1.
प्रथमोऽध्यायः
Chapter 1
2.
द्वितीयोऽध्यायः
Chapter 2
3.
तृतीयोऽध्यायः
Chapter 3
4.
चतुर्थोऽध्यायः
Chapter 4
•
पञ्चमोऽध्यायः
Chapter 5
6.
षष्ठोऽध्यायः
Chapter 6
7.
सप्तमोऽध्यायः
Chapter 7
8.
अष्टमोऽध्यायः
Chapter 8
9.
नवमोऽध्यायः
Chapter 9
10.
दशमोऽध्यायः
Chapter 10
11.
एकादशोऽध्यायः
Chapter 11
12.
द्वादशोऽध्यायः
Chapter 12
13.
त्रयोदशोऽध्यायः
Chapter 13
14.
चतुर्दशोऽध्यायः
Chapter 14
15.
पञ्चदशोऽध्यायः
Chapter 15
16.
षोडशोऽध्यायः
Chapter 16
17.
सप्तदशोऽध्यायः
Chapter 17
18.
अष्टादशोऽध्यायः
Chapter 18
19.
एकोनविंशोऽध्यायः
Chapter 19
20.
विंशोऽध्यायः
Chapter 20
21.
एकविंशोऽध्यायः
Chapter 21
22.
द्वाविंशोऽध्यायः
Chapter 22
23.
त्रयोविंशोऽध्यायः
Chapter 23
24.
चतुर्विंशोऽध्यायः
Chapter 24
25.
पञ्चविंशोऽध्यायः
Chapter 25
26.
षड्विंशोऽध्यायः
Chapter 26
27.
सप्तविंशोऽध्यायः
Chapter 27
28.
अष्टाविंशोऽध्यायः
Chapter 28
29.
एकोनत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 29
30.
त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 30
31.
एकत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 31
32.
द्वात्रिंशोऽध्यायः
Chapter 32
33.
त्रयस्त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 33
Progress:10.2%
श्रीशुक उवाच द्वारि द्युनद्या ऋषभः कुरूणां मैत्रेयमासीनमगाधबोधम् । क्षत्तोपसृत्याच्युतभावशुद्धः पप्रच्छ सौशील्यगुणाभितृप्तः ।। ३-५-१ ।।
Śukadeva Gosvāmī said: Vidura, the best amongst the Kuru dynasty, who was perfect in devotional service to the Lord, thus reached the source of the celestial Ganges river [Hardwar], where Maitreya, the great, fathomless learned sage of the world, was seated. Vidura, who was perfect in gentleness and satisfied in transcendence, inquired from him. ।। 3-5-1 ।।
english translation
शुकदेव गोस्वामी ने कहा : इस तरह कुरुवंशियों में सर्वश्रेष्ठ विदुर, जो कि भगवद्भक्ति में परिपूर्ण थे, स्वर्ग लोक की नदी गंगा के उद्गम (हरद्वार) पहुँचे जहाँ विश्व के अगाध विद्वान महामुनि मैत्रेय आसीन थे। मद्रता से ओत-प्रोत में पूर्ण तथा अध्यात्म में तुष्ट विदुर ने उनसे पूछा। ।। ३-५-१ ।।
hindi translation
zrIzuka uvAca dvAri dyunadyA RSabhaH kurUNAM maitreyamAsInamagAdhabodham | kSattopasRtyAcyutabhAvazuddhaH papraccha sauzIlyaguNAbhitRptaH || 3-5-1 ||
hk transliteration by Sanscriptविदुर उवाच सुखाय कर्माणि करोति लोको न तैः सुखं वान्यदुपारमं वा । विन्देत भूयस्तत एव दुःखं यदत्र युक्तं भगवान् वदेन्नः ।। ३-५-२ ।।
Vidura said: O great sage, everyone in this world engages in fruitive activities to attain happiness, but one finds neither satiation nor the mitigation of distress. On the contrary, one is only aggravated by such activities. Please, therefore, give us directions on how one should live for real happiness. ।। 3-5-2 ।।
english translation
विदुर ने कहा : हे महर्षि, इस संसार का हर व्यक्ति सुख प्राप्त करने के लिए सकाम कर्मों में प्रवृत्त होता है, किन्तु उसे न तो तृप्ति मिलती है न ही उसके दुख में कोई कमी आती है। विपरीत इसके ऐसे कार्यों से उसके दुख में वृद्धि होती है। इसलिए कृपा करके हमें इसके विषय में हमारा मार्गदर्शन करें कि असली सुख के लिए कोई कैसे रहे? ।। ३-५-२ ।।
