Progress:16.4%

दंशे तोदकण्डुप्रादुर्भावैर्जानीयाच्छुद्धमियमादत्त इति; शुद्धमाददानामपनयेतः अथ शोणितगन्धेन न मुञ्चेन्मुखमस्याः सैन्धवचूर्णेनावकिरेत् ||२१||

दंशे तोदकण्डुप्रादुर्भावैर्जानीयाच्छुद्धमियमादत्त [२०] इति; शुद्धमाददानामपनयेतः अथ शोणितगन्धेन न मुञ्चेन्मुखमस्याः सैन्धवचूर्णेनावकिरेत् ||२१||

english translation

जब काटे जाने पर सूजन या जलन का अनुभव होता है, तो यह सुनिश्चित करना महत्वपूर्ण है कि जोंकें स्वच्छ और सही तरीके से लगाई गई हों। यदि जोंकें अपने आप नहीं हटतीं, तो रोगी को सैन्धव (नमक) पाउडर लगाना चाहिए ताकि उनकी हटाने में मदद हो सके।

hindi translation

daMze todakaNDuprAdurbhAvairjAnIyAcchuddhamiyamAdatta iti; zuddhamAdadAnAmapanayetaH atha zoNitagandhena na muJcenmukhamasyAH saindhavacUrNenAvakiret ||21||

hk transliteration by Sanscript

अथ पतितां तण्डुलकण्डनप्रदिग्धगात्रीं तैललवणाभ्यक्तमुखीं वामहस्ताङ्गुष्ठाङ्गुलीभ्यां गृहीतपुच्छां दक्षिणहस्ताङ्गुष्ठाङ्गुलिभ्यां शनैः शनैरनुलोममनुमार्जयेदामुखात्, वामयेत् तावद्यावत् सम्यग्वान्तलिङ्गानीति | सम्यग्वान्ता सलिलसरके न्यस्ता भोक्तुकामा सती चरेत् | या सीदती न चेष्टते सा दुर्वान्ता, तां पुनः सम्यग्वामयेत् | दुर्वान्ताया व्याधिरसाध्य इन्द्रमदो नाम भवति | अथ सुवान्तां पूर्ववत् सन्निदध्यात् ||२२||

If a leech that has fallen off and is smeared with oil and salt has a clean and proper appearance, it should be gently wiped from the mouth to the tail using the thumb and index finger of the left hand. If the leech is clean and properly functioning, it will move or crawl. If it remains stationary and does not move, it indicates that the leech is ineffective, and it should be replaced with another leech. An ineffective leech signifies a severe condition that may be difficult to treat. Proper leeches should be used as before.

english translation

यदि एक जोंक जो गिर गई है और तेल और नमक से चिपकी हुई है, यदि यह स्वच्छ और सही ढंग से काम करती है, तो इसे बाएँ हाथ की अंगूठे और तर्जनी से मुँह से पूँछ की ओर धीरे-धीरे पोंछना चाहिए। यदि जोंक स्वच्छ और सही ढंग से कार्यशील है, तो यह चलने लगेगी। यदि यह स्थिर रहती है और नहीं चलती, तो इसका मतलब है कि जोंक प्रभावी नहीं है, और इसे बदलना चाहिए। एक अप्रभावी जोंक गंभीर स्थिति को दर्शाती है जिसे ठीक करना मुश्किल हो सकता है। उचित जोंकों का उपयोग पहले की तरह किया जाना चाहिए।

hindi translation

atha patitAM taNDulakaNDanapradigdhagAtrIM tailalavaNAbhyaktamukhIM vAmahastAGguSThAGgulIbhyAM gRhItapucchAM dakSiNahastAGguSThAGgulibhyAM zanaiH zanairanulomamanumArjayedAmukhAt, vAmayet tAvadyAvat samyagvAntaliGgAnIti | samyagvAntA salilasarake nyastA bhoktukAmA satI caret | yA sIdatI na ceSTate sA durvAntA, tAM punaH samyagvAmayet | durvAntAyA vyAdhirasAdhya indramado nAma bhavati | atha suvAntAM pUrvavat sannidadhyAt ||22||

hk transliteration by Sanscript

शोणितस्य योगायोगानवेक्ष्य शतधौतघृताभ्यङ्गः, तत्पिचुधारणं वा; जलौकोव्रणान् मधुनाऽवघट्टयेत्, शीताभिरद्भिः परिषेचयेद्बध्नीत वा, कषायमधुरस्निग्धशीतैश्च प्रदेहैः प्रदिह्यादिति ||२३||

For treating blood disorders, one should apply a hundred times washed clarified butter (ghee) or alternatively, keep the area covered. Leeches should be used to treat wounds, applying honey and then cooling the area with cold water or bandaging it. Additionally, one can use decoctions that are astringent, sweet, oily, and cold for application.

english translation

रक्त विकारों के इलाज के लिए, शतधौत घी (सार) को लगाना चाहिए या इसके स्थान पर क्षेत्र को ढकना चाहिए। जोंकों का उपयोग घावों के इलाज के लिए किया जाना चाहिए, शहद लगाकर फिर ठंडे पानी से धोना या पट्टी बांधना चाहिए। इसके अलावा, कषाय, मधुर, स्निग्ध और ठंडे रस वाले लेप का भी उपयोग किया जा सकता है।

hindi translation

zoNitasya yogAyogAnavekSya zatadhautaghRtAbhyaGgaH, tatpicudhAraNaM vA; jalaukovraNAn madhunA'vaghaTTayet, zItAbhiradbhiH pariSecayedbadhnIta vA, kaSAyamadhurasnigdhazItaizca pradehaiH pradihyAditi ||23||

hk transliteration by Sanscript

भवति चात्र- क्षेत्राणि ग्रहणं जातीः पोषणं सावचारणम् | जलौकसां च यो वेत्ति तत्साध्यान् स जयेद्गदान् ||२४||

In this context: The areas to be treated should be carefully chosen. Proper nourishment and attention to detail are essential. A person who understands the use of leeches will be successful in achieving desired outcomes in treatment.

english translation

इस संदर्भ में: उपचार किए जाने वाले क्षेत्रों को ध्यानपूर्वक चुना जाना चाहिए। उचित पोषण और विवरण पर ध्यान देना आवश्यक है। जो व्यक्ति जोंकों के उपयोग को समझता है, वह इलाज में इच्छित परिणाम प्राप्त करने में सफल होगा।

hindi translation

bhavati cAtra- kSetrANi grahaNaM jAtIH poSaNaM sAvacAraNam | jalaukasAM ca yo vetti tatsAdhyAn sa jayedgadAn ||24||

hk transliteration by Sanscript