1.
प्रथमोऽध्यायः
Chapter 1
2.
द्वितीयोऽध्यायः
Chapter 2
3.
तृतीयोऽध्यायः
Chapter 3
4.
चतुर्थोऽध्यायः
Chapter 4
5.
पञ्चमोऽध्यायः
Chapter 5
6.
षष्ठोऽध्यायः
Chapter 6
7.
सप्तमोऽध्यायः
Chapter 7
8.
अष्टमोऽध्यायः
Chapter 8
9.
नवमोऽध्यायः
Chapter 9
10.
दशमोऽध्यायः
Chapter 10
11.
एकादशोऽध्यायः
Chapter 11
12.
द्वादशोऽध्यायः
Chapter 12
13.
त्रयोदशोऽध्यादशोयः
Chapter 13
14.
चतुर्दशोऽध्यायः
Chapter 14
15.
पञ्चदशोऽध्यायः
Chapter 15
16.
षोडशोऽध्यायः
Chapter 16
17.
सप्तदशोऽध्यायः
Chapter 17
•
अष्टादशोऽध्यायः
Chapter 18
19.
एकोनविंशोऽध्यायः
Chapter 19
20.
विंशोऽध्यायः
Chapter 20
21.
एकविंशोऽध्यायः
Chapter 21
22.
द्वाविंशोऽध्यायः
Chapter 22
23.
त्रयोविंशोऽध्यायः
Chapter 23
24.
चतुर्विंशोऽध्यायः
Chapter 24
25.
पञ्चविंशोऽध्यायः
Chapter 25
26.
षड्विंशोऽध्यायः
Chapter 26
27.
सप्तविंशोऽध्यायः
Chapter 27
28.
अष्टाविंशोऽध्यायः
Chapter 28
29.
एकोनत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 29
30.
त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 30
31.
एकत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 31
Progress:56.8%
नोद्विजेत जनाद्धीरो जनं चोद्वेजयेन्न तु । अतिवादांस्तितिक्षेत नावमन्येत कञ्चन । देहमुद्दिश्य पशुवद्वैरं कुर्यान्न केनचित् ।। ११-१८-३१ ।।
sanskrit
A saintly person should never let others frighten or disturb him and, similarly, should never frighten or disturb other people. He should tolerate the insults of others and should never himself belittle anyone. He should never create hostility with anyone for the sake of the material body, for he would thus be no better than an animal. ।। 11-18-31 ।।
english translation
एक साधु व्यक्ति को कभी भी दूसरों को भयभीत या परेशान नहीं होने देना चाहिए और इसी तरह, कभी भी अन्य लोगों को भयभीत या परेशान नहीं करना चाहिए। उसे दूसरों का अपमान सहन करना चाहिए और स्वयं कभी किसी का अपमान नहीं करना चाहिए। उसे भौतिक शरीर के लिए कभी किसी से शत्रुता नहीं करनी चाहिए, क्योंकि इस प्रकार वह एक जानवर से बेहतर नहीं होगा। ।। ११-१८-३१ ।।
hindi translation
nodvijeta janAddhIro janaM codvejayenna tu | ativAdAMstitikSeta nAvamanyeta kaJcana | dehamuddizya pazuvadvairaM kuryAnna kenacit || 11-18-31 ||
hk transliteration by Sanscriptएक एव परो ह्यात्मा भूतेष्वात्मन्यवस्थितः । यथेन्दुरुदपात्रेषु भूतान्येकात्मकानि च ।। ११-१८-३२ ।।
sanskrit
The one Supreme Lord is situated within all material bodies and within everyone’s soul. Just as the moon is reflected in innumerable reservoirs of water, the Supreme Lord, although one, is present within everyone. Thus every material body is ultimately composed of the energy of the one Supreme Lord. ।। 11-18-32 ।।
english translation
एक परमेश्वर सभी भौतिक शरीरों के भीतर और हर किसी की आत्मा के भीतर स्थित है। जिस प्रकार चंद्रमा जल के असंख्य जलाशयों में प्रतिबिंबित होता है, उसी प्रकार परमेश्वर एक होते हुए भी सभी के भीतर मौजूद है। इस प्रकार प्रत्येक भौतिक शरीर अंततः एक सर्वोच्च भगवान की ऊर्जा से बना है। ।। ११-१८-३२ ।।
hindi translation
eka eva paro hyAtmA bhUteSvAtmanyavasthitaH | yathendurudapAtreSu bhUtAnyekAtmakAni ca || 11-18-32 ||
hk transliteration by Sanscriptअलब्ध्वा न विषीदेत काले कालेऽशनं क्वचित् । लब्ध्वा न हृष्येद्धृतिमानुभयं दैवतन्त्रितम् ।। ११-१८-३३ ।।
sanskrit
