1.

प्रथमोऽध्यायः

Chapter 1

2.

द्वितीयोऽध्यायः

Chapter 2

3.

तृतीयोऽध्यायः

Chapter 3

4.

चतुर्थोऽध्यायः

Chapter 4

5.

पञ्चमोऽध्यायः

Chapter 5

6.

षष्ठोऽध्यायः

Chapter 6

सप्तमोऽध्यायः

Chapter 7

8.

अष्टमोऽध्यायः

Chapter 8

9.

नवमोऽध्यायः

Chapter 9

10.

दशमोऽध्यायः

Chapter 10

11.

एकादशोऽध्यायः

Chapter 11

12.

द्वादशोऽध्यायः

Chapter 12

13.

त्रयोदशोऽध्यायः

Chapter 13

14.

चतुर्दशोऽध्यायः

Chapter 14

15.

पञ्चदशोऽध्यायः

Chapter 15

16.

षोडशोऽध्यायः

Chapter 16

17.

सप्तदशोऽध्यायः

Chapter 17

18.

अष्टादशोऽध्यायः

Chapter 18

19.

एकोनविंशोऽध्यायः

Chapter 19

20.

विंशोऽध्यायः

Chapter 20

21.

एकविंशोऽध्यायः

Chapter 21

22.

द्वाविंशोऽध्यायः

Chapter 22

23.

त्रयोविंशोऽध्यायः

Chapter 23

24.

चतुर्विंशोऽध्यायः

Chapter 24

25.

पञ्चविंशोऽध्यायः

Chapter 25

26.

षड्विंशोऽध्यायः

Chapter 26

27.

सप्तविंशोऽध्यायः

Chapter 27

28.

अष्टाविंशोऽध्यायः

Chapter 28

29.

एकोनत्रिंशोऽध्यायः

Chapter 29

30.

त्रिंशोऽध्यायः

Chapter 30

31.

एकत्रिंशोऽध्यायः

Chapter 31

Progress:20.1%

आत्ममायां समाविश्य सोऽहं गुणमयीं द्विज । सृजन् रक्षन् हरन् विश्वं दध्रे संज्ञां क्रियोचिताम् ।। ४-७-५१ ।।

The Lord continued: My dear Dakṣa Dvija, I am the original Personality of Godhead, but in order to create, maintain and annihilate this cosmic manifestation, I act through My material energy, and according to the different grades of activity, My representations are differently named. ।। 4-7-51 ।।

english translation

भगवान् ने कहा : हे दक्ष द्विज, मैं आदि भगवान् हूँ, किन्तु इस दृश्य जगत की सृष्टि, पालन तथा संहार के लिए मैं अपनी भौतिक शक्ति के माध्यम से कार्य करता हूँ और कार्य की भिन्न कोटियों के अनुसार मेरे भिन्न-भिन्न नाम हैं। ।। ४-७-५१ ।।

hindi translation

AtmamAyAM samAvizya so'haM guNamayIM dvija | sRjan rakSan haran vizvaM dadhre saMjJAM kriyocitAm || 4-7-51 ||

hk transliteration by Sanscript

तस्मिन् ब्रह्मण्यद्वितीये केवले परमात्मनि । ब्रह्मरुद्रौ च भूतानि भेदेनाज्ञोऽनुपश्यति ।। ४-७-५२ ।।

The Lord continued: One who is not in proper knowledge thinks that demigods like Brahmā and Śiva are independent, or he even thinks that the living entities are independent. ।। 4-7-52 ।।

english translation

भगवान् ने आगे कहा : जिसे समुचित ज्ञान प्राप्त नहीं है, वह ब्रह्मा तथा शिव जैसे देवताओं को स्वतंत्र समझता है या वह यह भी सोचता है कि जीवात्माएँ भी स्वतंत्र हैं। ।। ४-७-५२ ।।

hindi translation

tasmin brahmaNyadvitIye kevale paramAtmani | brahmarudrau ca bhUtAni bhedenAjJo'nupazyati || 4-7-52 ||

hk transliteration by Sanscript

यथा पुमान् न स्वाङ्गेषु शिरः पाण्यादिषु क्वचित् । पारक्यबुद्धिं कुरुते एवं भूतेषु मत्परः ।। ४-७-५३ ।।

A person with average intelligence does not think the head and other parts of the body to be separate. Similarly, My devotee does not differentiate Viṣṇu, the all-pervading Personality of Godhead, from any thing or any living entity. ।। 4-7-53 ।।

english translation

सामान्य बुद्धि वाला व्यक्ति सिर तथा शरीर के अन्य भागों को पृथक्-पृथक् नहीं मानता। इसी प्रकार मेरे भक्त सर्वव्यापी भगवान् विष्णु तथा किसी वस्तु या किसी जीवात्मा में अन्तर नहीं मानते। ।। ४-७-५३ ।।

hindi translation

yathA pumAn na svAGgeSu ziraH pANyAdiSu kvacit | pArakyabuddhiM kurute evaM bhUteSu matparaH || 4-7-53 ||

hk transliteration by Sanscript

त्रयाणामेकभावानां यो न पश्यति वै भिदाम् । सर्वभूतात्मनां ब्रह्मन् स शान्तिमधिगच्छति ।। ४-७-५४ ।।

The Lord continued: One who does not consider Brahmā, Viṣṇu, Śiva or the living entities in general to be separate from the Supreme, and who knows Brahman, actually realizes peace; others do not. ।। 4-7-54 ।।

english translation

भगवान् ने आगे कहा : जो मनुष्य ब्रह्मा, विष्णु, शिव या जीवात्माओं को परब्रह्म से पृथक् नहीं मानता और ब्रह्म को जानता है, वही वास्तव में शान्ति प्राप्त करता है, अन्य नहीं। ।। ४-७-५४ ।।

hindi translation

trayANAmekabhAvAnAM yo na pazyati vai bhidAm | sarvabhUtAtmanAM brahman sa zAntimadhigacchati || 4-7-54 ||

hk transliteration by Sanscript

मैत्रेय उवाच एवं भगवताऽऽदिष्टः प्रजापतिपतिर्हरिम् । अर्चित्वा क्रतुना स्वेन देवानुभयतोऽयजत् ।। ४-७-५५ ।‌।

The sage Maitreya said: Thus Dakṣa, the head of all Prajāpatis, having been nicely instructed by the Supreme Personality of Godhead, worshiped Lord Viṣṇu. After worshiping Him by performing the prescribed sacrificial ceremonies, Dakṣa separately worshiped Lord Brahmā and Lord Śiva. ।। 4-7-55 ।।

english translation

मैत्रेय मुनि ने कहा : इस प्रकार भगवान् से भलीभाँति आदेश पाकर समस्त प्रजापतियों के प्रधान दक्ष ने भगवान् विष्णु की पूजा की। यज्ञोत्सव के लिए स्वीकृत विधि से उनकी पूजा करने के अनन्तर उसने ब्रह्मा तथा शिव की भी अलग-अलग पूजा की। ।। ४-७-५५ ।।

hindi translation

maitreya uvAca evaM bhagavatA''diSTaH prajApatipatirharim | arcitvA kratunA svena devAnubhayato'yajat || 4-7-55 |‌|

hk transliteration by Sanscript