1.
प्रथमोऽध्यायः
Chapter 1
2.
द्वितीयोऽध्यायः
Chapter 2
3.
तृतीयोऽध्यायः
Chapter 3
4.
चतुर्थोऽध्यायः
Chapter 4
5.
पञ्चमोऽध्यायः
Chapter 5
6.
षष्ठोऽध्यायः
Chapter 6
7.
सप्तमोऽध्यायः
Chapter 7
8.
अष्टमोऽध्यायः
Chapter 8
9.
नवमोऽध्यायः
Chapter 9
10.
दशमोऽध्यायः
Chapter 10
11.
एकादशोऽध्यायः
Chapter 11
12.
द्वादशोऽध्यायः
Chapter 12
13.
त्रयोदशोऽध्यादशोयः
Chapter 13
14.
चतुर्दशोऽध्यायः
Chapter 14
15.
पञ्चदशोऽध्यायः
Chapter 15
•
षोडशोऽध्यायः
Chapter 16
17.
सप्तदशोऽध्यायः
Chapter 17
18.
अष्टादशोऽध्यायः
Chapter 18
19.
एकोनविंशोऽध्यायः
Chapter 19
20.
विंशोऽध्यायः
Chapter 20
21.
एकविंशोऽध्यायः
Chapter 21
22.
द्वाविंशोऽध्यायः
Chapter 22
23.
त्रयोविंशोऽध्यायः
Chapter 23
24.
चतुर्विंशोऽध्यायः
Chapter 24
25.
पञ्चविंशोऽध्यायः
Chapter 25
26.
षड्विंशोऽध्यायः
Chapter 26
27.
सप्तविंशोऽध्यायः
Chapter 27
28.
अष्टाविंशोऽध्यायः
Chapter 28
29.
एकोनत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 29
30.
त्रिंशोऽध्यायः
Chapter 30
31.
एकत्रिंशोऽध्यायः
Chapter 31
Progress:48.6%
धिष्ण्यानामस्म्यहं मेरुर्गहनानां हिमालयः । वनस्पतीनामश्वत्थ ओषधीनामहं यवः ।। ११-१६-२१ ।।
sanskrit
Among residences I am Mount Sumeru, and of impervious places I am the Himālayas. Among trees I am the holy fig tree, and among plants I am those that bear grains. ।। 11-16-21 ।।
english translation
निवासों में मैं सुमेरु पर्वत हूँ और अभेद्य स्थानों में मैं हिमालय हूँ। वृक्षों में मैं पवित्र अंजीर का वृक्ष हूं, और पौधों में मैं अनाज उत्पन्न करने वाला हूं। ।। ११-१६-२१ ।।
hindi translation
dhiSNyAnAmasmyahaM merurgahanAnAM himAlayaH | vanaspatInAmazvattha oSadhInAmahaM yavaH || 11-16-21 ||
hk transliteration by Sanscriptपुरोधसां वसिष्ठोऽहं ब्रह्मिष्ठानां बृहस्पतिः । स्कन्दोऽहं सर्वसेनान्यामग्रण्यां भगवानजः ।। ११-१६-२२ ।।
sanskrit
Among priests I am Vasiṣṭha Muni, and among those highly situated in Vedic culture I am Bṛhaspati. I am Kārtikeya among great military leaders, and among those advancing in superior ways of life I am the great personality Lord Brahmā. ।। 11-16-22 ।।
english translation
पुरोहितों में मैं वशिष्ठ मुनि हूं, और वैदिक संस्कृति में उच्च पदस्थ लोगों में मैं बृहस्पति हूं। मैं महान सैन्य नेताओं में कार्तिकेय हूं, और जीवन के श्रेष्ठ तरीकों में आगे बढ़ने वालों में मैं महान व्यक्तित्व भगवान ब्रह्मा हूं। ।। ११-१६-२२ ।।
hindi translation
purodhasAM vasiSTho'haM brahmiSThAnAM bRhaspatiH | skando'haM sarvasenAnyAmagraNyAM bhagavAnajaH || 11-16-22 ||
hk transliteration by Sanscriptयज्ञानां ब्रह्मयज्ञोऽहं व्रतानामविहिंसनम् । वाय्वग्न्यर्काम्बुवागात्मा शुचीनामप्यहं शुचिः ।। ११-१६-२३ ।।
sanskrit
Among sacrifices I am study of the Veda, and I am nonviolence among vows. Among all things that purify I am the wind, fire, the sun, water and speech. ।। 11-16-23 ।।
english translation
मैं यज्ञों में वेद का अध्ययन और व्रतों में अहिंसा हूँ। पवित्र करने वाली सभी वस्तुओं में मैं वायु, अग्नि, सूर्य, जल और वाणी हूं। ।। ११-१६-२३ ।।
