Hatharatnavali
Progress:65.5%
एवमुक्तेषु पीठेषु' मुख्याः प्रोक्तास्तथा दश I स्वस्तिकं गोमुखं पदमं वीरं सिद्धासनं तथा ॥३-२१॥
Among these asanas, ten are considered important, which are: svastika, gomukha, padma, vira, siddhasana.
english translation
इन आसनों में दस महत्वपूर्ण माने गए हैं, जो हैं: स्वस्तिक, गोमुख, पद्म, वीर, सिद्धासन।
hindi translation
evamukteSu pITheSu' mukhyAH proktAstathA daza I svastikaM gomukhaM padamaM vIraM siddhAsanaM tathA ॥3-21॥
hk transliteration by Sanscriptमयूरं कुक्कुटं चैव भद्रं सिंहासनं तथा I मुक्तासनं तु विख्यातं तेषु मुख्यं चतुष्टयम् ॥३-२२॥
Mayura, kukkuṭa, bhadra, simhasana and muktasana. Out of these, four are more important.
english translation
मयूर, कुक्कुट, भद्र, सिंहासन और मुक्तासन। इनमें से चार अधिक महत्वपूर्ण हैं।
hindi translation
mayUraM kukkuTaM caiva bhadraM siMhAsanaM tathA I muktAsanaM tu vikhyAtaM teSu mukhyaM catuSTayam ॥3-22॥
hk transliteration by Sanscriptचतुरशीत्यासनानि शिवेन कथितानि तु I तेभ्यश्चतुष्कमादाय' सारभूतं ब्रवीम्यहम् ॥३-२३॥
Siva has narrated eighty four āsanas, out of which, I describe four most excellent ones.
english translation
शिव ने चौरासी आसन बताये हैं, जिनमें से मैं चार सबसे उत्कृष्ट आसनों का वर्णन करता हूँ।
hindi translation
caturazItyAsanAni zivena kathitAni tu I tebhyazcatuSkamAdAya' sArabhUtaM bravImyaham ॥3-23॥
hk transliteration by Sanscriptसिद्धं पदमं तथा सिंहं भद्रं चेति चतुष्टयम् I श्रेष्ठं तत्रापि च तथा तिष्ठेत्सिद्धासने सदा ॥३-२४॥
The four asanas are: siddha, padma, simha and bhadra. siddhāsana is the best among these four, which one should always adopt.
english translation
चार आसन हैं: सिद्ध, पद्म, सिंह और भद्र। इन चारों में सिद्धासन सर्वश्रेष्ठ है, जिसे हर किसी को हमेशा अपनाना चाहिए।
hindi translation
siddhaM padamaM tathA siMhaM bhadraM ceti catuSTayam I zreSThaM tatrApi ca tathA tiSThetsiddhAsane sadA ॥3-24॥
hk transliteration by Sanscriptतत्र' सिद्धासनम् -योनिस्थानक मंत्रिमूलघटितं कृत्वा दृढं विन्यसेन् मेद्रे पादमथैकमेव नियतं कृत्वा समं विग्रहम् I स्थाणुः संयमितेन्द्रियोऽचलदृशा पश्यन् भ्रुवोरन्तरं चैतन्मोक्षकपाट भेदजनकं सिद्धासनं प्रोच्यते ॥३-२५॥
One should press the heel firmly against the perineum and place the other foot over the genital. He should remain straight and steady, control the senses, and keep the gaze fixed between the eyebrows. This is siddhasana, which opens the door to liberation (moksha).
english translation
एड़ी को मूलाधार पर मजबूती से दबाना चाहिए और दूसरे पैर को जननांग के ऊपर रखना चाहिए। उसे सीधा और स्थिर रहना चाहिए, इंद्रियों पर नियंत्रण रखना चाहिए और भौंहों के बीच अपनी दृष्टि स्थिर रखनी चाहिए। यह सिद्धासन है, जो मुक्ति का द्वार खोलता है।
hindi translation
tatra' siddhAsanam -yonisthAnaka maMtrimUlaghaTitaM kRtvA dRDhaM vinyasen medre pAdamathaikameva niyataM kRtvA samaM vigraham I sthANuH saMyamitendriyo'caladRzA pazyan bhruvorantaraM caitanmokSakapATa bhedajanakaM siddhAsanaM procyate ॥3-25॥
hk transliteration by SanscriptProgress:65.5%
एवमुक्तेषु पीठेषु' मुख्याः प्रोक्तास्तथा दश I स्वस्तिकं गोमुखं पदमं वीरं सिद्धासनं तथा ॥३-२१॥
Among these asanas, ten are considered important, which are: svastika, gomukha, padma, vira, siddhasana.
