1.
प्रथमोऽध्यायः
Chapter 1
2.
द्वितीयोऽध्यायः
Chapter 2
3.
तृतीयोऽध्यायः
Chapter 3
4.
चतुर्थोऽध्यायः
Chapter 4
5.
पञ्चमोऽध्यायः
Chapter 5
6.
षष्ठोऽध्यायः
Chapter 6
7.
सप्तमोऽध्यायः
Chapter 7
8.
अष्टमोऽध्यायः
Chapter 8
9.
नवमोऽध्यायः
Chapter 9
•
दशमोऽध्यायः
Chapter 10
11.
एकादशोऽध्यायः
Chapter 11
12.
द्वादशोऽध्यायः
Chapter 12
13.
त्रयोदशोऽध्यायः
Chapter 13
14.
चतुर्दशोऽध्यायः
Chapter 14
15.
पञ्चदशोऽध्यायः
Chapter 15
16.
षोडशोऽध्यायः
Chapter 16
17.
सप्तदशोऽध्यायः
Chapter 17
18.
अष्टादशोऽध्यायः
Chapter 18
19.
एकोनविंशोऽध्यायः
Chapter 19
20.
विंशोऽध्यायः
Chapter 20
21.
एकविंशोऽध्यायः
Chapter 21
22.
द्वाविंशोऽध्यायः
Chapter 22
23.
त्रयोविंशोऽध्यायः
Chapter 23
24.
चतुर्विंशोऽध्यायः
Chapter 24
25.
पञ्चविंशोऽध्यायः
Chapter 25
26.
षड्विंशोऽध्यायः
Chapter 26
27.
सप्तविंशोऽध्यायः
Chapter 27
28.
अष्टाविंशोऽध्यायः
Chapter 28
29.
एकोनत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 29
30.
त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 30
31.
एकत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 31
Progress:31.1%
मैत्रेय उवाच प्रजापतेर्दुहितरं शिशुमारस्य वै ध्रुवः । उपयेमे भ्रमिं नाम तत्सुतौ कल्पवत्सरौ ।। ४-१०-१ ।।
The great sage Maitreya said: My dear Vidura, thereafter Dhruva Mahārāja married the daughter of Prajāpati Śiśumāra, whose name was Bhrami, and two sons named Kalpa and Vatsara were born of her. ।। 4-10-1 ।।
english translation
मैत्रेय ऋषि ने कहा : हे विदुर, तत्पश्चात् ध्रुव महाराज ने प्रजापति शिशुमार की पुत्री के साथ विवाह कर लिया जिसका नाम भ्रमि था। उसके कल्प तथा वत्सर नामक दो पुत्र उत्पन्न हुए। ।। ४-१०-१ ।।
hindi translation
maitreya uvAca prajApaterduhitaraM zizumArasya vai dhruvaH | upayeme bhramiM nAma tatsutau kalpavatsarau || 4-10-1 ||
hk transliteration by Sanscriptइलायामपि भार्यायां वायोः पुत्र्यां महाबलः । पुत्रमुत्कलनामानं योषिद्रत्नमजीजनत् ।। ४-१०-२ ।।
The greatly powerful Dhruva Mahārāja had another wife, named Ilā, who was the daughter of the demigod Vāyu. By her he begot a son named Utkala and a very beautiful daughter. ।। 4-10-2 ।।
english translation
अत्यन्त शक्तिशाली ध्रुव महाराज की एक दूसरी पत्नी थी, जिसका नाम इला था और वह वायुदेव की पुत्री थी। उससे उन्हें एक अत्यन्त सुन्दर कन्या तथा उत्कल नाम का एक पुत्र उत्पन्न हुआ। ।। ४-१०-२ ।।
hindi translation
ilAyAmapi bhAryAyAM vAyoH putryAM mahAbalaH | putramutkalanAmAnaM yoSidratnamajIjanat || 4-10-2 ||
hk transliteration by Sanscriptउत्तमस्त्वकृतोद्वाहो मृगयायां बलीयसा । हतः पुण्यजनेनाद्रौ तन्मातास्य गतिं गता ।। ४-१०-३ ।।
Dhruva Mahārāja’s younger brother Uttama, who was still unmarried, once went on a hunting excursion and was killed by a powerful Yakṣa in the Himālaya Mountains. Along with him, his mother, Suruci, also followed the path of her son [she died]. ।। 4-10-3 ।।
