1.

उप-पर्व १

upa-parva 1

2.

उप-पर्व २

upa-parva 2

3.

उप-पर्व ३

upa-parva 3

4.

उप-पर्व ४

upa-parva 4

5.

उप-पर्व ५

upa-parva 5

6.

उप-पर्व ६

upa-parva 6

7.

उप-पर्व ७

upa-parva 7

8.

उप-पर्व ८

upa-parva 8

9.

उप-पर्व ९

upa-parva 9

10.

उप-पर्व १०

upa-parva 10

11.

उप-पर्व ११

upa-parva 11

12.

उप-पर्व १२

upa-parva 12

13.

उप-पर्व १३

upa-parva 13

14.

उप-पर्व १४

upa-parva 14

15.

उप-पर्व १५

upa-parva 15

16.

उप-पर्व १६

upa-parva 16

17.

उप-पर्व १७

upa-parva 17

18.

उप-पर्व १८

upa-parva 18

19.

उप-पर्व १९

upa-parva 19

20.

उप-पर्व २०

upa-parva 20

21.

उप-पर्व २१

upa-parva 21

22.

उप-पर्व २२

upa-parva 22

23.

उप-पर्व २३

upa-parva 23

24.

उप-पर्व २४

upa-parva 24

25.

उप-पर्व २५

upa-parva 25

26.

उप-पर्व २६

upa-parva 26

27.

उप-पर्व २७

upa-parva 27

28.

उप-पर्व २८

upa-parva 28

29.

उप-पर्व २९

upa-parva 29

30.

उप-पर्व ३०

upa-parva 30

31.

उप-पर्व ३१

upa-parva 31

32.

उप-पर्व ३२

upa-parva 32

33.

उप-पर्व ३३

upa-parva 33

34.

उप-पर्व ३४

upa-parva 34

35.

उप-पर्व ३५

upa-parva 35

36.

उप-पर्व ३६

upa-parva 36

37.

उप-पर्व ३७

upa-parva 37

38.

उप-पर्व ३८

upa-parva 38

39.

उप-पर्व ३९

upa-parva 39

40.

उप-पर्व ४०

upa-parva 40

41.

उप-पर्व ४१

upa-parva 41

42.

उप-पर्व ४२

upa-parva 42

43.

उप-पर्व ४३

upa-parva 43

44.

उप-पर्व ४४

upa-parva 44

45.

उप-पर्व ४५

upa-parva 45

46.

उप-पर्व ४६

upa-parva 46

47.

उप-पर्व ४७

upa-parva 47

48.

उप-पर्व ४८

upa-parva 48

49.

उप-पर्व ४९

upa-parva 49

50.

उप-पर्व ५०

upa-parva 50

51.

उप-पर्व ५१

upa-parva 51

52.

उप-पर्व ५२

upa-parva 52

53.

उप-पर्व ५३

upa-parva 53

54.

उप-पर्व ५४

upa-parva 54

55.

उप-पर्व ५५

upa-parva 55

56.

उप-पर्व ५६

upa-parva 56

उप-पर्व ५७

upa-parva 57

58.

उप-पर्व ५८

upa-parva 58

59.

उप-पर्व ५९

upa-parva 59

60.

उप-पर्व ६०

upa-parva 60

61.

उप-पर्व ६१

upa-parva 61

62.

उप-पर्व ६२

upa-parva 62

63.

उप-पर्व ६३

upa-parva 63

64.

उप-पर्व ६४

upa-parva 64

65.

उप-पर्व ६५

upa-parva 65

66.

उप-पर्व ६६

upa-parva 66

67.

उप-पर्व ६७

upa-parva 67

68.

उप-पर्व ६८

upa-parva 68

69.

उप-पर्व ६९

upa-parva 69

70.

उप-पर्व ७०

upa-parva 70

71.

उप-पर्व ७१

upa-parva 71

72.