If at times one does not obtain proper food one should not be depressed, and when one obtains sumptuous food one should not rejoice. Being fixed in determination, one should understand both situations to be under the control of God. ।। 11-18-33 ।।
english translation
यदि कभी किसी को उचित भोजन न मिले तो उसे निराश नहीं होना चाहिए और जब किसी को स्वादिष्ट भोजन मिले तो उसे प्रसन्न नहीं होना चाहिए। निश्चय में स्थित होकर दोनों स्थितियों को भगवान के वश में समझना चाहिए। ।। ११-१८-३३ ।।
hindi translation
alabdhvA na viSIdeta kAle kAle'zanaM kvacit | labdhvA na hRSyeddhRtimAnubhayaM daivatantritam || 11-18-33 ||
hk transliteration by Sanscriptआहारार्थं समीहेत युक्तं तत्प्राणधारणम् । तत्त्वं विमृश्यते तेन तद्विज्ञाय विमुच्यते ।। ११-१८-३४ ।।
sanskrit
If required, one should endeavor to get sufficient foodstuffs, because it is always necessary and proper to maintain one’s health. When the senses, mind and life air are fit, one can contemplate spiritual truth, and by understanding the truth one is liberated. ।। 11-18-34 ।।
english translation
यदि आवश्यक हो, तो व्यक्ति को पर्याप्त भोजन प्राप्त करने का प्रयास करना चाहिए, क्योंकि यह किसी के स्वास्थ्य को बनाए रखने के लिए हमेशा आवश्यक और उचित है। जब इंद्रियां, मन और प्राण वायु स्वस्थ होते हैं, तो व्यक्ति आध्यात्मिक सत्य का चिंतन कर सकता है और सत्य को समझने से व्यक्ति मुक्त हो जाता है। ।। ११-१८-३४ ।।
hindi translation
AhArArthaM samIheta yuktaM tatprANadhAraNam | tattvaM vimRzyate tena tadvijJAya vimucyate || 11-18-34 ||
hk transliteration by Sanscriptयदृच्छयोपपन्नान्नमद्याच्छ्रेष्ठमुतापरम् । तथा वासस्तथा शय्यां प्राप्तं प्राप्तं भजेन्मुनिः ।। ११-१८-३५ ।।
sanskrit
A sage should accept the food, clothing and bedding — be they of excellent or inferior quality — that come of their own accord. ।। 11-18-35 ।।
english translation
एक साधु को भोजन, वस्त्र और बिस्तर - चाहे वे उत्कृष्ट या निम्न गुणवत्ता के हों - अपनी इच्छा से प्राप्त होने वाले भोजन को स्वीकार करना चाहिए। ।। ११-१८-३५ ।।
hindi translation
yadRcchayopapannAnnamadyAcchreSThamutAparam | tathA vAsastathA zayyAM prAptaM prAptaM bhajenmuniH || 11-18-35 ||
hk transliteration by SanscriptSrimad Bhagavatam
Progress:56.8%
नोद्विजेत जनाद्धीरो जनं चोद्वेजयेन्न तु । अतिवादांस्तितिक्षेत नावमन्येत कञ्चन । देहमुद्दिश्य पशुवद्वैरं कुर्यान्न केनचित् ।। ११-१८-३१ ।।
sanskrit
A saintly person should never let others frighten or disturb him and, similarly, should never frighten or disturb other people. He should tolerate the insults of others and should never himself belittle anyone. He should never create hostility with anyone for the sake of the material body, for he would thus be no better than an animal. ।। 11-18-31 ।।
english translation
एक साधु व्यक्ति को कभी भी दूसरों को भयभीत या परेशान नहीं होने देना चाहिए और इसी तरह, कभी भी अन्य लोगों को भयभीत या परेशान नहीं करना चाहिए। उसे दूसरों का अपमान सहन करना चाहिए और स्वयं कभी किसी का अपमान नहीं करना चाहिए। उसे भौतिक शरीर के लिए कभी किसी से शत्रुता नहीं करनी चाहिए, क्योंकि इस प्रकार वह एक जानवर से बेहतर नहीं होगा। ।। ११-१८-३१ ।।
hindi translation
nodvijeta janAddhIro janaM codvejayenna tu | ativAdAMstitikSeta nAvamanyeta kaJcana | dehamuddizya pazuvadvairaM kuryAnna kenacit || 11-18-31 ||
