Progress:42.6%
काष्ठमेकयोश्च संयुक्तयोश्च स्त्रीपुंसयोरजैडकानां देवकुलगृहकाणां मृद्विदलकाष्ठविनिर्मितानां शुकपरभृतमदनसारिकालावकुक्कुटतित्तिरिपञ्जरकाणां च विचित्राकृतिसंयुक्तानां जलभाजनानां च यन्त्रिकाणां वीणिकानां पटोलिकानामलक्तकमनःशिलाहरितालहिङ्गुलकश्यामवर्णकादीनां तथा चन्दनकुङ्कुमयोः पूगफलानां पत्राणां कालयुक्तानां च शक्तिविषये प्रच्छन्नं दानं प्रकाश- द्रव्याणां च प्रकाशम् । यता च सर्वाभिप्रायसंवर्धकमेनं मन्येत तथा प्रयतितव्यम् ।। १६ ।।
When he finds the opportunity, either openly or secretly, he gives his girlfriend a pair of wooden sheep, a wooden nanny goat and billy goat and, symbolically, a pair of earthenware or bamboo cattle, as well as images of the gods and little shrines, or cages with china parrots, since they represent the bird of Bros. Also amusingly shaped water vessels, made with pieces of conch, oyster shells, clay, wood, or stone, or a small doll representing a musician playing a miniature vina, shells containing offerings, powdered carbon (rajavarta) for drawing, and betel made with leaves with instructions for use. According to his means, he must offer whatever may be pleasing to her, giving her whatever shines. If he deems that it may serve his purpose, he offers her everything that can please her.
english translation
एक ही लकड़ी पर बने स्त्री-पुरुष, बकरा-बकरी, गाय-बैल आदि के युगल, मिट्टी, बाँस और लकड़ी से निर्मित देवमन्दिर, पिंजड़ों में स्थित तोता, कोयल, मैना, सारिका, लवा, मुर्गा (कुक्कुट), , तीतर आदि पक्षी, विचित्र आकृति वाले शङ्ख, सीपियों, कौड़ी आदि से निर्मित पानी के बर्तन, वीणा, प्रसाधन की सामग्री, पटोलिका, महावर, मनःशिला, हरिताल, हिंगुल, काला रङ्ग आदि, चन्दन, कुंकुम, सुपारी, पान आदि वस्तुएँ समय और शक्ति के अनुरूप, अवसर देखकर, प्रत्यक्ष या परोक्ष रूप में अपनी प्रेमिका को देता रहे। इन पदार्थों को जिस प्रकार भी सम्पूर्ण अभिप्रायों को बढ़ाने वाला समझे, उसी प्रकार उन्हें देने का प्रयास करना चाहिये ॥ १६ ॥
hindi translation
kASThamekayozca saMyuktayozca strIpuMsayorajaiDakAnAM devakulagRhakANAM mRdvidalakASThavinirmitAnAM zukaparabhRtamadanasArikAlAvakukkuTatittiripaJjarakANAM ca vicitrAkRtisaMyuktAnAM jalabhAjanAnAM ca yantrikANAM vINikAnAM paTolikAnAmalaktakamanaHzilAharitAlahiGgulakazyAmavarNakAdInAM tathA candanakuGkumayoH pUgaphalAnAM patrANAM kAlayuktAnAM ca zaktiviSaye pracchannaM dAnaM prakAza- dravyANAM ca prakAzam | yatA ca sarvAbhiprAyasaMvardhakamenaM manyeta tathA prayatitavyam || 16 ||
hk transliteration by Sanscriptवीक्षणे च प्रच्छन्नमर्थयेत् तथा कथायोजनम् ॥ १७ ॥
Seeing that she is well disposed toward him, he speaks of a meeting.
