1.

प्रथमोऽध्यायः

Chapter 1

2.

द्वितीयोऽध्यायः

Chapter 2

3.

तृतीयोऽध्यायः

Chapter 3

4.

चतुर्थोऽध्यायः

Chapter 4

5.

पञ्चमोऽध्यायः

Chapter 5

6.

षष्ठोऽध्यायः

Chapter 6

7.

सप्तमोऽध्यायः

Chapter 7

अष्टमोऽध्यायः

Chapter 8

9.

नवमोऽध्यायः

Chapter 9

10.

दशमोऽध्यायः

Chapter 10

11.

एकादशोऽध्यायः

Chapter 11

12.

द्वादशोऽध्यायः

Chapter 12

13.

त्रयोदशोऽध्यायः

Chapter 13

14.

चतुर्दशोऽध्यायः

Chapter 14

15.

पञ्चदशोऽध्यायः

Chapter 15

16.

षोडशोऽध्यायः

Chapter 16

17.

सप्तदशोऽध्यायः

Chapter 17

18.

अष्टादशोऽध्यायः

Chapter 18

19.

एकोनविंशोऽध्यायः

Chapter 19

20.

विंशोऽध्यायः

Chapter 20

21.

एकविंशोऽध्यायः

Chapter 21

22.

द्वाविंशोऽध्यायः

Chapter 22

23.

त्रयोविंशोऽध्यायः

Chapter 23

24.

चतुर्विंशोऽध्यायः

Chapter 24

25.

पञ्चविंशोऽध्यायः

Chapter 25

26.

षड्विंशोऽध्यायः

Chapter 26

27.

सप्तविंशोऽध्यायः

Chapter 27

28.

अष्टाविंशोऽध्यायः

Chapter 28

29.

एकोनत्रिंशोऽध्यायः

Chapter 29

30.

त्रिंशोऽध्यायः

Chapter 30

31.

एकत्रिंशोऽध्यायः

Chapter 31

Progress:21.2%

अथातः कीर्तये वंशं पुण्यकीर्तेः कुरूद्वह । स्वायम्भुवस्यापि मनोर्हरेरंशांशजन्मनः ।। ४-८-६ ।।

Maitreya continued: O best of the Kuru dynasty, I shall now describe to you the descendants of Svāyambhuva Manu, who was born of a part of a plenary expansion of the Supreme Personality of Godhead. ।। 4-8-6 ।।

english translation

मैत्रेय ने आगे कहा : हे कुरुश्रेष्ठ, अब मैं आपके समक्ष स्वायंभुव मनु के वंशजों का वर्णन करता हूँ जो भगवान् के अंशांश के रूप में उत्पन्न हुए थे। ।। ४-८-६ ।।

hindi translation

athAtaH kIrtaye vaMzaM puNyakIrteH kurUdvaha | svAyambhuvasyApi manorhareraMzAMzajanmanaH || 4-8-6 ||

hk transliteration by Sanscript

प्रियव्रतोत्तानपादौ शतरूपापतेः सुतौ । वासुदेवस्य कलया रक्षायां जगतः स्थितौ ।। ४-८-७ ।।

Svāyambhuva Manu had two sons by his wife, Śatarūpā, and the names of the sons were Uttānapāda and Priyavrata. Because both of them were descendants of a plenary expansion of Vāsudeva, the Supreme Personality of Godhead, they were very competent to rule the universe to maintain and protect the citizens. ।। 4-8-7 ।।

english translation

स्वायंभुव मनु को अपनी पत्नी शतरूपा से दो पुत्र हुए जिनके नाम थे—उत्तानपाद तथा प्रियव्रत। चूँकि ये दोनों श्रीभगवान् वासुदेव के अंश के वंशज थे, अत: वे ब्रह्माण्ड का शासन करने और प्रजा का भलीभाँति पालन करने में सक्षम थे। ।। ४-८-७ ।।

hindi translation

priyavratottAnapAdau zatarUpApateH sutau | vAsudevasya kalayA rakSAyAM jagataH sthitau || 4-8-7 ||

hk transliteration by Sanscript

जाये उत्तानपादस्य सुनीतिः सुरुचिस्तयोः । सुरुचिः प्रेयसी पत्युर्नेतरा यत्सुतो ध्रुवः ।। ४-८-८ ।।

King Uttānapāda had two queens, named Sunīti and Suruci. Suruci was much more dear to the King; Sunīti, who had a son named Dhruva, was not his favorite. ।। 4-8-8 ।।

english translation

उत्तानपाद के दो रानियाँ थीं—सुनीति तथा सुरुचि। इनमें से सुरुचि राजा को अत्यन्त प्रिय थी। सुनीति, जिसका पुत्र ध्रुव था, राजा को इतनी प्रिय न थी। ।। ४-८-८ ।।

hindi translation

jAye uttAnapAdasya sunItiH surucistayoH | suruciH preyasI patyurnetarA yatsuto dhruvaH || 4-8-8 ||

hk transliteration by Sanscript

एकदा सुरुचेः पुत्रमङ्कमारोप्य लालयन् । उत्तमं नारुरुक्षन्तं ध्रुवं राजाभ्यनन्दत ।। ४-८-९ ।।

Once upon a time, King Uttānapāda was patting the son of Suruci, Uttama, placing him on his lap. Dhruva Mahārāja was also trying to get on the King’s lap, but the King did not very much welcome him. ।। 4-8-9 ।।

english translation

एक बार राजा उत्तानपाद सुरुचि के पुत्र उत्तम को अपनी गोद में लेकर सहला रहे थे। ध्रुव महाराज भी राजा की गोद में चढऩे का प्रयास कर रहे थे, किन्तु राजा ने उन्हें अधिक दुलार नहीं दिया। ।। ४-८-९ ।।

hindi translation

ekadA suruceH putramaGkamAropya lAlayan | uttamaM nArurukSantaM dhruvaM rAjAbhyanandata || 4-8-9 ||

hk transliteration by Sanscript

तथा चिकीर्षमाणं तं सपत्न्यास्तनयं ध्रुवम् । सुरुचिः श‍ृण्वतो राज्ञः सेर्ष्यमाहातिगर्विता ।। ४-८-१० ।।

While the child, Dhruva Mahārāja, was trying to get on the lap of his father, Suruci, his stepmother, became very envious of the child, and with great pride she began to speak so as to be heard by the King himself. ।। 4-8-10 ।।

english translation

जब बालक ध्रुव महाराज अपने पिता की गोद में जाने का प्रयत्न कर रहे थे तो उसकी विमाता सुरुचि को उस बालक से अत्यन्त ईर्ष्या हुई और वह अत्यन्त दम्भ के साथ इस प्रकार बोलने लगी जिससे कि राजा सुन सके। ।। ४-८-१० ।।

hindi translation

tathA cikIrSamANaM taM sapatnyAstanayaM dhruvam | suruciH za‍RNvato rAjJaH serSyamAhAtigarvitA || 4-8-10 ||

hk transliteration by Sanscript