Sushruta Samhita

Progress:17.8%

अर्दितातुरं बलवन्तमात्मवन्तमुपकरणवन्तं च वातव्याधिविधानेनोपचरेत्, वैशेषिकैश्च मस्तिष्क्यशिरोबस्तिनस्यधूमोपनाहस्नेहनाडीस्वेदादिभिः; ततः सतृणं महापञ्चमूलं काकोल्यादिं विदारिगन्धादिमौदकानूपमांसं तथैवौदककन्दांश्चाहृत्य द्विगुणोदके क्षीरद्रोणे निःक्वाथ्य क्षीरावशिष्टमवतार्य परिस्राव्य तैलप्रस्थेनोन्मिश्र्य पुनरग्नावधिश्रयेत्, ततस्तैलं क्षीरानुगतमवतार्य शीतीभूतमभिमथ्नीयात्, तत्र यः स्नेह उत्तिष्ठेत्तमादाय मधुरौषधसहाक्षीरयुक्तं विपचेत्, एतत् क्षीरतैलमर्दितातुराणां पानाभ्यङ्गादिषूपयोज्यं, तैलहीनं वा क्षीरसर्पिरक्षितर्पणमिति ||२२||

sanskrit

The patient who is tormented, strong, and self-sufficient should be treated with the methods for Vata disorders. Specifically, use smoking, external applications, oleation, and sudation for the head and mind. Then, take Mahapanchamula, Kakoli, Vidarigandha, and other nourishing meats, and decoct them in double the amount of water. Using the remaining milk from a strained milk stream, combine it with oil, and cook it over a fire. Then, after straining the oil mixed with milk, cool it and churn it well. The resulting oleation should be mixed with sweet herbs for digestion. This milk-oil mixture is suitable for the drinking, oiling, and other treatments of afflicted patients, and can also be refined without oil or preserved with milk and ghee.

english translation

hindi translation

arditAturaM balavantamAtmavantamupakaraNavantaM ca vAtavyAdhividhAnenopacaret, vaizeSikaizca mastiSkyazirobastinasyadhUmopanAhasnehanADIsvedAdibhiH; tataH satRNaM mahApaJcamUlaM kAkolyAdiM vidArigandhAdimaudakAnUpamAMsaM tathaivaudakakandAMzcAhRtya dviguNodake kSIradroNe niHkvAthya kSIrAvaziSTamavatArya parisrAvya tailaprasthenonmizrya punaragnAvadhizrayet, tatastailaM kSIrAnugatamavatArya zItIbhUtamabhimathnIyAt, tatra yaH sneha uttiSThettamAdAya madhurauSadhasahAkSIrayuktaM vipacet, etat kSIratailamarditAturANAM pAnAbhyaGgAdiSUpayojyaM, tailahInaM vA kSIrasarpirakSitarpaNamiti ||22||

hk transliteration