Charak Samhita

Progress:54.9%

सर्वेष्वपि खल्वेतेषु श्लेष्मविकारेषूक्तेष्वन्येषु चानुक्तेषु श्लेष्मण इदमात्मरूपमपरिणामि कर्मणश्च स्वलक्षणं यदुपलभ्यतदवयवं वा विमुक्तसन्देहाः श्लेष्मविकारमेवाध्यवस्यन्ति कुशलाः; तद्यथा-स्नेहशैत्यशौक्ल्यगौरवमाधुर्यस्थैर्यपैच्छिल्यमार्त्स्न्यानि श्लेष्मण आत्मरूपाणि; एवंविधत्वाच्च श्लेष्मणः कर्मणःस्वलक्षणमिदमस्य भवति तं तं शरीरावयवमाविशतः; तद्यथा-श्वैत्यशैत्यकण्डूस्थैर्यगौरवस्नेहसुप्तिक्लेदोपदेहबन्धमाधुर्यचिरकारित्वानि श्लेष्मणः कर्माणि; तैरन्वितंश्लेष्मविकारमेवाध्यवस्येत् ||१८||

sanskrit

[Properties and pathogenic effects of kapha dosha] In all, like in the case of vata and pitta disorders, all the kaphajavariety of diseases mentioned above would be diagnosed and treated as disorders of kapha even when exhibiting partial manifestations of the dosha. For example, unctuousness, coldness, whiteness, heaviness, sweetness, steadiness, sliminess and viscosity are the specific characters of kapha. Kapha, having such characteristic properties, produces the following actions in the organs it afflicts: 1. Shvaitya – Whiteness 2. Shaitya – Coldness 3. Kandu – Itching 4. Sthairya – Stability 5. Gaurava – Heaviness 6. Sneha – Unctuousness 7. Supti – Numbness 8. Kleda – Moistening/stickiness 9. Upadeha – Coating over body parts 10. Bandha – Binding 11. Madhurya – Sweetness 12. Chirakaritva – Chronic nature of disease All the above are the actions of kapha dosha and the same may be diagnosed as kaphaja variety of diseases.

english translation

sarveSvapi khalveteSu zleSmavikAreSUkteSvanyeSu cAnukteSu zleSmaNa idamAtmarUpamapariNAmi karmaNazca svalakSaNaM yadupalabhyatadavayavaM vA vimuktasandehAH zleSmavikAramevAdhyavasyanti kuzalAH; tadyathA-snehazaityazauklyagauravamAdhuryasthairyapaicchilyamArtsnyAni zleSmaNa AtmarUpANi; evaMvidhatvAcca zleSmaNaH karmaNaHsvalakSaNamidamasya bhavati taM taM zarIrAvayavamAvizataH; tadyathA-zvaityazaityakaNDUsthairyagauravasnehasuptikledopadehabandhamAdhuryacirakAritvAni zleSmaNaH karmANi; tairanvitaMzleSmavikAramevAdhyavasyet ||18||

hk transliteration