english translation
ध्रुव महाराज का छोटा भाई उत्तम, जो अभी तक अनब्याहा था, एक बार आखेट करने गया और हिमालय पर्वत में एक शक्तिशाली यक्ष द्वारा मार डाला गया। उसकी माता सुरुचि ने भी अपने पुत्र के पथ का अनुसरण किया (अर्थात् मर गई)। ।। ४-१०-३ ।।
hindi translation
uttamastvakRtodvAho mRgayAyAM balIyasA | hataH puNyajanenAdrau tanmAtAsya gatiM gatA || 4-10-3 ||
hk transliteration by Sanscriptध्रुवो भ्रातृवधं श्रुत्वा कोपामर्षः शुचार्पितः । जैत्रं स्यन्दनमास्थाय गतः पुण्यजनालयम् ।। ४-१०-४ ।।
When Dhruva Mahārāja heard of the killing of his brother Uttama by the Yakṣas in the Himālaya Mountains, being overwhelmed with lamentation and anger, he got on his chariot and went out for victory over the city of the Yakṣas, Alakāpurī. ।। 4-10-4 ।।
english translation
जब ध्रुव महाराज ने यक्षों द्वारा हिमालय पर्वत में अपने भाई उत्तम के वध का समाचार सुना तो वे शोक तथा क्रोध से अभिभूत हो गये। वे रथ पर सवार हुए और यक्षों की पुरी अलकापुरी पर विजय करने के लिए निकल पड़े। ।। ४-१०-४ ।।
hindi translation
dhruvo bhrAtRvadhaM zrutvA kopAmarSaH zucArpitaH | jaitraM syandanamAsthAya gataH puNyajanAlayam || 4-10-4 ||
hk transliteration by Sanscriptगत्वोदीचीं दिशं राजा रुद्रानुचरसेविताम् । ददर्श हिमवद्द्रोण्यां पुरीं गुह्यकसङ्कुलाम् ।। ४-१०-५ ।।
Dhruva Mahārāja went to the northern direction of the Himālayan range. In a valley he saw a city full of ghostly persons who were followers of Lord Śiva. ।। 4-10-5 ।।
english translation
ध्रुव महाराज हिमालय प्रखण्ड की उत्तरी दिशा की ओर गये। उन्होंने एक घाटी में एक नगरी देखी जो शिव के अनुचर भूत-प्रेतों से भरी पड़ी थी। ।। ४-१०-५ ।।
hindi translation
gatvodIcIM dizaM rAjA rudrAnucarasevitAm | dadarza himavaddroNyAM purIM guhyakasaGkulAm || 4-10-5 ||
hk transliteration by SanscriptSrimad Bhagavatam
Progress:31.1%
मैत्रेय उवाच प्रजापतेर्दुहितरं शिशुमारस्य वै ध्रुवः । उपयेमे भ्रमिं नाम तत्सुतौ कल्पवत्सरौ ।। ४-१०-१ ।।
The great sage Maitreya said: My dear Vidura, thereafter Dhruva Mahārāja married the daughter of Prajāpati Śiśumāra, whose name was Bhrami, and two sons named Kalpa and Vatsara were born of her. ।। 4-10-1 ।।
english translation
मैत्रेय ऋषि ने कहा : हे विदुर, तत्पश्चात् ध्रुव महाराज ने प्रजापति शिशुमार की पुत्री के साथ विवाह कर लिया जिसका नाम भ्रमि था। उसके कल्प तथा वत्सर नामक दो पुत्र उत्पन्न हुए। ।। ४-१०-१ ।।
hindi translation
maitreya uvAca prajApaterduhitaraM zizumArasya vai dhruvaH | upayeme bhramiM nAma tatsutau kalpavatsarau || 4-10-1 ||
hk transliteration by Sanscriptइलायामपि भार्यायां वायोः पुत्र्यां महाबलः । पुत्रमुत्कलनामानं योषिद्रत्नमजीजनत् ।। ४-१०-२ ।।
