Hatharatnavali

Progress:76.6%

अथ पश्चिमतानासनम्- प्रसार्य पादौ भुवि दण्डरूपौ दोर्भ्यां पदाग द्वितयं गृहीत्वा ॥ जानूपरि न्यस्तललाटदेशो वसेदिदं पश्चिमतानमाहुः ॥३-६६॥

sanskrit

Stretch both the legs on the ground. Hold the big toes by the respective hands and put the forehead on the knees. This forms Paschimtanasana.

english translation

hindi translation

atha pazcimatAnAsanam- prasArya pAdau bhuvi daNDarUpau dorbhyAM padAga dvitayaM gRhItvA || jAnUpari nyastalalATadezo vasedidaM pazcimatAnamAhuH ||3-66||

hk transliteration

इति पश्चिमतानमासनाग्र्यं पवनं पश्चिमवाहिनं करोति I उदयं जठरानलस्य कुर्यादुदरे कार्श्यमरोगतां च पुंसाम् ॥३-६७॥

sanskrit

Paschimtana causes the currents of praṇa to flow through sushumna, stimulates gastric fire, reduces the belly and brings good health to a person.

english translation

hindi translation

iti pazcimatAnamAsanAgryaM pavanaM pazcimavAhinaM karoti I udayaM jaTharAnalasya kuryAdudare kArzyamarogatAM ca puMsAm ||3-67||

hk transliteration

शयितपश्चिमतानकम् - तानं शयित्वा तु कुर्वीत शयितपश्चिमतानकम्' ॥३-६८॥

sanskrit

Lie supine and practise paschimtana to form shayita- paschimtana.

english translation

hindi translation

zayitapazcimatAnakam - tAnaM zayitvA tu kurvIta zayitapazcimatAnakam' ||3-68||

hk transliteration

अथ विचित्रकरणीनामासनम्- शयित पश्चिमानस्थे' हस्तौ तत्र' प्रसारयेत् I पादौ दण्डसमौ कृत्वा विचित्रकरणी भवेत् ॥३-६९॥

sanskrit

Adopting shayita-paschimatana, extend the hands and straighten the legs like stick. This is vichitra-karani.

english translation

hindi translation

atha vicitrakaraNInAmAsanam- zayita pazcimAnasthe' hastau tatra' prasArayet I pAdau daNDasamau kRtvA vicitrakaraNI bhavet ||3-69||

hk transliteration

अथ योगनिद्रासनम्- पादाभ्यां वेष्टयेत्कण्ठं हस्ताभ्यां पृष्ठबन्धनम् I तन्मध्ये शयनं कुर्याद् योगनिद्रा सुखप्रदा ॥३-७०॥

sanskrit

Wind the legs around the neck, tie up the hands on the back and lie down. This is yoganidra, which offers wellbeing.

english translation

hindi translation

atha yoganidrAsanam- pAdAbhyAM veSTayetkaNThaM hastAbhyAM pRSThabandhanam I tanmadhye zayanaM kuryAd yoganidrA sukhapradA ||3-70||

hk transliteration