1.

उप-पर्व १

upa-parva 1

2.

उप-पर्व २

upa-parva 2

3.

उप-पर्व ३

upa-parva 3

4.

उप-पर्व ४

upa-parva 4

5.

उप-पर्व ५

upa-parva 5

6.

उप-पर्व ६

upa-parva 6

7.

उप-पर्व ७

upa-parva 7

8.

उप-पर्व ८

upa-parva 8

9.

उप-पर्व ९

upa-parva 9

10.

उप-पर्व १०

upa-parva 10

11.

उप-पर्व ११

upa-parva 11

12.

उप-पर्व १२

upa-parva 12

13.

उप-पर्व १३

upa-parva 13

14.

उप-पर्व १४

upa-parva 14

15.

उप-पर्व १५

upa-parva 15

16.

उप-पर्व १६

upa-parva 16

17.

उप-पर्व १७

upa-parva 17

18.

उप-पर्व १८

upa-parva 18

19.

उप-पर्व १९

upa-parva 19

20.

उप-पर्व २०

upa-parva 20

21.

उप-पर्व २१

upa-parva 21

22.

उप-पर्व २२

upa-parva 22

23.

उप-पर्व २३

upa-parva 23

24.

उप-पर्व २४

upa-parva 24

25.

उप-पर्व २५

upa-parva 25

26.

उप-पर्व २६

upa-parva 26

27.

उप-पर्व २७

upa-parva 27

28.

उप-पर्व २८

upa-parva 28

29.

उप-पर्व २९

upa-parva 29

30.

उप-पर्व ३०

upa-parva 30

31.

उप-पर्व ३१

upa-parva 31

32.

उप-पर्व ३२

upa-parva 32

33.

उप-पर्व ३३

upa-parva 33

34.

उप-पर्व ३४

upa-parva 34

35.

उप-पर्व ३५

upa-parva 35

36.

उप-पर्व ३६

upa-parva 36

37.

उप-पर्व ३७

upa-parva 37

38.

उप-पर्व ३८

upa-parva 38

39.

उप-पर्व ३९

upa-parva 39

40.

उप-पर्व ४०

upa-parva 40

41.

उप-पर्व ४१

upa-parva 41

42.

उप-पर्व ४२

upa-parva 42

43.

उप-पर्व ४३

upa-parva 43

44.

उप-पर्व ४४

upa-parva 44

45.

उप-पर्व ४५

upa-parva 45

46.

उप-पर्व ४६

upa-parva 46

47.

उप-पर्व ४७

upa-parva 47

48.

उप-पर्व ४८

upa-parva 48

49.

उप-पर्व ४९

upa-parva 49

50.

उप-पर्व ५०

upa-parva 50

51.

उप-पर्व ५१

upa-parva 51

52.

उप-पर्व ५२

upa-parva 52

53.

उप-पर्व ५३

upa-parva 53

54.

उप-पर्व ५४

upa-parva 54

55.

उप-पर्व ५५

upa-parva 55

56.

उप-पर्व ५६

upa-parva 56

57.

उप-पर्व ५७

upa-parva 57

58.

उप-पर्व ५८

upa-parva 58

59.

उप-पर्व ५९

upa-parva 59

60.

उप-पर्व ६०

upa-parva 60

61.

उप-पर्व ६१

upa-parva 61

62.

उप-पर्व ६२

upa-parva 62

63.

उप-पर्व ६३

upa-parva 63

64.

उप-पर्व ६४

upa-parva 64

उप-पर्व ६५

upa-parva 65

66.

उप-पर्व ६६

upa-parva 66

67.

उप-पर्व ६७

upa-parva 67

68.

उप-पर्व ६८

upa-parva 68

69.

उप-पर्व ६९

upa-parva 69

70.

उप-पर्व ७०

upa-parva 70

71.

उप-पर्व ७१

upa-parva 71

72.

उप-पर्व ७२

upa-parva 72

Progress:89.8%

न वैराण्य अभिजानन्ति गुणान पश्यन्ति नागुणान विरॊधं नाधिगच्छन्ति ये त उत्तमपूरुषाः ।। २-६५-६ ।।

'You are open to advice, but not Duryodhana. The best of men are those who do not remember the hostilities of their foes. They focus solely on the merits and not the faults of their enemies, and they avoid entering into hostilities themselves.' ।। 2-65-6 ।।

english translation

na vairANya abhijAnanti guNAna pazyanti nAguNAna viròdhaM nAdhigacchanti ye ta uttamapUruSAH || 2-65-6 ||

hk transliteration by Sanscript

संवादे परुषाण्य आहुर युधिष्ठिर नराधमाः परत्याहुर मध्यमास तव एतान उक्ताः परुषम उत्तरम ।। २-६५-७ ।।

'Those who are virtuous remember only the good deeds of their foes, not the hostile acts committed against them. Moreover, the good-hearted perform acts of kindness without expecting anything in return. O Yudhishthira, only those of the lowest character resort to harsh words in disputes.' ।। 2-65-7 ।।

english translation

saMvAde paruSANya Ahura yudhiSThira narAdhamAH paratyAhura madhyamAsa tava etAna uktAH paruSama uttarama || 2-65-7 ||

hk transliteration by Sanscript

नैवॊक्ता नैव चानुक्ता अहिताः परुषा गिरः परतिजल्पन्ति वै धीराः सदा उत्तमपूरुषाः ।। २-६५-८ ।।

'Neither spoken nor unspoken, harmful or harsh words, The wise and noble men always respond to with equanimity.' ।। 2-65-8 ।।

english translation

naivòktA naiva cAnuktA ahitAH paruSA giraH paratijalpanti vai dhIrAH sadA uttamapUruSAH || 2-65-8 ||

hk transliteration by Sanscript

समरन्ति सुकृतान्य एव न वैराणि कृतान्य अपि सन्तः परतिविजानन्तॊ लब्ध्वा परत्ययम आत्मनः ।। २-६५-९ ।।

'The virtuous, empathetic to their own emotions, comprehend others' feelings. Thus, they cherish only the kindness of their adversaries, disregarding hostilities.' ।। 2-65-9 ।।

english translation

samaranti sukRtAnya eva na vairANi kRtAnya api santaH parativijAnantò labdhvA paratyayama AtmanaH || 2-65-9 ||

hk transliteration by Sanscript

तथाचरितम आर्येण तवयास्मिन सत समागमे दुर्यॊधनस्य पारुष्यं तत तात हृदि मा कृथाः ।। २-६५-१० ।।

'O child, do not dwell on the harsh words of Duryodhana. Instead, consider the virtues of your mother Gandhari and myself, if you wish to focus on what is good.' ।। 2-65-10 ।।

english translation

tathAcaritama AryeNa tavayAsmina sata samAgame duryòdhanasya pAruSyaM tata tAta hRdi mA kRthAH || 2-65-10 ||

hk transliteration by Sanscript