Sushruta Samhita

Progress:75.6%

कोरदूषकश्यामाकनीवारशान्तनुवरकोद्दालकप्रियङ्गुमधूलिकानन्दीमुखी- कुरुविन्दगवेधुकसरबरुकतोद(य)पर्णीमुकुन्दकवेणुयवप्रभृतयः कुधान्यविशेषाः ||२१||

sanskrit

"Among the varieties of pulses are the following: Koraduṣaka, Śyāmākāni, Vārasaṃtanu, Varakoḍā, Dālakapriyaṅgu, Madhūlikā, Anandīmukhī, Kuruvinda, Gavēdhuka, Kāsarabāruka, Todā (or Todya), Parnī, Mukunda, and Vēṇu. These are specific types of pulses."

english translation

hindi translation

koradUSakazyAmAkanIvArazAntanuvarakoddAlakapriyaGgumadhUlikAnandImukhI- kuruvindagavedhukasarabarukatoda(ya)parNImukundakaveNuyavaprabhRtayaH kudhAnyavizeSAH ||21||

hk transliteration

उष्णाः कषायमधुरा रूक्षाः कटुविपाकिनः | श्लेष्मघ्ना बद्धनिस्यन्दा वातपित्तप्रकोपणाः ||२२||

sanskrit

"Hot, astringent, and sweet in taste, these pulses are dry and have a bitter aftertaste. They are effective in reducing mucus, cause obstruction in the channels, and aggravate Vāta and Pitta doshas."

english translation

hindi translation

uSNAH kaSAyamadhurA rUkSAH kaTuvipAkinaH | zleSmaghnA baddhanisyandA vAtapittaprakopaNAH ||22||

hk transliteration

कषायमधुरस्तेषां शीतः पित्तापहः स्मृतः | कोद्रवश्च सनीवारः श्यामाकश्च सशान्तनुः ||२३||

sanskrit

"Of these, the astringent and sweet ones are considered cooling and pacify Pitta. Kodrava is useful on Saturdays, while Shyāmāka is beneficial and has a soothing effect."

english translation

hindi translation

kaSAyamadhurasteSAM zItaH pittApahaH smRtaH | kodravazca sanIvAraH zyAmAkazca sazAntanuH ||23||

hk transliteration

कृष्णा रक्ताश्च पीताश्च श्वेताश्चैव प्रियङ्गवः | यथोत्तरं प्रधानाः स्यू रूक्षाः कफहराः स्मृताः ||२४||

sanskrit

"The black, red, yellow, and white ones, as well as Priyaṅgu, are primarily known as drying and Kapha-reducing."

english translation

hindi translation

kRSNA raktAzca pItAzca zvetAzcaiva priyaGgavaH | yathottaraM pradhAnAH syU rUkSAH kaphaharAH smRtAH ||24||

hk transliteration

मधूली मधुरा शीता स्निग्धा नन्दीमुखी तथा | विशोषी तत्र भूयिष्ठं वरुकः समुकुन्दकः ||२५||

sanskrit

"Madūlī is sweet, cooling, and unctuous, while Nandīmukhī is also sweet. Vishōṣī, Varuka, and Mukundaka are superior among them."

english translation

hindi translation

madhUlI madhurA zItA snigdhA nandImukhI tathA | vizoSI tatra bhUyiSThaM varukaH samukundakaH ||25||

hk transliteration