1.

उप-पर्व १

upa-parva 1

2.

उप-पर्व २

upa-parva 2

3.

उप-पर्व ३

upa-parva 3

4.

उप-पर्व ४

upa-parva 4

5.

उप-पर्व ५

upa-parva 5

6.

उप-पर्व ६

upa-parva 6

7.

उप-पर्व ७

upa-parva 7

8.

उप-पर्व ८

upa-parva 8

9.

उप-पर्व ९

upa-parva 9

10.

उप-पर्व १०

upa-parva 10

11.

उप-पर्व ११

upa-parva 11

12.

उप-पर्व १२

upa-parva 12

13.

उप-पर्व १३

upa-parva 13

14.

उप-पर्व १४

upa-parva 14

15.

उप-पर्व १५

upa-parva 15

16.

उप-पर्व १६

upa-parva 16

17.

उप-पर्व १७

upa-parva 17

18.

उप-पर्व १८

upa-parva 18

19.

उप-पर्व १९

upa-parva 19

20.

उप-पर्व २०

upa-parva 20

21.

उप-पर्व २१

upa-parva 21

22.

उप-पर्व २२

upa-parva 22

23.

उप-पर्व २३

upa-parva 23

24.

उप-पर्व २४

upa-parva 24

25.

उप-पर्व २५

upa-parva 25

26.

उप-पर्व २६

upa-parva 26

27.

उप-पर्व २७

upa-parva 27

28.

उप-पर्व २८

upa-parva 28

29.

उप-पर्व २९

upa-parva 29

30.

उप-पर्व ३०

upa-parva 30

31.

उप-पर्व ३१

upa-parva 31

32.

उप-पर्व ३२

upa-parva 32

33.

उप-पर्व ३३

upa-parva 33

34.

उप-पर्व ३४

upa-parva 34

35.

उप-पर्व ३५

upa-parva 35

36.

उप-पर्व ३६

upa-parva 36

37.

उप-पर्व ३७

upa-parva 37

38.

उप-पर्व ३८

upa-parva 38

39.

उप-पर्व ३९

upa-parva 39

40.

उप-पर्व ४०

upa-parva 40

41.

उप-पर्व ४१

upa-parva 41

42.

उप-पर्व ४२

upa-parva 42

43.

उप-पर्व ४३

upa-parva 43

44.

उप-पर्व ४४

upa-parva 44

45.

उप-पर्व ४५

upa-parva 45

46.

उप-पर्व ४६

upa-parva 46

47.

उप-पर्व ४७

upa-parva 47

48.

उप-पर्व ४८

upa-parva 48

49.

उप-पर्व ४९

upa-parva 49

50.

उप-पर्व ५०

upa-parva 50

51.

उप-पर्व ५१

upa-parva 51

52.

उप-पर्व ५२

upa-parva 52

53.

उप-पर्व ५३

upa-parva 53

54.

उप-पर्व ५४

upa-parva 54

55.

उप-पर्व ५५

upa-parva 55

56.

उप-पर्व ५६

upa-parva 56

उप-पर्व ५७

upa-parva 57

58.

उप-पर्व ५८

upa-parva 58

59.

उप-पर्व ५९

upa-parva 59

60.

उप-पर्व ६०

upa-parva 60

61.

उप-पर्व ६१

upa-parva 61

62.

उप-पर्व ६२

upa-parva 62

63.

उप-पर्व ६३

upa-parva 63

64.

उप-पर्व ६४

upa-parva 64

65.

उप-पर्व ६५

upa-parva 65

66.

उप-पर्व ६६

upa-parva 66

67.

उप-पर्व ६७

upa-parva 67

68.

उप-पर्व ६८

upa-parva 68

69.

उप-पर्व ६९

upa-parva 69

70.

उप-पर्व ७०

upa-parva 70

71.

उप-पर्व ७१

upa-parva 71

72.

उप-पर्व ७२

upa-parva 72

Progress:77.9%

अनुप्रियं चेद अनुकाङ्क्षसे तवं; सर्वेषु कार्येषु हिताहितेषु सत्रियश च राजञ जद पङ्गुकांश च; पृच्छ तवं वै तादृशांश चैव मूढान ।। २-५७-१६ ।।

'After this, O king, if thou wishest to hear words that are agreeable to thee, in respect of all acts good or bad, ask thou women and idiots and cripples or persons of that description.' ।। 2-57-16 ।।

english translation

anupriyaM ceda anukAGkSase tavaM; sarveSu kAryeSu hitAhiteSu satriyaza ca rAjaJa jada paGgukAMza ca; pRccha tavaM vai tAdRzAMza caiva mUDhAna || 2-57-16 ||

hk transliteration by Sanscript

लभ्यः खलु परातिपीय नरॊ ऽनुप्रिय वाग इह अप्रियस्य तु पथ्यस्य वक्ता शरॊता च दुर्लभः ।। २-५७-१७ ।।

'In this world, one may find a sinful person who speaks pleasing words, but a person who speaks unpleasant yet wise counsel, or one who listens to such counsel, is indeed rare.' ।। 2-57-17 ।।

english translation

labhyaH khalu parAtipIya narò 'nupriya vAga iha apriyasya tu pathyasya vaktA zaròtA ca durlabhaH || 2-57-17 ||

hk transliteration by Sanscript

यस तु धर्मे पराश्वस्य हित्वा भर्तुः परियाप्रिये अप्रियाण्य आह पथ्यानि तेन राजा सहायवान ।। २-५७-१८ ।।

'Indeed, a true ally of the king is one who, disregarding what is pleasing or unpleasing to his master, upholds virtue and speaks truths that may be disagreeable but are essential for proper guidance.' ।। 2-57-18 ।।

english translation

yasa tu dharme parAzvasya hitvA bhartuH pariyApriye apriyANya Aha pathyAni tena rAjA sahAyavAna || 2-57-18 ||

hk transliteration by Sanscript

अव्याधिजं कटुकं तीक्ष्णम उष्णं; यशॊ मुषं परुषं पूति गन्धि सतां पेयं यन न पिबन्त्य असन्तॊ; मन्युं महाराज पिब परशाम्य ।। २-५७-१९ ।।

'O great king, consume that which the honest embrace and the dishonest avoid—humility. It is like a medicine: bitter, pungent, burning, and disagreeable. By drinking it, regain your clarity and composure.' ।। 2-57-19 ।।

english translation

avyAdhijaM kaTukaM tIkSNama uSNaM; yazò muSaM paruSaM pUti gandhi satAM peyaM yana na pibantya asantò; manyuM mahArAja piba parazAmya || 2-57-19 ||

hk transliteration by Sanscript

वैचित्रवीर्यस्य यशॊ धनं च; वाञ्छाम्य अहं सहपुत्रस्य शश्वत यथातथा वॊ ऽसतु नमश च वॊ ऽसतु; ममापि च सवस्ति दिशन्तु विप्राः ।। २-५७-२० ।।

'I continually wish for prosperity and fame for Dhritarashtra and his sons. Whatever may come to pass, I bow to you and take my leave. May the Brahmanas grant me their blessings.' ।। 2-57-20 ।।

english translation

vaicitravIryasya yazò dhanaM ca; vAJchAmya ahaM sahaputrasya zazvata yathAtathA vò 'satu namaza ca vò 'satu; mamApi ca savasti dizantu viprAH || 2-57-20 ||

hk transliteration by Sanscript