The greatly powerful Dhruva Mahārāja had another wife, named Ilā, who was the daughter of the demigod Vāyu. By her he begot a son named Utkala and a very beautiful daughter. ।। 4-10-2 ।।
english translation
अत्यन्त शक्तिशाली ध्रुव महाराज की एक दूसरी पत्नी थी, जिसका नाम इला था और वह वायुदेव की पुत्री थी। उससे उन्हें एक अत्यन्त सुन्दर कन्या तथा उत्कल नाम का एक पुत्र उत्पन्न हुआ। ।। ४-१०-२ ।।
hindi translation
ilAyAmapi bhAryAyAM vAyoH putryAM mahAbalaH | putramutkalanAmAnaM yoSidratnamajIjanat || 4-10-2 ||
hk transliteration by Sanscriptउत्तमस्त्वकृतोद्वाहो मृगयायां बलीयसा । हतः पुण्यजनेनाद्रौ तन्मातास्य गतिं गता ।। ४-१०-३ ।।
Dhruva Mahārāja’s younger brother Uttama, who was still unmarried, once went on a hunting excursion and was killed by a powerful Yakṣa in the Himālaya Mountains. Along with him, his mother, Suruci, also followed the path of her son [she died]. ।। 4-10-3 ।।
english translation
ध्रुव महाराज का छोटा भाई उत्तम, जो अभी तक अनब्याहा था, एक बार आखेट करने गया और हिमालय पर्वत में एक शक्तिशाली यक्ष द्वारा मार डाला गया। उसकी माता सुरुचि ने भी अपने पुत्र के पथ का अनुसरण किया (अर्थात् मर गई)। ।। ४-१०-३ ।।
hindi translation
uttamastvakRtodvAho mRgayAyAM balIyasA | hataH puNyajanenAdrau tanmAtAsya gatiM gatA || 4-10-3 ||
hk transliteration by Sanscriptध्रुवो भ्रातृवधं श्रुत्वा कोपामर्षः शुचार्पितः । जैत्रं स्यन्दनमास्थाय गतः पुण्यजनालयम् ।। ४-१०-४ ।।
When Dhruva Mahārāja heard of the killing of his brother Uttama by the Yakṣas in the Himālaya Mountains, being overwhelmed with lamentation and anger, he got on his chariot and went out for victory over the city of the Yakṣas, Alakāpurī. ।। 4-10-4 ।।
english translation
जब ध्रुव महाराज ने यक्षों द्वारा हिमालय पर्वत में अपने भाई उत्तम के वध का समाचार सुना तो वे शोक तथा क्रोध से अभिभूत हो गये। वे रथ पर सवार हुए और यक्षों की पुरी अलकापुरी पर विजय करने के लिए निकल पड़े। ।। ४-१०-४ ।।
hindi translation
dhruvo bhrAtRvadhaM zrutvA kopAmarSaH zucArpitaH | jaitraM syandanamAsthAya gataH puNyajanAlayam || 4-10-4 ||
hk transliteration by Sanscriptगत्वोदीचीं दिशं राजा रुद्रानुचरसेविताम् । ददर्श हिमवद्द्रोण्यां पुरीं गुह्यकसङ्कुलाम् ।। ४-१०-५ ।।
Dhruva Mahārāja went to the northern direction of the Himālayan range. In a valley he saw a city full of ghostly persons who were followers of Lord Śiva. ।। 4-10-5 ।।
english translation
ध्रुव महाराज हिमालय प्रखण्ड की उत्तरी दिशा की ओर गये। उन्होंने एक घाटी में एक नगरी देखी जो शिव के अनुचर भूत-प्रेतों से भरी पड़ी थी। ।। ४-१०-५ ।।
hindi translation
gatvodIcIM dizaM rAjA rudrAnucarasevitAm | dadarza himavaddroNyAM purIM guhyakasaGkulAm || 4-10-5 ||
hk transliteration by Sanscript