Progress:21.4%
अष्टानां कुम्भकानां तु लक्षणं लक्ष्यते मया' I अपूर्वाधिकसिद्ध्यर्थ' कुम्भकानभ्यसेत्सुधीः ॥२-१॥
sanskrit
The characteristics of eight kumbhakas are being narrated by me. A wise should practise the kumbhakas to achieve amazing siddhis.
english translation
hindi translation
aSTAnAM kumbhakAnAM tu lakSaNaM lakSyate mayA' I apUrvAdhikasiddhyartha' kumbhakAnabhyasetsudhIH ||2-1||
hk transliteration
अथवा विधिवत् प्राणसंयामैः नाडीचक्रे विशोधिते I सुषुम्नावदनं जित्वा सुखाद्विशति मारुतः ॥२-२॥
sanskrit
When the group of nāḍīs is purified through the prescribed practice of prāṇāyāma, prāṇa easily pierces the opening of susumnā and enters into it.
english translation
hindi translation
athavA vidhivat prANasaMyAmaiH nADIcakre vizodhite I suSumnAvadanaM jitvA sukhAdvizati mArutaH ||2-2||
hk transliteration
मारुते मध्यमे जाते मनः स्थैर्य प्रजायते I मनसः सुस्थिरीभावः सैवावस्था मनोन्मनी ॥२-३॥
sanskrit
Mind becomes steady as the prāṇa moves into the middle path (i.e. susumna). This poised state of the mind is called manonmani.
english translation
hindi translation
mArute madhyame jAte manaH sthairya prajAyate I manasaH susthirIbhAvaH saivAvasthA manonmanI ||2-3||
hk transliteration
तत्सिद्धये विधानज्ञः सदा कुर्वीत कुम्भकान् I विचित्रकुम्भकाभ्यासाद्विचित्रां सिद्धिमाप्नुयात् ॥२-४॥
sanskrit
For attaining such a state (of manonmanī) the experts practise varieties of kumbhakas. Amazing results can be achieved by practising various kumbhakas.
english translation
hindi translation
tatsiddhaye vidhAnajJaH sadA kurvIta kumbhakAn I vicitrakumbhakAbhyAsAdvicitrAM siddhimApnuyAt ||2-4||
hk transliteration
भस्त्रिका भ्रामरी सूर्यभेदोज्जायी च शीतली I मूर्च्छानामकसीत्कारं” केवल 'श्चाष्टकुम्भकाः I भुजंगकरणी चेति कुम्भका नवसंख्यकाः ॥२-५॥
sanskrit
Bhastrika, Bhramari, Suryabheda, Ujjayi, Sitali, Murccha, sitkara and Kevala are the eight kumbhakas. Bhujangakaraṇi is the ninth kumbhaka.
english translation
hindi translation
bhastrikA bhrAmarI sUryabhedojjAyI ca zItalI I mUrcchAnAmakasItkAraM” kevala 'zcASTakumbhakAH I bhujaMgakaraNI ceti kumbhakA navasaMkhyakAH ||2-5||
hk transliteration
Hatharatnavali
Progress:21.4%
अष्टानां कुम्भकानां तु लक्षणं लक्ष्यते मया' I अपूर्वाधिकसिद्ध्यर्थ' कुम्भकानभ्यसेत्सुधीः ॥२-१॥
sanskrit
The characteristics of eight kumbhakas are being narrated by me. A wise should practise the kumbhakas to achieve amazing siddhis.
english translation
hindi translation
aSTAnAM kumbhakAnAM tu lakSaNaM lakSyate mayA' I apUrvAdhikasiddhyartha' kumbhakAnabhyasetsudhIH ||2-1||
hk transliteration
अथवा विधिवत् प्राणसंयामैः नाडीचक्रे विशोधिते I सुषुम्नावदनं जित्वा सुखाद्विशति मारुतः ॥२-२॥
sanskrit
When the group of nāḍīs is purified through the prescribed practice of prāṇāyāma, prāṇa easily pierces the opening of susumnā and enters into it.
english translation
hindi translation
athavA vidhivat prANasaMyAmaiH nADIcakre vizodhite I suSumnAvadanaM jitvA sukhAdvizati mArutaH ||2-2||
hk transliteration
मारुते मध्यमे जाते मनः स्थैर्य प्रजायते I मनसः सुस्थिरीभावः सैवावस्था मनोन्मनी ॥२-३॥
sanskrit
Mind becomes steady as the prāṇa moves into the middle path (i.e. susumna). This poised state of the mind is called manonmani.
english translation
hindi translation
mArute madhyame jAte manaH sthairya prajAyate I manasaH susthirIbhAvaH saivAvasthA manonmanI ||2-3||
hk transliteration
तत्सिद्धये विधानज्ञः सदा कुर्वीत कुम्भकान् I विचित्रकुम्भकाभ्यासाद्विचित्रां सिद्धिमाप्नुयात् ॥२-४॥
sanskrit
For attaining such a state (of manonmanī) the experts practise varieties of kumbhakas. Amazing results can be achieved by practising various kumbhakas.
english translation
hindi translation
tatsiddhaye vidhAnajJaH sadA kurvIta kumbhakAn I vicitrakumbhakAbhyAsAdvicitrAM siddhimApnuyAt ||2-4||
hk transliteration
भस्त्रिका भ्रामरी सूर्यभेदोज्जायी च शीतली I मूर्च्छानामकसीत्कारं” केवल 'श्चाष्टकुम्भकाः I भुजंगकरणी चेति कुम्भका नवसंख्यकाः ॥२-५॥
sanskrit
Bhastrika, Bhramari, Suryabheda, Ujjayi, Sitali, Murccha, sitkara and Kevala are the eight kumbhakas. Bhujangakaraṇi is the ninth kumbhaka.
english translation
hindi translation
bhastrikA bhrAmarI sUryabhedojjAyI ca zItalI I mUrcchAnAmakasItkAraM” kevala 'zcASTakumbhakAH I bhujaMgakaraNI ceti kumbhakA navasaMkhyakAH ||2-5||
hk transliteration