1.
वर्णस्वरीयमिन्द्रियम्
Varnasvariyam Indriyam Adhyaya (Fatal signs in complexion and voice)
2.
पुष्पितकमिन्द्रियम्
Pushpitakam Indriyam Adhyaya (Fatal signs of Tactile and Olfactory perception)
3.
परिमर्शनीयमिन्द्रियम्
Parimarshaneeyam Indriyam Adhyaya (Palpable signs of Imminent Death)
•
इन्द्रियानीकमिन्द्रियम्
Indriyaneekam Indriyam Adhyaya (Fatal signs in five sense organs)
5.
पूर्वरूपीयमिन्द्रियम्
Purvarupeeyam Indriyam Adhyaya (Predicting prognosis of diseases by prodromal symptoms)
6.
कतमानिशरीरीयमिन्द्रियम्
Katamanisharireeyam Indriyam Adhyaya (Specific fatal clinical features)
7.
पन्नरूपीयमिन्द्रियम्
Pannarupiyam Indriyam Adhyaya (Fatal signs of changes in shadows, complexion, and luster)
8.
अवाक्शिरसीयमिन्द्रियम्
Avakshiraseeyam Indriyam Adhyaya (Fatal signs like inverted shadow of dying person)
9.
यस्यश्यावनिमित्तीयमिन्द्रियम्
Yasyashyavanimittiyam Indriyam Adhyaya (Signs and Symptoms useful for Palliative Care among Patients approaching Death)
10.
सद्योमरणीयमिन्द्रियम्
Sadyomaraneeyam Indriyam Adhyaya (Signs of instant death and incurable complications of several diseases)
11.
अणुज्योतीयमिन्द्रियम्
Anujyotiyam Indriyam Adhyaya (Signs and Symptoms of Imminent Death caused due to diminution of Agni)
12.
गोमयचूर्णीयमिन्द्रियम्
Gomayachurniyam Indriyam Adhyaya (Auspicious and Inauspicious Characteristics of the messenger)
Progress:17.7%
योऽग्निं प्रकृतिवर्णस्थं नीलं पश्यति निष्प्रभम्| कृष्णं वा यदि वा शुक्लं निशां व्रजति सप्तमीम् ||११||
sanskrit
If a person perceives fire burning in its natural color but is lusterless, bluish, black or white, it is indicative of death of the patient after seven nights.
english translation
yo'gniM prakRtivarNasthaM nIlaM pazyati niSprabham| kRSNaM vA yadi vA zuklaM nizAM vrajati saptamIm ||11||
hk transliteration
मरीचीनसतो मेघान्मेघान् वाऽप्यसतोऽम्बरे| विद्युतो वा विना मेघैः पश्यन् मरणमृच्छति ||१२||
sanskrit
If a person visualizes marichi (cloud light) or cloud or lightening when there is such no cloud or lightening present in the sky, it is indicative of imminent death of the person.
english translation
marIcInasato meghAnmeghAn vA'pyasato'mbare| vidyuto vA vinA meghaiH pazyan maraNamRcchati ||12||
hk transliteration
मृन्मयीमिव यः पात्रीं कृष्णाम्बरसमावृताम्| आदित्यमीक्षते शुद्धं चन्द्रं वा न स जीवति ||१३||
sanskrit
Here in these verses are further described some symptoms which when present indicate imminent death of the person – 1. To see the sun or the moon painted or fixed on an earthen plate covered with a black cloth;
english translation
mRnmayImiva yaH pAtrIM kRSNAmbarasamAvRtAm| AdityamIkSate zuddhaM candraM vA na sa jIvati ||13||
hk transliteration
अपर्वणि यदा पश्येत् सूर्याचन्द्रमसोर्ग्रहम्| अव्याधितो व्याधितो वा तदन्तं तस्य जीवितम् ||१४||
sanskrit
2. To see solar or lunar eclipse when there is no such occasion.
english translation
aparvaNi yadA pazyet sUryAcandramasorgraham| avyAdhito vyAdhito vA tadantaM tasya jIvitam ||14||
hk transliteration
नक्तं सूर्यमहश्चन्द्रमनग्नौ धूममुत्थितम्| अग्निं वा निष्प्रभं रात्रौ दृष्ट्वा मरणमृच्छति ||१५||
sanskrit
3. To see the sun at night, moon in the day, the smoke when there is no fire or to perceive fire without flame at night
english translation
naktaM sUryamahazcandramanagnau dhUmamutthitam| agniM vA niSprabhaM rAtrau dRSTvA maraNamRcchati ||15||
hk transliteration
Charak Samhita
Progress:17.7%
योऽग्निं प्रकृतिवर्णस्थं नीलं पश्यति निष्प्रभम्| कृष्णं वा यदि वा शुक्लं निशां व्रजति सप्तमीम् ||११||
sanskrit
If a person perceives fire burning in its natural color but is lusterless, bluish, black or white, it is indicative of death of the patient after seven nights.
english translation
yo'gniM prakRtivarNasthaM nIlaM pazyati niSprabham| kRSNaM vA yadi vA zuklaM nizAM vrajati saptamIm ||11||
hk transliteration
मरीचीनसतो मेघान्मेघान् वाऽप्यसतोऽम्बरे| विद्युतो वा विना मेघैः पश्यन् मरणमृच्छति ||१२||
sanskrit
If a person visualizes marichi (cloud light) or cloud or lightening when there is such no cloud or lightening present in the sky, it is indicative of imminent death of the person.
english translation
marIcInasato meghAnmeghAn vA'pyasato'mbare| vidyuto vA vinA meghaiH pazyan maraNamRcchati ||12||
hk transliteration
मृन्मयीमिव यः पात्रीं कृष्णाम्बरसमावृताम्| आदित्यमीक्षते शुद्धं चन्द्रं वा न स जीवति ||१३||
sanskrit
Here in these verses are further described some symptoms which when present indicate imminent death of the person – 1. To see the sun or the moon painted or fixed on an earthen plate covered with a black cloth;
english translation
mRnmayImiva yaH pAtrIM kRSNAmbarasamAvRtAm| AdityamIkSate zuddhaM candraM vA na sa jIvati ||13||
hk transliteration
अपर्वणि यदा पश्येत् सूर्याचन्द्रमसोर्ग्रहम्| अव्याधितो व्याधितो वा तदन्तं तस्य जीवितम् ||१४||
sanskrit
2. To see solar or lunar eclipse when there is no such occasion.
english translation
aparvaNi yadA pazyet sUryAcandramasorgraham| avyAdhito vyAdhito vA tadantaM tasya jIvitam ||14||
hk transliteration
नक्तं सूर्यमहश्चन्द्रमनग्नौ धूममुत्थितम्| अग्निं वा निष्प्रभं रात्रौ दृष्ट्वा मरणमृच्छति ||१५||
sanskrit
3. To see the sun at night, moon in the day, the smoke when there is no fire or to perceive fire without flame at night
english translation
naktaM sUryamahazcandramanagnau dhUmamutthitam| agniM vA niSprabhaM rAtrau dRSTvA maraNamRcchati ||15||
hk transliteration