Progress:58.9%

विशेषेण श्लेष्मज्वरप्रतिश्यायान्तर्विद्रधिषु; अप्रवर्तमाने वा दोषे पिप्पलीवचागौरसर्षपकल्कोन्मिश्रैः सलवणैरुष्णाम्बुभिः पुनः पुनः प्रवर्तयेदासम्यग्वान्तलक्षणादिति | मदनफलमज्जचूर्णं वा तत्क्वाथपरिभावितं मदनफलकषायेण; मदनफलमज्जसिद्धस्य वा पयसः सन्तानिकां क्षौद्रयुक्तां , मदनफलमज्जसिद्धं वा पयः, मदनफलमज्जसिद्धेन वा पयसा यवागूम्, अधोभागासृक्पित्तहृद्दाहयोः; मदनफलमज्जसिद्धस्य वा पयसो दधिभावमुपगतस्य दध्युत्तरं दधि वा कफप्रसेकच्छर्दिमूर्च्छातमकेषु; मदनफलमज्जरसं स्नेहं वा भल्लातकस्नेहवदादाय फाणितीभूतं लेहयेत्, आतपपरिशुष्कं वा तमेव जीवन्तीकषायेण, पित्ते कफस्थानगते; मदनफलमज्जक्वाथं वा पिप्पल्यादिप्रतीवापं, तच्चूर्णं वा निम्बरूपिकाकषाययोरन्यतरेण सन्तर्पणकफजव्याधिहरं, मदनफलमज्जचूर्णं वा मधूककाश्मर्यद्राक्षाकषायेण | मदनफलविधानमुक्तम् ||३||

In particular, in cases of cold fever, catarrh, internal abscesses, or where the dosha is not active, the treatment should be repeated with Pippali, Vaca, Gaura-Sarsapa, and rock salt mixed with warm water until the symptoms are effectively addressed. Madana fruit pulp powder, when processed with a decoction of Madana fruit, should be used. Alternatively, Madana fruit pulp can be mixed with milk, honey, or barley gruel, particularly for symptoms like bleeding, bile discharge, or heartburn. Madana fruit pulp mixed with buttermilk is useful for cough, vomiting, and fainting. If the pulp is dried in the sun and processed with a decoction of life-renewing herbs, it is beneficial for conditions involving aggravated Pitta and Kapha. Madana fruit decoction or powder mixed with decoctions of Pippali or other herbs may also be used for nourishing and treating Kapha disorders.

english translation

विशेष रूप से, श्लेष्मज्वर, कफ, आंतरिक फोड़े, या जहाँ दोष सक्रिय नहीं हैं, वहां पिप्पली, वचा, गौरसर्सपा, और नमक को गर्म पानी के साथ मिलाकर पुनः-पुनः उपचार करना चाहिए जब तक लक्षण पूरी तरह से दूर न हो जाएं। मदनफल की गूदे का चूर्ण, जब मदनफल के कषाय के साथ संसाधित किया जाता है, उपयोगी होता है। वैकल्पिक रूप से, मदनफल की गूदे को दूध, शहद, या जौ के दलिये के साथ मिलाकर उपयोग किया जा सकता है, विशेष रूप से रक्तस्राव, पित्त के स्राव, या हृदय की जलन जैसी समस्याओं के लिए। मदनफल की गूदे को दही के साथ मिलाकर खांसी, उल्टी, और मिचली के लिए उपयोगी है। यदि गूदे को धूप में सुखाकर जीवनदायिनी औषधियों के कषाय के साथ संसाधित किया जाता है, तो यह पित्त और कफ की बढ़ती समस्याओं के लिए लाभकारी है। मदनफल के कषाय या चूर्ण को पिप्पली या अन्य औषधियों के कषाय के साथ मिलाकर भी कफ विकारों के इलाज के लिए इस्तेमाल किया जा सकता है।

hindi translation

vizeSeNa zleSmajvarapratizyAyAntarvidradhiSu; apravartamAne vA doSe pippalIvacAgaurasarSapakalkonmizraiH salavaNairuSNAmbubhiH punaH punaH pravartayedAsamyagvAntalakSaNAditi | madanaphalamajjacUrNaM vA tatkvAthaparibhAvitaM madanaphalakaSAyeNa; madanaphalamajjasiddhasya vA payasaH santAnikAM kSaudrayuktAM , madanaphalamajjasiddhaM vA payaH, madanaphalamajjasiddhena vA payasA yavAgUm, adhobhAgAsRkpittahRddAhayoH; madanaphalamajjasiddhasya vA payaso dadhibhAvamupagatasya dadhyuttaraM dadhi vA kaphaprasekacchardimUrcchAtamakeSu; madanaphalamajjarasaM snehaM vA bhallAtakasnehavadAdAya phANitIbhUtaM lehayet, AtapaparizuSkaM vA tameva jIvantIkaSAyeNa, pitte kaphasthAnagate; madanaphalamajjakvAthaM vA pippalyAdipratIvApaM, taccUrNaM vA nimbarUpikAkaSAyayoranyatareNa santarpaNakaphajavyAdhiharaM, madanaphalamajjacUrNaM vA madhUkakAzmaryadrAkSAkaSAyeNa | madanaphalavidhAnamuktam ||3||

hk transliteration by Sanscript