hindi translation
yajJAnAM brahmayajJo'haM vratAnAmavihiMsanam | vAyvagnyarkAmbuvAgAtmA zucInAmapyahaM zuciH || 11-16-23 ||
hk transliteration by Sanscriptयोगानामात्मसंरोधो मन्त्रोऽस्मि विजिगीषताम् । आन्वीक्षिकी कौशलानां विकल्पः ख्यातिवादिनाम् ।। ११-१६-२४ ।।
sanskrit
Among the eight progressive states of yoga I am the final stage, samādhi, in which the soul is completely separated from illusion. Among those desiring victory I am prudent political counsel, and among processes of expert discrimination I am the science of the soul, by which one distinguishes spirit from matter. Among all speculative philosophers I am diversity of perception. ।। 11-16-24 ।।
english translation
योग की आठ प्रगतिशील अवस्थाओं में से मैं अंतिम चरण, समाधि हूं, जिसमें आत्मा पूरी तरह से भ्रम से अलग हो जाती है। विजय की इच्छा रखने वालों में मैं विवेकपूर्ण राजनीतिक परामर्शदाता हूं, और विशेषज्ञ विवेक की प्रक्रियाओं के बीच मैं आत्मा का विज्ञान हूं, जिसके द्वारा व्यक्ति आत्मा को पदार्थ से अलग करता है। सभी काल्पनिक दार्शनिकों के बीच मेरी धारणा में विविधता है। ।। ११-१६-२४ ।।
hindi translation
yogAnAmAtmasaMrodho mantro'smi vijigISatAm | AnvIkSikI kauzalAnAM vikalpaH khyAtivAdinAm || 11-16-24 ||
hk transliteration by Sanscriptस्त्रीणां तु शतरूपाहं पुंसां स्वायम्भुवो मनुः । नारायणो मुनीनां च कुमारो ब्रह्मचारिणाम् ।। ११-१६-२५ ।।
sanskrit
Among ladies I am Śatarūpā, and among male personalities I am her husband, Svāyambhuva Manu. I am Nārāyaṇa among the sages and Sanat-kumāra among brahmacārīs. ।। 11-16-25 ।।
english translation
स्त्रियों में मैं शतरूपा हूं और पुरुषों में मैं उनका पति स्वायंभुव मनु हूं। मैं ऋषियों में नारायण हूँ और ब्रह्मचारियों में सनत्कुमार हूँ। ।। ११-१६-२५ ।।
hindi translation
strINAM tu zatarUpAhaM puMsAM svAyambhuvo manuH | nArAyaNo munInAM ca kumAro brahmacAriNAm || 11-16-25 ||
hk transliteration by SanscriptSrimad Bhagavatam
Progress:48.6%
धिष्ण्यानामस्म्यहं मेरुर्गहनानां हिमालयः । वनस्पतीनामश्वत्थ ओषधीनामहं यवः ।। ११-१६-२१ ।।
sanskrit
Among residences I am Mount Sumeru, and of impervious places I am the Himālayas. Among trees I am the holy fig tree, and among plants I am those that bear grains. ।। 11-16-21 ।।
english translation
निवासों में मैं सुमेरु पर्वत हूँ और अभेद्य स्थानों में मैं हिमालय हूँ। वृक्षों में मैं पवित्र अंजीर का वृक्ष हूं, और पौधों में मैं अनाज उत्पन्न करने वाला हूं। ।। ११-१६-२१ ।।
hindi translation
dhiSNyAnAmasmyahaM merurgahanAnAM himAlayaH | vanaspatInAmazvattha oSadhInAmahaM yavaH || 11-16-21 ||
hk transliteration by Sanscriptपुरोधसां वसिष्ठोऽहं ब्रह्मिष्ठानां बृहस्पतिः । स्कन्दोऽहं सर्वसेनान्यामग्रण्यां भगवानजः ।। ११-१६-२२ ।।
sanskrit
Among priests I am Vasiṣṭha Muni, and among those highly situated in Vedic culture I am Bṛhaspati. I am Kārtikeya among great military leaders, and among those advancing in superior ways of life I am the great personality Lord Brahmā. ।। 11-16-22 ।।
