Sushruta Samhita

Progress:17.1%

पित्तप्रबले द्राक्षारेवतकट्फलपयस्यामधुकचन्दनकाश्मर्यकषायं शर्करामधुमधुरं पाययेत्, शतावरीमधुकपटोलत्रिफलाकटुरोहिणीकषायं , गुडूचीकषायं वा, पित्तज्वरहरं वा चन्दनादिकषायं शर्करामधुमधुरं, मधुरतिक्तकषायसिद्धं वा सर्पिः; बिसमृणालभद्रश्रियपद्मककषायेणार्धक्षीरेण परिषेकः, क्षीरेक्षुरसैर्मधुकशर्करातण्डुलोदकैर्वा द्राक्षेक्षुकषायमिश्रैर्वा मस्तुमद्यधान्याम्लैः; जीवनीयसिद्धेन वा सर्पिषाऽभ्यङ्गः, शतधौतघृतेन वा, काकोल्यादिकल्ककषायविपक्वेन वा सर्पिषा; शालिषष्टिकनलवञ्जुलतालीसशृङ्गाटकगलोड्यगौरीगैरिकशैवलपद्मकपद्मपत्रप्रभृतिभिर्धान्याम्लपिष्टैः प्रदेहो घृतमिश्रः, वातप्रबलेऽप्येष सुखोष्णः प्रदेहः कार्यः ||८||

sanskrit

When the pitta is aggravated, one should consume a drink made from grapes, Reva, bitter fruit, Pasyamadhuka, sandalwood, Kashmarya, and sugar; a decoction of Shatavari, honey, Patola, Triphala, Katurohini, or Guduchi is also beneficial in alleviating pitta fever. A decoction made from sandalwood and sugar should be taken as a sweetened drink or as a clarified butter prepared from sweet and bitter decoctions. A massage should be done using a mixture of Bisamrinal, Bhadra, and Padmaka decoctions with half milk, or mixed with sweet, rice, or grape decoctions. The use of medicated clarified butter (Snehana) is recommended, or one can use Shatadhout ghee, or clarified butter mixed with decoctions of Kankoli, etc. The application of clarified butter mixed with Shali, Shashtika, Kanala, Vanjula, Tali, Shringataka, Galodi, Gauri, Gaerika, Padmaka, and lotus leaves should be carried out to alleviate pitta, even if there is a predominance of wind.

english translation

hindi translation

pittaprabale drAkSArevatakaTphalapayasyAmadhukacandanakAzmaryakaSAyaM zarkarAmadhumadhuraM pAyayet, zatAvarImadhukapaTolatriphalAkaTurohiNIkaSAyaM , guDUcIkaSAyaM vA, pittajvaraharaM vA candanAdikaSAyaM zarkarAmadhumadhuraM, madhuratiktakaSAyasiddhaM vA sarpiH; bisamRNAlabhadrazriyapadmakakaSAyeNArdhakSIreNa pariSekaH, kSIrekSurasairmadhukazarkarAtaNDulodakairvA drAkSekSukaSAyamizrairvA mastumadyadhAnyAmlaiH; jIvanIyasiddhena vA sarpiSA'bhyaGgaH, zatadhautaghRtena vA, kAkolyAdikalkakaSAyavipakvena vA sarpiSA; zAliSaSTikanalavaJjulatAlIsazRGgATakagaloDyagaurIgairikazaivalapadmakapadmapatraprabhRtibhirdhAnyAmlapiSTaiH pradeho ghRtamizraH, vAtaprabale'pyeSa sukhoSNaH pradehaH kAryaH ||8||

hk transliteration