Sushruta Samhita

Progress:29.0%

अथातः शिरोरोगप्रतिषेधं व्याख्यास्यामः ||१||

sanskrit

Now we shall discourse on the chapter which deals with the therapeutics of the diseases of the head.

english translation

hindi translation

athAtaH zirorogapratiSedhaM vyAkhyAsyAmaH ||1||

hk transliteration

यथोवाच भगवान् धन्वन्तरिः ||२||

sanskrit

As said by Lord Dhanvantari.

english translation

hindi translation

yathovAca bhagavAn dhanvantariH ||2||

hk transliteration

वातव्याधिविधिः कार्यः शिरोरोगेऽनिलात्मके | पयोनुपानं सेवेत घृतं तैलमथापि वा ||३||

sanskrit

In the case of head diseases caused by Vata (Vataja-Shiroroga), the treatments described for Vata disorders should be employed. One should consume milk and follow it with ghee or oil.

english translation

hindi translation

vAtavyAdhividhiH kAryaH ziroroge'nilAtmake | payonupAnaM seveta ghRtaM tailamathApi vA ||3||

hk transliteration

मुद्गान् कुलत्थान्माषांश्च खादेच्च निशि केवलान् | कटूष्णांश्च ससर्पिष्कानुष्णं चानु पयः पिबेत् ||४||

sanskrit

One should eat Mudga, Kulattha, and Masha pulses, exclusively at night. They should also consume pungent and heating foods, saturated with clarified butter, and drink lukewarm milk afterward.

english translation

hindi translation

mudgAn kulatthAnmASAMzca khAdecca nizi kevalAn | kaTUSNAMzca sasarpiSkAnuSNaM cAnu payaH pibet ||4||

hk transliteration

पिबेद्वा पयसा तैलं तत्कल्कं वाऽपि मानवः | वातघ्नसिद्धैः क्षीरैश्च सुखोष्णैः सेकमाचरेत् ||५||

sanskrit

The person should drink milk or oil, or even a paste of these substances. Afterward, they should wash the affected area with milk boiled with Vata-subduing herbs, which should be lukewarm and soothing.

english translation

hindi translation

pibedvA payasA tailaM tatkalkaM vA'pi mAnavaH | vAtaghnasiddhaiH kSIraizca sukhoSNaiH sekamAcaret ||5||

hk transliteration