1.
वेदोत्पत्त्यध्यायः
Origin of Ayurveda
2.
शिष्योपनयनीयाध्यायः
Initiation of the pupil
3.
अध्ययनसंप्रदानीयाध्यायः
Classification of Ayurveda
4.
प्रभाषणीयाध्यायः
General explanations
5.
अग्रोपहरणीयाध्यायः
Preliminary measures
6.
ऋतुचर्याध्यायः
Different seasons of the year
7.
यन्त्रविध्यध्यायः
Surgical appliances
8.
शस्त्रावचारणीयाध्यायः
Surgical instruments
9.
योग्यासूत्रीयाध्यायः
Practical surgical instructions
10.
विशिखानुप्रवेशनीयाध्यायः
Qualifications of a physician
11.
क्षारपाकविध्यध्यायः
Alkaline cautery
12.
अग्निकर्मविध्यध्यायः
Thermal cautery
13.
जलौकावचारणीयाध्यायः
Usage of leeches
14.
शोणितवर्णनीयाध्यायः
Description of blood
15.
दोषधातुमलक्षयवृद्धिविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of doshas
16.
कर्णव्यधबन्धविध्यध्यायः
Puncturing and Bandaging the ear
17.
आमपक्वैषणीयाध्यायः
Features of unripe and ripe swelling
18.
व्रणालेपनबन्धविध्यध्यायः
Poulticing and bandaging of wounds
19.
व्रणितोपासनीयाध्यायः
Care of the wounded
20.
हिताहितीयाध्यायः
Suitable and unsuitables for health
21.
व्रणप्रश्नाध्यायः
Questions concerning wounds
22.
व्रणास्रावविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of exudates of wounds
23.
कृत्याकृत्यविध्यध्यायः
Prognosis of wounds
24.
व्याधिसमुद्देशीयाध्यायः
Knowledge of diseases
25.
अष्टविधशस्त्रकर्मीयाध्यायः
Eight kinds of surgical operations
26.
प्रनष्टशल्यविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of foreign bodies
27.
शल्यापनयनीयाध्यायः
Removal of foreign bodies
28.
विपरीताविपरीतव्रणविज्ञानीयाध्यायः
Prognosis of wounds
29.
विपरीताविपरीतदूतशकुनस्वप्ननिदर्शनीयाध्यायः
Auspicious and inauspicious dreams
30.
पञ्चेन्द्रियार्थविप्रतिपत्त्यध्यायः
Good and bad sensory perceptions
31.
छायाविप्रतिपत्त्यध्यायः
Signs of Color and Fatal Prognosis
32.
स्वभावविप्रतिपत्त्यध्यायः
Good and bad nature of body parts fatal signs
33.
अवारणीयाध्यायः
Fatal Signs of Diseases
34.
युक्तसेनीयाध्यायः
Duties of army surgeon
35.
आतुरोपक्रमणीयाध्यायः
Examination of the patient
36.
भूमिप्रविभागविज्ञानीयाध्यायः
Kinds of land regions
37.
मिश्रकाध्यायः
Drugs of specific actions
38.
द्रव्यसंग्रहणीयाध्यायः
Groups of drugs
39.
संशोधनसंशमनीयाध्यायः
Purificatory and Palliative Drugs
40.
द्रव्यरसगुणवीर्यविपाकविज्ञानीयाध्यायः
Drugs and Their Properties
41.
द्रव्यविशेषविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of categories of drugs
42.
रसविशेषविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of tastes of drugs
43.
वमनद्रव्यविकल्पविज्ञानीयाध्यायः
Recipes of emetic drugs
44.
विरेचनद्रव्यविकल्पविज्ञानीयाध्यायः
Recipes of purgative drugs
45.
