Sushruta Samhita

Progress:17.1%

तत्र, आदावेव बहुवातरूक्षम्लानाङ्गादृते मार्गावरणाद्दुष्टशोणितमसकृदल्पाल्पमवसिञ्चेद्वातकोपभयात् | ततो वमनादिभिरुपक्रमैरुपपाद्य प्रतिसंसृष्टभक्तं वातप्रबले पुराणघृतं पाययेत् | अजाक्षीरं वाऽर्धतैलं मधुकाक्षययुक्तं, शृगालविन्नासिद्धं वा शर्करामधुमधुरं, शुण्ठीशृङ्गाटककशेरुकसिद्धं वा, श्यामारास्नासुषवीशृगालविन्नापीलुशतावरीश्वदंष्ट्राद्विपञ्चमूलीसिद्धं वा | द्विपञ्चमूलीक्वाथाष्टगुणसिद्धेन पयसा मधुकमेषशृङ्गीश्वदंष्ट्रासरलभद्रदारुवचासुरभिकल्कप्रतीवापं तैलं पाचयित्वा पानादिषूपयुञ्जीत, शतावरीमयूरककिणिह्यजमोदामधुकक्षीरविदारीबलातिबलातृणपञ्चमूलीक्वाथसिद्धं वा काकोल्यादिप्रतिवापं, बलातैलं शतपाकं वेति | वातहरमूलसिद्धेन च पयसा परिषेचनमम्लैर्वा कुर्वीत | यवमधुकैरण्डतिलवर्षाभूभिर्वा प्रदेहः कार्यः | तत्र चूर्णितेषु यवगोधूमतिलमुद्गमाषेषु प्रत्येकशः काकोलीक्षीरकाकोलीजीवकर्षभकबलातिबलाबिसमृणालशृगालविन्नामेषशृङ्गी- प्रियालशर्कराकशेरुकसुरभिवचाकल्कमिश्रेषूपनाहार्थं सर्पिस्तैलवसामज्जदुग्धसिद्धाः पञ्च पायसा व्याख्याताः, स्नैहिकफलसारोत्कारिका वा, चूर्णितेषु यवगोधूमतिलमुद्वमाषेषु मत्स्यपिशितवेशवारो वा, बिल्वपेशिकातगरदेवदारुसरलारास्नाहरेणुकुष्ठशतपुष्पैलासुरादधिमस्तुयुक्त उपनाहः, मातुलुङ्गाम्लसैन्धवघृतमिश्रं मधुशिग्रुमूलमालेपस्तिलकल्को वेति वातप्रबले ||७||

sanskrit

There, at the outset, due to the fear of being washed repeatedly with a small amount of impure blood, many winds, dryness, and acidity exist without affecting the limbs. Then, after using measures like vomiting, the patient afflicted by the wind should be given old ghee to drink. Ajaksheer, half-oil, ghee mixed with honey, or sweetened and smoked syrup, ginger, Shringataka, or black mustard seeds can be used. The preparation may also include the juice of Shyamara, Satavari, or the two root herbs combined with the Pippalyadi group. A decoction of the two Pippalyadi roots with eight parts water and honey, with the addition of Shringi, Shvadanshtra, Saralabhadra, wood, and fragrance, should be boiled and used for drinking. A water application mixed with mild medicinal roots should be made or treated with sourness. The treatment should involve barley, honey, and various plants or herbs. For each powdered component of barley, wheat, sesame, and green gram, use the mixtures of Kankoli, Kshira, Kankoli, Jeevakarshabha, Balatibalabi, Samrinal, Shringalvinna, Shringi, Priyala, sugar, Ksharuka, and fragrant mixtures. Five preparations using clarified butter, oil, and creamy milk are mentioned for treatment, or with the fruit of Snaihika, or powdered barley, wheat, sesame, and green gram. The use of Bilva, Peshika, Taga, Devadar, Sarala, Rasa, Harinukushtha, Shatapuspa, and Adadhimastuyukt should be considered. For a patient affected by wind, apply a mixture of Matulunga, sourness, salt, ghee, honey, and other herbal pastes.

english translation

hindi translation

tatra, AdAveva bahuvAtarUkSamlAnAGgAdRte mArgAvaraNAdduSTazoNitamasakRdalpAlpamavasiJcedvAtakopabhayAt | tato vamanAdibhirupakramairupapAdya pratisaMsRSTabhaktaM vAtaprabale purANaghRtaM pAyayet | ajAkSIraM vA'rdhatailaM madhukAkSayayuktaM, zRgAlavinnAsiddhaM vA zarkarAmadhumadhuraM, zuNThIzRGgATakakazerukasiddhaM vA, zyAmArAsnAsuSavIzRgAlavinnApIluzatAvarIzvadaMSTrAdvipaJcamUlIsiddhaM vA | dvipaJcamUlIkvAthASTaguNasiddhena payasA madhukameSazRGgIzvadaMSTrAsaralabhadradAruvacAsurabhikalkapratIvApaM tailaM pAcayitvA pAnAdiSUpayuJjIta, zatAvarImayUrakakiNihyajamodAmadhukakSIravidArIbalAtibalAtRNapaJcamUlIkvAthasiddhaM vA kAkolyAdiprativApaM, balAtailaM zatapAkaM veti | vAtaharamUlasiddhena ca payasA pariSecanamamlairvA kurvIta | yavamadhukairaNDatilavarSAbhUbhirvA pradehaH kAryaH | tatra cUrNiteSu yavagodhUmatilamudgamASeSu pratyekazaH kAkolIkSIrakAkolIjIvakarSabhakabalAtibalAbisamRNAlazRgAlavinnAmeSazRGgI- priyAlazarkarAkazerukasurabhivacAkalkamizreSUpanAhArthaM sarpistailavasAmajjadugdhasiddhAH paJca pAyasA vyAkhyAtAH, snaihikaphalasArotkArikA vA, cUrNiteSu yavagodhUmatilamudvamASeSu matsyapizitavezavAro vA, bilvapezikAtagaradevadArusaralArAsnAhareNukuSThazatapuSpailAsurAdadhimastuyukta upanAhaH, mAtuluGgAmlasaindhavaghRtamizraM madhuzigrumUlamAlepastilakalko veti vAtaprabale ||7||

hk transliteration