1.

उप-पर्व १

upa-parva 1

2.

उप-पर्व २

upa-parva 2

3.

उप-पर्व ३

upa-parva 3

4.

उप-पर्व ४

upa-parva 4

5.

उप-पर्व ५

upa-parva 5

6.

उप-पर्व ६

upa-parva 6

7.

उप-पर्व ७

upa-parva 7

8.

उप-पर्व ८

upa-parva 8

9.

उप-पर्व ९

upa-parva 9

10.

उप-पर्व १०

upa-parva 10

11.

उप-पर्व ११

upa-parva 11

12.

उप-पर्व १२

upa-parva 12

13.

उप-पर्व १३

upa-parva 13

14.

उप-पर्व १४

upa-parva 14

15.

उप-पर्व १५

upa-parva 15

16.

उप-पर्व १६

upa-parva 16

17.

उप-पर्व १७

upa-parva 17

18.

उप-पर्व १८

upa-parva 18

19.

उप-पर्व १९

upa-parva 19

20.

उप-पर्व २०

upa-parva 20

21.

उप-पर्व २१

upa-parva 21

22.

उप-पर्व २२

upa-parva 22

23.

उप-पर्व २३

upa-parva 23

24.

उप-पर्व २४

upa-parva 24

25.

उप-पर्व २५

upa-parva 25

26.

उप-पर्व २६

upa-parva 26

27.

उप-पर्व २७

upa-parva 27

28.

उप-पर्व २८

upa-parva 28

29.

उप-पर्व २९

upa-parva 29

30.

उप-पर्व ३०

upa-parva 30

31.

उप-पर्व ३१

upa-parva 31

32.

उप-पर्व ३२

upa-parva 32

33.

उप-पर्व ३३

upa-parva 33

34.

उप-पर्व ३४

upa-parva 34

35.

उप-पर्व ३५

upa-parva 35

36.

उप-पर्व ३६

upa-parva 36

37.

उप-पर्व ३७

upa-parva 37

38.

उप-पर्व ३८

upa-parva 38

39.

उप-पर्व ३९

upa-parva 39

40.

उप-पर्व ४०

upa-parva 40

41.

उप-पर्व ४१

upa-parva 41

42.

उप-पर्व ४२

upa-parva 42

43.

उप-पर्व ४३

upa-parva 43

44.

उप-पर्व ४४

upa-parva 44

45.

उप-पर्व ४५

upa-parva 45

46.

उप-पर्व ४६

upa-parva 46

47.

उप-पर्व ४७

upa-parva 47

48.

उप-पर्व ४८

upa-parva 48

49.

उप-पर्व ४९

upa-parva 49

50.

उप-पर्व ५०

upa-parva 50

51.

उप-पर्व ५१

upa-parva 51

52.

उप-पर्व ५२

upa-parva 52

53.

उप-पर्व ५३

upa-parva 53

54.

उप-पर्व ५४

upa-parva 54

55.

उप-पर्व ५५

upa-parva 55

56.

उप-पर्व ५६

upa-parva 56

उप-पर्व ५७

upa-parva 57

58.

उप-पर्व ५८

upa-parva 58

59.

उप-पर्व ५९

upa-parva 59

60.

उप-पर्व ६०

upa-parva 60

61.

उप-पर्व ६१

upa-parva 61

62.

उप-पर्व ६२

upa-parva 62

63.

उप-पर्व ६३

upa-parva 63

64.

उप-पर्व ६४

upa-parva 64

65.

उप-पर्व ६५

upa-parva 65

66.

उप-पर्व ६६

upa-parva 66

67.

उप-पर्व ६७

upa-parva 67

68.

उप-पर्व ६८

upa-parva 68

69.

उप-पर्व ६९

upa-parva 69

70.

उप-पर्व ७०

upa-parva 70

71.

उप-पर्व ७१

upa-parva 71

72.

उप-पर्व ७२

upa-parva 72

Progress:77.4%

मा नॊ ऽवमन्स्था विद्म मनस तवेदं; शिक्षस्व बुद्धिं सथविराणां सकाशात यशॊ रक्षस्व विदुर संप्रणीतं; मा वयापृतः परकार्येषु भूस तवम ।। २-५७-६ ।।

'You speak as you please, but do not insult us. We are aware of your thoughts. Go and seek wisdom from the elders. Focus on maintaining the reputation you have earned. Refrain from interfering in the matters of others.' ।। 2-57-6 ।।

english translation

mA nò 'vamansthA vidma manasa tavedaM; zikSasva buddhiM sathavirANAM sakAzAta yazò rakSasva vidura saMpraNItaM; mA vayApRtaH parakAryeSu bhUsa tavama || 2-57-6 ||

hk transliteration by Sanscript

अहं कर्तेति विदुर मावमन्स्था; मा नॊ नित्यं परुषाणीह वॊचः न तवां पृच्छामि विदुर यद धितं मे; सवस्ति कषत्तर मा तितिक्षून कषिणु तवम ।। २-५७-७ ।।

'Do not presume to be our leader. Refrain from constantly offering us harsh advice, Vidura. We do not seek your guidance on what is best for us. Cease, and do not aggravate those who have already endured too much from you.' ।। 2-57-7 ।।

english translation

ahaM karteti vidura mAvamansthA; mA nò nityaM paruSANIha vòcaH na tavAM pRcchAmi vidura yada dhitaM me; savasti kaSattara mA titikSUna kaSiNu tavama || 2-57-7 ||

hk transliteration by Sanscript

एकः शास्ता न दवितीयॊ ऽसति शास्ता; गर्भे शयानं पुरुषं शास्ति शास्ता तेनानुशिष्टः परवणाद इवाम्भॊ; यथा नियुक्तॊ ऽसमि तथा वहामि ।। २-५७-८ ।।

'There is only one Controller, and there is no other. He governs even the unborn child in the mother's womb. I am guided by Him. Just as water naturally flows downward, I act precisely according to His direction.' ।। 2-57-8 ।।

english translation

ekaH zAstA na davitIyò 'sati zAstA; garbhe zayAnaM puruSaM zAsti zAstA tenAnuziSTaH paravaNAda ivAmbhò; yathA niyuktò 'sami tathA vahAmi || 2-57-8 ||

hk transliteration by Sanscript

भिनत्ति शिरसा शैलम अहिं भॊजयते च यः स एव तस्य कुरुते कार्याणाम अनुशासनम ।। २-५७-९ ।।

'He who strikes his head against a stone wall and he who nourishes a serpent are both driven by their own understanding. Similarly, in this matter, I am guided by my intellect.' ।। 2-57-9 ।।

english translation

bhinatti zirasA zailama ahiM bhòjayate ca yaH sa eva tasya kurute kAryANAma anuzAsanama || 2-57-9 ||

hk transliteration by Sanscript

यॊ बलाद अनुशास्तीह सॊ ऽमित्रं तेन विन्दति मित्रताम अनुवृत्तं तु समुपेक्षेत पण्डितः ।। २-५७-१० ।।

'One who seeks to control others by force becomes an adversary. However, when advice is given in a spirit of friendship, the wise accept it with patience.' ।। 2-57-10 ।।

english translation

yò balAda anuzAstIha sò 'mitraM tena vindati mitratAma anuvRttaM tu samupekSeta paNDitaH || 2-57-10 ||

hk transliteration by Sanscript