द्रवद्रव्यविध्यध्यायः
Knowledge of liquid substances
•
अन्नपानविध्यध्यायः
Diet articles and regimen of diet
Progress:90.4%
इति लवणादिवर्गः | धान्येषु मांसेषु फलेषु चैव शाकेषु चानुक्तमिहाप्रमेयात् | आस्वादतो भूतगुणैश्च मत्वा तदादिशेद्द्रव्यमनल्पबुद्धिः ||३३१||
Thus ends the section on salts and other substances. In grains, meats, fruits, and vegetables, when they are not explicitly mentioned here, one should judge their qualities and taste based on their inherent properties and the principles discussed, even if one has limited understanding.
english translation
इस प्रकार लवण और अन्य पदार्थों पर चर्चा समाप्त होती है। अनाज, मांस, फल, और सब्जियों में, जब वे यहां स्पष्ट रूप से उल्लेखित नहीं होते हैं, तो उनकी गुणधर्म और स्वाद को उनकी अंतर्निहित विशेषताओं और चर्चा किए गए सिद्धांतों के आधार पर समझना चाहिए, भले ही आपकी समझ सीमित हो।
hindi translation
iti lavaNAdivargaH | dhAnyeSu mAMseSu phaleSu caiva zAkeSu cAnuktamihAprameyAt | AsvAdato bhUtaguNaizca matvA tadAdizeddravyamanalpabuddhiH ||331||
hk transliteration by Sanscriptषष्टिका यवगोधूमा लोहिता ये च शालयः | मुद्गाढकीमसूराश्च धान्येषु प्रवराः स्मृताः ||३३२||
The best grains are Shastika, Yava (barley), Godhuma (wheat), Lohita, and Shali rice. Among pulses, the top ones are Mudga (green gram), Adhaki, and Asura.
english translation
श्रेष्ठ अनाजों में षष्टिका, यव (जौ), गोधूम (गेहूं), लोहिता, और शाली चावल हैं। दालों में प्रमुख हैं मुद्ग (मूँग), अधाकी, और असूर।
hindi translation
SaSTikA yavagodhUmA lohitA ye ca zAlayaH | mudgADhakImasUrAzca dhAnyeSu pravarAH smRtAH ||332||
hk transliteration by Sanscriptलावतित्तिरिसारङ्गकुरङ्गैणकपिञ्जलाः | मयूरवर्मिकूर्माश्च श्रेष्ठा मांसगणेष्विह ||३३३||
Among the best types of meat are those from animals such as Lavati, Titrisa, Saranga, Kuranga, Kapinjala, Mayura, Varmika, and Kurma.
english translation
श्रेष्ठ मांसों में लावती, तितृसा, सारङ्ग, कुरङ्ग, कपिंजल, मयूर, वर्मिक, और कूर्मा के मांस शामिल हैं।
hindi translation
lAvatittirisAraGgakuraGgaiNakapiJjalAH | mayUravarmikUrmAzca zreSThA mAMsagaNeSviha ||333||
hk transliteration by Sanscriptदाडिमामलकं द्राक्षा खर्जूरं सपरूषकम् | राजादनं मातुलुङ्गं फलवर्गे प्रशस्यते ||३३४||
Among the best fruits are Pomegranate, Amalaka, Grapes, Date Palm, with Purusha, Rajadana, and Matulunga.
english translation
श्रेष्ठ फलों में दाडिम (अनार), आमलकी, द्राक्षा (अंगूर), खर्जूर (खजूर), पुरूष (फालसा), राजदान (राजदान), और मातुलुंगा (संतरा) शामिल हैं।
hindi translation
dADimAmalakaM drAkSA kharjUraM saparUSakam | rAjAdanaM mAtuluGgaM phalavarge prazasyate ||334||
hk transliteration by Sanscriptसतीनो वास्तुकश्चुच्चूचिल्लीमूलकपोतिकाः | मण्डूकपर्णी जीवन्ती शाकवर्गे प्रशस्यते ||३३५||
Among the recommended herbs are Sati, Vastuka, Chuchchuli, Moolaka, Potika, Mandookaparni, and Jivanty.
english translation
अनुशंसित जड़ी-बूटियों में सती, वास्तुका, चुच्चुली, मूलका, पोटिका, मंडूकपर्णी और जीवंती शामिल हैं।
hindi translation
satIno vAstukazcuccUcillImUlakapotikAH | maNDUkaparNI jIvantI zAkavarge prazasyate ||335||
hk transliteration by Sanscript