english translation
इन आसनों में दस महत्वपूर्ण माने गए हैं, जो हैं: स्वस्तिक, गोमुख, पद्म, वीर, सिद्धासन।
hindi translation
evamukteSu pITheSu' mukhyAH proktAstathA daza I svastikaM gomukhaM padamaM vIraM siddhAsanaM tathA ॥3-21॥
hk transliteration by Sanscriptमयूरं कुक्कुटं चैव भद्रं सिंहासनं तथा I मुक्तासनं तु विख्यातं तेषु मुख्यं चतुष्टयम् ॥३-२२॥
Mayura, kukkuṭa, bhadra, simhasana and muktasana. Out of these, four are more important.
english translation
मयूर, कुक्कुट, भद्र, सिंहासन और मुक्तासन। इनमें से चार अधिक महत्वपूर्ण हैं।
hindi translation
mayUraM kukkuTaM caiva bhadraM siMhAsanaM tathA I muktAsanaM tu vikhyAtaM teSu mukhyaM catuSTayam ॥3-22॥
hk transliteration by Sanscriptचतुरशीत्यासनानि शिवेन कथितानि तु I तेभ्यश्चतुष्कमादाय' सारभूतं ब्रवीम्यहम् ॥३-२३॥
Siva has narrated eighty four āsanas, out of which, I describe four most excellent ones.
english translation
शिव ने चौरासी आसन बताये हैं, जिनमें से मैं चार सबसे उत्कृष्ट आसनों का वर्णन करता हूँ।
hindi translation
caturazItyAsanAni zivena kathitAni tu I tebhyazcatuSkamAdAya' sArabhUtaM bravImyaham ॥3-23॥
hk transliteration by Sanscriptसिद्धं पदमं तथा सिंहं भद्रं चेति चतुष्टयम् I श्रेष्ठं तत्रापि च तथा तिष्ठेत्सिद्धासने सदा ॥३-२४॥
The four asanas are: siddha, padma, simha and bhadra. siddhāsana is the best among these four, which one should always adopt.
english translation
चार आसन हैं: सिद्ध, पद्म, सिंह और भद्र। इन चारों में सिद्धासन सर्वश्रेष्ठ है, जिसे हर किसी को हमेशा अपनाना चाहिए।
hindi translation
siddhaM padamaM tathA siMhaM bhadraM ceti catuSTayam I zreSThaM tatrApi ca tathA tiSThetsiddhAsane sadA ॥3-24॥
hk transliteration by Sanscriptतत्र' सिद्धासनम् -योनिस्थानक मंत्रिमूलघटितं कृत्वा दृढं विन्यसेन् मेद्रे पादमथैकमेव नियतं कृत्वा समं विग्रहम् I स्थाणुः संयमितेन्द्रियोऽचलदृशा पश्यन् भ्रुवोरन्तरं चैतन्मोक्षकपाट भेदजनकं सिद्धासनं प्रोच्यते ॥३-२५॥
One should press the heel firmly against the perineum and place the other foot over the genital. He should remain straight and steady, control the senses, and keep the gaze fixed between the eyebrows. This is siddhasana, which opens the door to liberation (moksha).
english translation
एड़ी को मूलाधार पर मजबूती से दबाना चाहिए और दूसरे पैर को जननांग के ऊपर रखना चाहिए। उसे सीधा और स्थिर रहना चाहिए, इंद्रियों पर नियंत्रण रखना चाहिए और भौंहों के बीच अपनी दृष्टि स्थिर रखनी चाहिए। यह सिद्धासन है, जो मुक्ति का द्वार खोलता है।
hindi translation
tatra' siddhAsanam -yonisthAnaka maMtrimUlaghaTitaM kRtvA dRDhaM vinyasen medre pAdamathaikameva niyataM kRtvA samaM vigraham I sthANuH saMyamitendriyo'caladRzA pazyan bhruvorantaraM caitanmokSakapATa bhedajanakaM siddhAsanaM procyate ॥3-25॥
hk transliteration by Sanscript