उप-पर्व ७२

upa-parva 72

Progress:77.7%

परदीप्य यः परदीप्ताग्निं पराक तवरन नाभिधावति भस्मापि न स विन्देत शिष्टं कव चन भारत ।। २-५७-११ ।।

'One who sets fire to something as highly flammable as camphor will not see its ashes if he rushes to extinguish it. Similarly, a person who recklessly challenges wisdom will never gain true knowledge.' ।। 2-57-11 ।।

english translation

paradIpya yaH paradIptAgniM parAka tavarana nAbhidhAvati bhasmApi na sa vindeta ziSTaM kava cana bhArata || 2-57-11 ||

hk transliteration by Sanscript

न वासयेत पारवर्ग्यं दविषन्तं; विशेषतः कषत्तर अहितं मनुष्यम स यत्रेच्छसि विदुर तत्र गच्छ; सुसान्त्वितापि हय असती सत्री जहाति ।। २-५७-१२ ।।

'Similarly, one should not shelter someone who is an ally of one’s enemies, who harbors jealousy towards one's protector, or who is ill-minded. Therefore, Vidura, go wherever you wish. Even a well-treated wife who is unfaithful will ultimately forsake her husband.' ।। 2-57-12 ।।

english translation

na vAsayeta pAravargyaM daviSantaM; vizeSataH kaSattara ahitaM manuSyama sa yatrecchasi vidura tatra gaccha; susAntvitApi haya asatI satrI jahAti || 2-57-12 ||

hk transliteration by Sanscript

[वि] एतावता ये पुरुषं तयजन्ति; तेषां सख्यम अन्तवद बरूहि राजन राज्ञां हि चित्तानि परिप्लुतानि; सान्त्वं दत्त्वा मुसलैर घातयन्ति ।। २-५७-१३ ।।

'Vidura, addressing Dhritarashtra, said, "O King, impartially share your thoughts on the conduct of those who abandon their servants after giving them instructions. Indeed, the hearts of kings are often very fickle. Initially offering protection, they may ultimately turn against their subjects."' ।। 2-57-13 ।।

english translation

[vi] etAvatA ye puruSaM tayajanti; teSAM sakhyama antavada barUhi rAjana rAjJAM hi cittAni pariplutAni; sAntvaM dattvA musalaira ghAtayanti || 2-57-13 ||

hk transliteration by Sanscript

अबालस तवं मन्यसे राजपुत्र; बालॊ ऽहम इत्य एव सुमन्दबुद्धे यः सौहृदे पुरुषं सथापयित्वा; पश्चाद एनं दूषयते स बालः ।। २-५७-१४ ।।

'O prince, you see yourself as wise and regard me as a child. However, consider this: it is truly childish to first accept someone as a friend and then later find fault with them.' ।। 2-57-14 ।।

english translation

abAlasa tavaM manyase rAjaputra; bAlò 'hama itya eva sumandabuddhe yaH sauhRde puruSaM sathApayitvA; pazcAda enaM dUSayate sa bAlaH || 2-57-14 ||

hk transliteration by Sanscript

न शरेयसे नीयते मन्दबुद्धिः; सत्री शरॊत्रियस्येव गृहे परदुष्टा धरुवं न रॊचेद भरतर्षभस्य; पतिः कुमार्या इव षष्टिवर्षः ।। २-५७-१५ ।।

'An evil-hearted person can never be guided to the path of righteousness, just as an unchaste wife remains a problem in the home of a respectable man. Similarly, advice is as unwelcome to this scion of the Bharata dynasty as a young woman’s counsel would be to a man of sixty.' ।। 2-57-15 ।।

english translation

na zareyase nIyate mandabuddhiH; satrI zaròtriyasyeva gRhe paraduSTA dharuvaM na ròceda bharatarSabhasya; patiH kumAryA iva SaSTivarSaH || 2-57-15 ||

hk transliteration by Sanscript