hk transliteration by Sanscriptएक एव परो ह्यात्मा भूतेष्वात्मन्यवस्थितः । यथेन्दुरुदपात्रेषु भूतान्येकात्मकानि च ।। ११-१८-३२ ।।
sanskrit
The one Supreme Lord is situated within all material bodies and within everyone’s soul. Just as the moon is reflected in innumerable reservoirs of water, the Supreme Lord, although one, is present within everyone. Thus every material body is ultimately composed of the energy of the one Supreme Lord. ।। 11-18-32 ।।
english translation
एक परमेश्वर सभी भौतिक शरीरों के भीतर और हर किसी की आत्मा के भीतर स्थित है। जिस प्रकार चंद्रमा जल के असंख्य जलाशयों में प्रतिबिंबित होता है, उसी प्रकार परमेश्वर एक होते हुए भी सभी के भीतर मौजूद है। इस प्रकार प्रत्येक भौतिक शरीर अंततः एक सर्वोच्च भगवान की ऊर्जा से बना है। ।। ११-१८-३२ ।।
hindi translation
eka eva paro hyAtmA bhUteSvAtmanyavasthitaH | yathendurudapAtreSu bhUtAnyekAtmakAni ca || 11-18-32 ||
hk transliteration by Sanscriptअलब्ध्वा न विषीदेत काले कालेऽशनं क्वचित् । लब्ध्वा न हृष्येद्धृतिमानुभयं दैवतन्त्रितम् ।। ११-१८-३३ ।।
sanskrit
If at times one does not obtain proper food one should not be depressed, and when one obtains sumptuous food one should not rejoice. Being fixed in determination, one should understand both situations to be under the control of God. ।। 11-18-33 ।।
english translation
यदि कभी किसी को उचित भोजन न मिले तो उसे निराश नहीं होना चाहिए और जब किसी को स्वादिष्ट भोजन मिले तो उसे प्रसन्न नहीं होना चाहिए। निश्चय में स्थित होकर दोनों स्थितियों को भगवान के वश में समझना चाहिए। ।। ११-१८-३३ ।।
hindi translation
alabdhvA na viSIdeta kAle kAle'zanaM kvacit | labdhvA na hRSyeddhRtimAnubhayaM daivatantritam || 11-18-33 ||
hk transliteration by Sanscriptआहारार्थं समीहेत युक्तं तत्प्राणधारणम् । तत्त्वं विमृश्यते तेन तद्विज्ञाय विमुच्यते ।। ११-१८-३४ ।।
sanskrit
If required, one should endeavor to get sufficient foodstuffs, because it is always necessary and proper to maintain one’s health. When the senses, mind and life air are fit, one can contemplate spiritual truth, and by understanding the truth one is liberated. ।। 11-18-34 ।।
english translation
यदि आवश्यक हो, तो व्यक्ति को पर्याप्त भोजन प्राप्त करने का प्रयास करना चाहिए, क्योंकि यह किसी के स्वास्थ्य को बनाए रखने के लिए हमेशा आवश्यक और उचित है। जब इंद्रियां, मन और प्राण वायु स्वस्थ होते हैं, तो व्यक्ति आध्यात्मिक सत्य का चिंतन कर सकता है और सत्य को समझने से व्यक्ति मुक्त हो जाता है। ।। ११-१८-३४ ।।
hindi translation
AhArArthaM samIheta yuktaM tatprANadhAraNam | tattvaM vimRzyate tena tadvijJAya vimucyate || 11-18-34 ||
hk transliteration by Sanscriptयदृच्छयोपपन्नान्नमद्याच्छ्रेष्ठमुतापरम् । तथा वासस्तथा शय्यां प्राप्तं प्राप्तं भजेन्मुनिः ।। ११-१८-३५ ।।
sanskrit
A sage should accept the food, clothing and bedding — be they of excellent or inferior quality — that come of their own accord. ।। 11-18-35 ।।
english translation
एक साधु को भोजन, वस्त्र और बिस्तर - चाहे वे उत्कृष्ट या निम्न गुणवत्ता के हों - अपनी इच्छा से प्राप्त होने वाले भोजन को स्वीकार करना चाहिए। ।। ११-१८-३५ ।।
hindi translation
yadRcchayopapannAnnamadyAcchreSThamutAparam | tathA vAsastathA zayyAM prAptaM prAptaM bhajenmuniH || 11-18-35 ||
hk transliteration by Sanscript