english translation
उपहारदान का प्रयोजन – नायिका से प्रच्छन्न रूप से मिलने का अनुरोध करे और ऐसी ही कथावार्ताएँ सुनाये जिससे उसका अनुराग बढ़े ॥ १७ ॥
hindi translation
vIkSaNe ca pracchannamarthayet tathA kathAyojanam || 17 ||
hk transliteration by Sanscriptप्रच्छन्नदानस्य तु कारणमात्मनो गुरुजनाद्भयं ख्यापयेत्। देयस्य चान्येन स्पृहणीयत्वमिति ।। १८ ।।
If the gifts he has made secretly are discovered, afraid of her parents, she pretends that they are intended for someone else.
english translation
यदि नायिका प्रच्छन्न रूप से वस्तुएँ देने का कारण पूछे तो अपने गुरुजन का भय बताये अथवा कहे कि दी जाने वाली वस्तु को अन्य व्यक्ति भी चाहते हैं ॥ १८ ॥
hindi translation
pracchannadAnasya tu kAraNamAtmano gurujanAdbhayaM khyApayet| deyasya cAnyena spRhaNIyatvamiti || 18 ||
hk transliteration by Sanscriptवर्धमानानुरागं चाख्यानके मनः कुर्वतीमन्वर्थाभिः कथाभिश्चित्तहारिणीभिश्च रञ्जयेत् ।। १९ ।।
He ponders on tales that might inspire passion. He quotes famous accounts to her, which interest and seduce her.
english translation
बढ़ते हुए अनुराग के समय यदि नायिका कथा सुनने में रूचि प्रदर्शित करे, तो नायक को अवसरानुकूल मनोहर कथाओं से उसका मनोरञ्जन करना चाहिये ॥ १९ ॥
hindi translation
vardhamAnAnurAgaM cAkhyAnake manaH kurvatImanvarthAbhiH kathAbhizcittahAriNIbhizca raJjayet || 19 ||
hk transliteration by Sanscriptविस्मयेषु प्रसह्यमानामिन्द्रजालैः प्रयोगैर्विस्मापयेत् । कलासु कौतुकिनीं तत्कौशलेन गीतप्रियां श्रुतिहरैगतिः । आश्वयुज्यामष्टमीचन्द्र के कौमुद्यामुत्सवेषु यात्रायां ग्रहणे गृहाचारे वा विचित्रैरापीडैः कर्णपत्रभङ्गैः सिक्थकप्रधानैर्वस्त्राङ्गुलीयकभूषणदानैश्च नो चेद्दोषकराणि मन्येत ॥ २० ॥
If she likes to be astonished, he surprises her with conjuring tricks. If she is interested in the arts, he shows his skill, and if she loves music, he sings songs that enchant her ear. On the eighth day of the moon of the month of Ashvin (May), and other festivals of the moon, on days of pilgrimage, eclipses, on returning from a journey, when she is in grief, or the day on which her ears are pierced, he offers her clothes and jewels, being careful not to put her in the wrong.
english translation
कौतुकप्रदर्शन – यदि नायिका की कौतुक देखने में रुचि हो, तो उसे इन्द्रजाल (जाल) के खेल दिखाकर आचर्यचकित कर दे यदि कलाओं का कौशल देखना चाहती हो तो कलाकौशल दिखाकर प्रसन्न करे। कोजागरीव्रत, बहुला अष्टमी, कौमुदी पर्व आदि उत्सवों के दिन, देवयात्रा और ग्रहण के दिन घर आने पर विचित्र प्रकार के आपीड़, कर्णपत्रभङ्ग, मोम, वस्त्र, अंगूठी, आभूषण आदि देकर उसे प्रसन्न करे, किन्तु ये वखाभूषण तभी दे, जब इन्हें देने से किसी प्रकार का दोष (कलह, अपयश आदि) न देखे ॥ २० ॥
hindi translation
vismayeSu prasahyamAnAmindrajAlaiH prayogairvismApayet | kalAsu kautukinIM tatkauzalena gItapriyAM zrutiharaigatiH | AzvayujyAmaSTamIcandra ke kaumudyAmutsaveSu yAtrAyAM grahaNe gRhAcAre vA vicitrairApIDaiH karNapatrabhaGgaiH sikthakapradhAnairvastrAGgulIyakabhUSaNadAnaizca no ceddoSakarANi manyeta || 20 ||
hk transliteration by Sanscript