः सहसा सम्प्रवर्तते ||२०||

When a person, who is experiencing the urge to urinate, indulges in sexual activity, semen may suddenly discharge along with the urine. This condition is known as Mutra-shukra, where the urine is mixed with semen.

english translation

जब कोई व्यक्ति पेशाब करने की इच्छा महसूस करता है और यौन क्रियाकलाप करता है, तो अचानक पेशाब के साथ वीर्य भी निकल सकता है। इस स्थिति को मूत्र-शुक्र कहते हैं, जिसमें पेशाब और वीर्य एक साथ मिल जाते हैं।

hindi translation

pratyupasthitamUtrastu maithunaM yo'bhinandati | tasya mUtrayutaM retaH sahasA sampravartate ||20||

hk transliteration by Sanscript