english translation
पुरोहितों में मैं वशिष्ठ मुनि हूं, और वैदिक संस्कृति में उच्च पदस्थ लोगों में मैं बृहस्पति हूं। मैं महान सैन्य नेताओं में कार्तिकेय हूं, और जीवन के श्रेष्ठ तरीकों में आगे बढ़ने वालों में मैं महान व्यक्तित्व भगवान ब्रह्मा हूं। ।। ११-१६-२२ ।।
hindi translation
purodhasAM vasiSTho'haM brahmiSThAnAM bRhaspatiH | skando'haM sarvasenAnyAmagraNyAM bhagavAnajaH || 11-16-22 ||
hk transliteration by Sanscriptयज्ञानां ब्रह्मयज्ञोऽहं व्रतानामविहिंसनम् । वाय्वग्न्यर्काम्बुवागात्मा शुचीनामप्यहं शुचिः ।। ११-१६-२३ ।।
sanskrit
Among sacrifices I am study of the Veda, and I am nonviolence among vows. Among all things that purify I am the wind, fire, the sun, water and speech. ।। 11-16-23 ।।
english translation
मैं यज्ञों में वेद का अध्ययन और व्रतों में अहिंसा हूँ। पवित्र करने वाली सभी वस्तुओं में मैं वायु, अग्नि, सूर्य, जल और वाणी हूं। ।। ११-१६-२३ ।।
hindi translation
yajJAnAM brahmayajJo'haM vratAnAmavihiMsanam | vAyvagnyarkAmbuvAgAtmA zucInAmapyahaM zuciH || 11-16-23 ||
hk transliteration by Sanscriptयोगानामात्मसंरोधो मन्त्रोऽस्मि विजिगीषताम् । आन्वीक्षिकी कौशलानां विकल्पः ख्यातिवादिनाम् ।। ११-१६-२४ ।।
sanskrit
Among the eight progressive states of yoga I am the final stage, samādhi, in which the soul is completely separated from illusion. Among those desiring victory I am prudent political counsel, and among processes of expert discrimination I am the science of the soul, by which one distinguishes spirit from matter. Among all speculative philosophers I am diversity of perception. ।। 11-16-24 ।।
english translation
योग की आठ प्रगतिशील अवस्थाओं में से मैं अंतिम चरण, समाधि हूं, जिसमें आत्मा पूरी तरह से भ्रम से अलग हो जाती है। विजय की इच्छा रखने वालों में मैं विवेकपूर्ण राजनीतिक परामर्शदाता हूं, और विशेषज्ञ विवेक की प्रक्रियाओं के बीच मैं आत्मा का विज्ञान हूं, जिसके द्वारा व्यक्ति आत्मा को पदार्थ से अलग करता है। सभी काल्पनिक दार्शनिकों के बीच मेरी धारणा में विविधता है। ।। ११-१६-२४ ।।
hindi translation
yogAnAmAtmasaMrodho mantro'smi vijigISatAm | AnvIkSikI kauzalAnAM vikalpaH khyAtivAdinAm || 11-16-24 ||
hk transliteration by Sanscriptस्त्रीणां तु शतरूपाहं पुंसां स्वायम्भुवो मनुः । नारायणो मुनीनां च कुमारो ब्रह्मचारिणाम् ।। ११-१६-२५ ।।
sanskrit
Among ladies I am Śatarūpā, and among male personalities I am her husband, Svāyambhuva Manu. I am Nārāyaṇa among the sages and Sanat-kumāra among brahmacārīs. ।। 11-16-25 ।।
english translation
स्त्रियों में मैं शतरूपा हूं और पुरुषों में मैं उनका पति स्वायंभुव मनु हूं। मैं ऋषियों में नारायण हूँ और ब्रह्मचारियों में सनत्कुमार हूँ। ।। ११-१६-२५ ।।
hindi translation
strINAM tu zatarUpAhaM puMsAM svAyambhuvo manuH | nArAyaNo munInAM ca kumAro brahmacAriNAm || 11-16-25 ||
hk transliteration by Sanscript