1.

प्रथमोऽध्यायः

Chapter 1

2.

द्वितीयोऽध्यायः

Chapter 2

3.

तृतीयोऽध्यायः

Chapter 3

4.

चतुर्थोऽध्यायः

Chapter 4

5.

पञ्चमोऽध्यायः

Chapter 5

6.

षष्ठोऽध्यायः

Chapter 6

7.

सप्तमोऽध्यायः

Chapter 7

8.

अष्टमोऽध्यायः

Chapter 8

9.

नवमोऽध्यायः

Chapter 9

10.

दशमोऽध्यायः

Chapter 10

11.

एकादशोऽध्यायः

Chapter 11

12.

द्वादशोऽध्यायः

Chapter 12

13.

त्रयोदशोऽध्यादशोयः

Chapter 13

14.

चतुर्दशोऽध्यायः

Chapter 14

15.

पञ्चदशोऽध्यायः

Chapter 15

षोडशोऽध्यायः

Chapter 16

17.

सप्तदशोऽध्यायः

Chapter 17

18.

अष्टादशोऽध्यायः

Chapter 18

19.

एकोनविंशोऽध्यायः

Chapter 19

20.

विंशोऽध्यायः

Chapter 20

21.

एकविंशोऽध्यायः

Chapter 21

22.

द्वाविंशोऽध्यायः

Chapter 22

23.

त्रयोविंशोऽध्यायः

Chapter 23

24.

चतुर्विंशोऽध्यायः

Chapter 24

25.

पञ्चविंशोऽध्यायः

Chapter 25

26.

षड्विंशोऽध्यायः

Chapter 26

27.

सप्तविंशोऽध्यायः

Chapter 27

28.

अष्टाविंशोऽध्यायः

Chapter 28

29.

एकोनत्रिंशोऽध्यायः

Chapter 29

30.

त्रिंशोऽध्यायः

Chapter 30

31.

एकत्रिंशोऽध्यायः

Chapter 31

Progress:48.6%

धिष्ण्यानामस्म्यहं मेरुर्गहनानां हिमालयः । वनस्पतीनामश्वत्थ ओषधीनामहं यवः ।। ११-१६-२१ ।।

Among residences I am Mount Sumeru, and of impervious places I am the Himālayas. Among trees I am the holy fig tree, and among plants I am those that bear grains. ।। 11-16-21 ।।

english translation

निवासों में मैं सुमेरु पर्वत हूँ और अभेद्य स्थानों में मैं हिमालय हूँ। वृक्षों में मैं पवित्र अंजीर का वृक्ष हूं, और पौधों में मैं अनाज उत्पन्न करने वाला हूं। ।। ११-१६-२१ ।।

hindi translation

dhiSNyAnAmasmyahaM merurgahanAnAM himAlayaH | vanaspatInAmazvattha oSadhInAmahaM yavaH || 11-16-21 ||

hk transliteration by Sanscript

पुरोधसां वसिष्ठोऽहं ब्रह्मिष्ठानां बृहस्पतिः । स्कन्दोऽहं सर्वसेनान्यामग्रण्यां भगवानजः ।। ११-१६-२२ ।।

Among priests I am Vasiṣṭha Muni, and among those highly situated in Vedic culture I am Bṛhaspati. I am Kārtikeya among great military leaders, and among those advancing in superior ways of life I am the great personality Lord Brahmā. ।। 11-16-22 ।।

english translation

पुरोहितों में मैं वशिष्ठ मुनि हूं, और वैदिक संस्कृति में उच्च पदस्थ लोगों में मैं बृहस्पति हूं। मैं महान सैन्य नेताओं में कार्तिकेय हूं, और जीवन के श्रेष्ठ तरीकों में आगे बढ़ने वालों में मैं महान व्यक्तित्व भगवान ब्रह्मा हूं। ।। ११-१६-२२ ।।

hindi translation

purodhasAM vasiSTho'haM brahmiSThAnAM bRhaspatiH | skando'haM sarvasenAnyAmagraNyAM bhagavAnajaH || 11-16-22 ||

hk transliteration by Sanscript

यज्ञानां ब्रह्मयज्ञोऽहं व्रतानामविहिंसनम् । वाय्वग्न्यर्काम्बुवागात्मा शुचीनामप्यहं शुचिः ।। ११-१६-२३ ।।

Among sacrifices I am study of the Veda, and I am nonviolence among vows. Among all things that purify I am the wind, fire, the sun, water and speech. ।। 11-16-23 ।।

english translation

मैं यज्ञों में वेद का अध्ययन और व्रतों में अहिंसा हूँ। पवित्र करने वाली सभी वस्तुओं में मैं वायु, अग्नि, सूर्य, जल और वाणी हूं। ।। ११-१६-२३ ।।

hindi translation

yajJAnAM brahmayajJo'haM vratAnAmavihiMsanam | vAyvagnyarkAmbuvAgAtmA zucInAmapyahaM zuciH || 11-16-23 ||

hk transliteration by Sanscript

योगानामात्मसंरोधो मन्त्रोऽस्मि विजिगीषताम् । आन्वीक्षिकी कौशलानां विकल्पः ख्यातिवादिनाम् ।। ११-१६-२४ ।।

Among the eight progressive states of yoga I am the final stage, samādhi, in which the soul is completely separated from illusion. Among those desiring victory I am prudent political counsel, and among processes of expert discrimination I am the science of the soul, by which one distinguishes spirit from matter. Among all speculative philosophers I am diversity of perception. ।। 11-16-24 ।।

english translation

योग की आठ प्रगतिशील अवस्थाओं में से मैं अंतिम चरण, समाधि हूं, जिसमें आत्मा पूरी तरह से भ्रम से अलग हो जाती है। विजय की इच्छा रखने वालों में मैं विवेकपूर्ण राजनीतिक परामर्शदाता हूं, और विशेषज्ञ विवेक की प्रक्रियाओं के बीच मैं आत्मा का विज्ञान हूं, जिसके द्वारा व्यक्ति आत्मा को पदार्थ से अलग करता है। सभी काल्पनिक दार्शनिकों के बीच मेरी धारणा में विविधता है। ।। ११-१६-२४ ।।

hindi translation

yogAnAmAtmasaMrodho mantro'smi vijigISatAm | AnvIkSikI kauzalAnAM vikalpaH khyAtivAdinAm || 11-16-24 ||

hk transliteration by Sanscript

स्त्रीणां तु शतरूपाहं पुंसां स्वायम्भुवो मनुः । नारायणो मुनीनां च कुमारो ब्रह्मचारिणाम् ।। ११-१६-२५ ।।

Among ladies I am Śatarūpā, and among male personalities I am her husband, Svāyambhuva Manu. I am Nārāyaṇa among the sages and Sanat-kumāra among brahmacārīs. ।। 11-16-25 ।।

english translation

स्त्रियों में मैं शतरूपा हूं और पुरुषों में मैं उनका पति स्वायंभुव मनु हूं। मैं ऋषियों में नारायण हूँ और ब्रह्मचारियों में सनत्कुमार हूँ। ।। ११-१६-२५ ।।

hindi translation

strINAM tu zatarUpAhaM puMsAM svAyambhuvo manuH | nArAyaNo munInAM ca kumAro brahmacAriNAm || 11-16-25 ||

hk transliteration by Sanscript