hindi translation
vidura uvAca sukhAya karmANi karoti loko na taiH sukhaM vAnyadupAramaM vA | vindeta bhUyastata eva duHkhaM yadatra yuktaM bhagavAn vadennaH || 3-5-2 ||
hk transliteration by Sanscriptजनस्य कृष्णाद्विमुखस्य दैवादधर्मशीलस्य सुदुःखितस्य । अनुग्रहायेह चरन्ति नूनं भूतानि भव्यानि जनार्दनस्य ।। ३-५-३ ।।
O my lord, great philanthropic souls travel on the earth on behalf of the Supreme Personality of Godhead to show compassion to the fallen souls who are averse to the sense of subordination to the Lord. ।। 3-5-3 ।।
english translation
हे प्रभु, महान् परोपकारी आत्माएँ पूर्ण पुरुषोत्तम भगवान् की ओर से पृथ्वी पर उन पतित आत्माओं पर अनुकंपा दिखाने के लिए विचरण करती है, जो भगवान् की अधीनता के विचार मात्र से ही विमुख रहते हैं। ।। ३-५-३ ।।
hindi translation
janasya kRSNAdvimukhasya daivAdadharmazIlasya suduHkhitasya | anugrahAyeha caranti nUnaM bhUtAni bhavyAni janArdanasya || 3-5-3 ||
hk transliteration by Sanscriptतत्साधुवर्यादिश वर्त्म शं नः संराधितो भगवान् येन पुंसाम् । हृदि स्थितो यच्छति भक्तिपूते ज्ञानं स तत्त्वाधिगमं पुराणम् ।। ३-५-४ ।।
Therefore, O great sage, please give me instruction on the transcendental devotional service of the Lord, so that He who is situated in the heart of everyone can be pleased to impart, from within, knowledge of the Absolute Truth in terms of the ancient Vedic principles delivered only to those who are purified by the process of devotional service. ।। 3-5-4 ।।
english translation
इसलिए, हे महर्षि, आप मुझे पूर्ण पुरुषोत्तम भगवान् की दिव्य भक्ति के विषय में उपदेश दें जिससे हर एक के हृदय में स्थित भगवान् भीतर से परम सत्य विषयक वह ज्ञान प्रदान करने के लिए प्रसन्न हों जो कि प्राचीन वैदिक सिद्धान्तों के रूप में उन लोगों को ही प्रदान किया जाता है, जो भक्तियोग द्वारा शुद्ध हो चुके है। ।। ३-५-४ ।।
hindi translation
tatsAdhuvaryAdiza vartma zaM naH saMrAdhito bhagavAn yena puMsAm | hRdi sthito yacchati bhaktipUte jJAnaM sa tattvAdhigamaM purANam || 3-5-4 ||
hk transliteration by Sanscriptकरोति कर्माणि कृतावतारो यान्यात्मतन्त्रो भगवांस्त्र्यधीशः । यथा ससर्जाग्र इदं निरीहः संस्थाप्य वृत्तिं जगतो विधत्ते ।। ३-५-५ ।।
O great sage, kindly narrate how the Supreme Personality of Godhead, who is the independent, desireless Lord of the three worlds and the controller of all energies, accepts incarnations and creates the cosmic manifestation with perfectly arranged regulative principles for its maintenance. ।। 3-5-5 ।।
english translation
हे महर्षि, कृपा करके बतलाएँ कि पूर्ण पुरुषोत्तम भगवान् जो तीनों लोकों के इच्छारहित स्वतंत्र स्वामी तथा समस्त शक्तियों के नियन्ता हैं, किस तरह अवतारों को स्वीकार करते हैं और किस तरह विराट जगत को उत्पन्न करते हैं, जिसके परिपालन के लिए नियामक सिद्धान्त पूर्ण रुप से व्यवस्थित हैं। ।। ३-५-५ ।।
hindi translation
karoti karmANi kRtAvatAro yAnyAtmatantro bhagavAMstryadhIzaH | yathA sasarjAgra idaM nirIhaH saMsthApya vRttiM jagato vidhatte || 3-5-5 ||
hk transliteration by Sanscript