Sushruta Samhita

Progress:35.2%

तत्र, त्वक्प्रनष्टे स्निग्धस्विन्नायां मृन्माषयवगोधूमगोमयमृदितायां त्वचि यत्र संरम्भो वेदना वा भवति तत्र शल्यं विजानीयात्, स्त्यानघृतमृच्चन्दनकल्कैर्वा प्रदिग्धायां शल्योष्मणाऽऽशु विसरति घृतमुपशुष्यति चालेपो यत्र तत्र शल्यं विजानीयात्; मांसप्रनष्टे स्नेहस्वेदादिभिः क्रियाविशेषैरविरुद्धैरातुरमुपपादयेत्, कर्शितस्य तु शिथिलीभूतमनवबद्धं क्षुभ्यमाणं यत्र संरम्भं वेदनां वा जनयति तत्र शल्यं विजानीयात्; कोष्ठास्थिसन्धिपेशीविवरेष्ववस्थितमेवमेव परीक्षेत; सिराधमनीस्रोतःस्नायुप्रनष्टे खण्डचक्रसंयुक्ते याने व्याधितमारोप्याशु विषमेऽध्वनि यायात् यत्र संरम्भो वेदना वा भवति तत्र शल्यं विजानीयात्; अस्थिप्रनष्टे स्नेहस्वेदोपपन्नान्यस्थीनि बन्धनपीडनाभ्यां भृशमुपाचरेत्, यत्र संरम्भो वेदना भवति तत्र शल्यं विजानीयात्; सन्धिप्रनष्टे स्नेहस्वेदोपपन्नान् सन्धीन् प्रसरणाकुञ्चनबन्धनपीडनैः भृशमुपाचरेत्, यत्र संरम्भो वेदना वा भवति तत्र शल्यं विजानीयात्, सन्धिप्रनष्टे स्नेहस्वेदोपपन्नान् सन्धीन् प्रसरणाकुञ्चनबन्धनपीडनैर्भृशमुपाचरेत्; यत्र संरम्भो वेदना वा भवति तत्र शल्यं विजानीयात्, मर्मप्रनष्टे त्वनन्यभावान्मर्मणामुक्तं परीक्षणं भवति ||१२||

sanskrit

In the case of splinters lodged in the skin, after the application of oil and heat, and using a mixture of clay, beans, barley, wheat, and cow dung, if there is pain or swelling, the presence of a splinter should be suspected. When the area is covered with a paste of clarified butter, earth, and sandalwood, and the heat from the splinter causes the butter to evaporate or the paste to dry quickly, it indicates the presence of a splinter. For splinters in the muscles, the patient should be treated with appropriate therapies like oil and heat. In emaciated individuals, when a loose and unanchored splinter causes pain or swelling, the presence of a splinter is to be inferred. The same method applies for diagnosing splinters in the abdomen, bones, joints, and muscles. If a splinter is suspected in the veins, arteries, channels, or nerves, the patient should be placed on a rough road in a vehicle with shaking wheels. Where the patient feels pain or swelling, it indicates the presence of a splinter. In the case of bone splinters, the bones should be treated with oil, heat, and bandaging. Where pain or swelling occurs, a splinter is suspected. For joint splinters, the joints should be treated with oil, heat, and methods like extension, contraction, bandaging, and pressure. If there is pain or swelling, a splinter should be suspected. Finally, for splinters in the vital organs, specific diagnostic methods for vital points should be followed as previously mentioned.

english translation

hindi translation

tatra, tvakpranaSTe snigdhasvinnAyAM mRnmASayavagodhUmagomayamRditAyAM tvaci yatra saMrambho vedanA vA bhavati tatra zalyaM vijAnIyAt, styAnaghRtamRccandanakalkairvA pradigdhAyAM zalyoSmaNA''zu visarati ghRtamupazuSyati cAlepo yatra tatra zalyaM vijAnIyAt; mAMsapranaSTe snehasvedAdibhiH kriyAvizeSairaviruddhairAturamupapAdayet, karzitasya tu zithilIbhUtamanavabaddhaM kSubhyamANaM yatra saMrambhaM vedanAM vA janayati tatra zalyaM vijAnIyAt; koSThAsthisandhipezIvivareSvavasthitamevameva parIkSeta; sirAdhamanIsrotaHsnAyupranaSTe khaNDacakrasaMyukte yAne vyAdhitamAropyAzu viSame'dhvani yAyAt yatra saMrambho vedanA vA bhavati tatra zalyaM vijAnIyAt; asthipranaSTe snehasvedopapannAnyasthIni bandhanapIDanAbhyAM bhRzamupAcaret, yatra saMrambho vedanA bhavati tatra zalyaM vijAnIyAt; sandhipranaSTe snehasvedopapannAn sandhIn prasaraNAkuJcanabandhanapIDanaiH bhRzamupAcaret, yatra saMrambho vedanA vA bhavati tatra zalyaM vijAnIyAt, sandhipranaSTe snehasvedopapannAn sandhIn prasaraNAkuJcanabandhanapIDanairbhRzamupAcaret; yatra saMrambho vedanA vA bhavati tatra zalyaM vijAnIyAt, marmapranaSTe tvananyabhAvAnmarmaNAmuktaM parIkSaNaM bhavati ||12||

hk transliteration