1.
वेदोत्पत्त्यध्यायः
Origin of Ayurveda
2.
शिष्योपनयनीयाध्यायः
Initiation of the pupil
3.
अध्ययनसंप्रदानीयाध्यायः
Classification of Ayurveda
4.
प्रभाषणीयाध्यायः
General explanations
5.
अग्रोपहरणीयाध्यायः
Preliminary measures
6.
ऋतुचर्याध्यायः
Different seasons of the year
7.
यन्त्रविध्यध्यायः
Surgical appliances
8.
शस्त्रावचारणीयाध्यायः
Surgical instruments
9.
योग्यासूत्रीयाध्यायः
Practical surgical instructions
10.
विशिखानुप्रवेशनीयाध्यायः
Qualifications of a physician
11.
क्षारपाकविध्यध्यायः
Alkaline cautery
12.
अग्निकर्मविध्यध्यायः
Thermal cautery
13.
जलौकावचारणीयाध्यायः
Usage of leeches
14.
शोणितवर्णनीयाध्यायः
Description of blood
15.
दोषधातुमलक्षयवृद्धिविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of doshas
16.
कर्णव्यधबन्धविध्यध्यायः
Puncturing and Bandaging the ear
17.
आमपक्वैषणीयाध्यायः
Features of unripe and ripe swelling
18.
व्रणालेपनबन्धविध्यध्यायः
Poulticing and bandaging of wounds
19.
व्रणितोपासनीयाध्यायः
Care of the wounded
20.
हिताहितीयाध्यायः
Suitable and unsuitables for health
21.
व्रणप्रश्नाध्यायः
Questions concerning wounds
22.
व्रणास्रावविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of exudates of wounds
23.
कृत्याकृत्यविध्यध्यायः
Prognosis of wounds
24.
व्याधिसमुद्देशीयाध्यायः
Knowledge of diseases
•
अष्टविधशस्त्रकर्मीयाध्यायः
Eight kinds of surgical operations
26.
प्रनष्टशल्यविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of foreign bodies
27.
शल्यापनयनीयाध्यायः
Removal of foreign bodies
28.
विपरीताविपरीतव्रणविज्ञानीयाध्यायः
Prognosis of wounds
29.
विपरीताविपरीतदूतशकुनस्वप्ननिदर्शनीयाध्यायः
Auspicious and inauspicious dreams
30.
पञ्चेन्द्रियार्थविप्रतिपत्त्यध्यायः
Good and bad sensory perceptions
31.
छायाविप्रतिपत्त्यध्यायः
Signs of Color and Fatal Prognosis
32.
स्वभावविप्रतिपत्त्यध्यायः
Good and bad nature of body parts fatal signs
33.
अवारणीयाध्यायः
Fatal Signs of Diseases
34.
युक्तसेनीयाध्यायः
Duties of army surgeon
35.
आतुरोपक्रमणीयाध्यायः
Examination of the patient
36.
भूमिप्रविभागविज्ञानीयाध्यायः
Kinds of land regions
37.
मिश्रकाध्यायः
Drugs of specific actions
38.
द्रव्यसंग्रहणीयाध्यायः
Groups of drugs
39.
संशोधनसंशमनीयाध्यायः
Purificatory and Palliative Drugs
40.
द्रव्यरसगुणवीर्यविपाकविज्ञानीयाध्यायः
Drugs and Their Properties
41.
द्रव्यविशेषविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of categories of drugs
42.
रसविशेषविज्ञानीयाध्यायः
Knowledge of tastes of drugs
43.
वमनद्रव्यविकल्पविज्ञानीयाध्यायः
Recipes of emetic drugs
44.
विरेचनद्रव्यविकल्पविज्ञानीयाध्यायः
Recipes of purgative drugs
45.
द्रवद्रव्यविध्यध्यायः
Knowledge of liquid substances
46.
अन्नपानविध्यध्यायः
Diet articles and regimen of diet
Progress:33.7%
दूराद्रुजो व्रणौष्ठस्य सन्निकृष्टेऽवलुञ्चनम् ||२६||
In the case of a wound near the mouth, it should be cleansed by removing any foreign material that may be present from a distance.
english translation
मुँह के पास के घाव में दूर से कोई भी विदेशी सामग्री निकालकर साफ किया जाना चाहिए।
hindi translation
dUrAdrujo vraNauSThasya sannikRSTe'valuJcanam ||26||
hk transliteration by Sanscriptअथ क्षौमपिचुच्छन्नं सुस्यूतं प्रतिसारयेत् | प्रियङ्ग्वञ्जनयष्ट्याह्वरोध्रचूर्णैः समन्ततः ||२७||
The wound should be dressed with well-sewn cloth, and the area should be dusted with powders of Priyangu, Anjana, Yashtimadhu, and Rodhra, applied all around.
english translation
घाव को अच्छे से सिले हुए कपड़े से ढंकना चाहिए, और चारों ओर प्रियंगु, अञ्जन, यष्टिमधु और रोध्र चूर्ण छिड़कना चाहिए।
hindi translation
atha kSaumapicucchannaM susyUtaM pratisArayet | priyaGgvaJjanayaSTyAhvarodhracUrNaiH samantataH ||27||
hk transliteration by Sanscriptशल्लकीफलचूर्णैर्वा क्षौमध्यामेन वा पुनः | ततो व्रणं यथायोगं बद्ध्वाऽऽचारिकमादिशेत् ||२८||
Alternatively, the wound can be dressed with Shallaki fruit powder or with cloth, and then it should be bound according to the proper procedure, and appropriate care should be taken as prescribed.
english translation
वैकल्पिक रूप से, घाव को शल्लकी फल के चूर्ण या कपड़े से ढंकना चाहिए, और फिर इसे उचित प्रक्रिया के अनुसार बांधना चाहिए और निर्धारित देखभाल करनी चाहिए।
hindi translation
zallakIphalacUrNairvA kSaumadhyAmena vA punaH | tato vraNaM yathAyogaM baddhvA''cArikamAdizet ||28||
hk transliteration by Sanscriptएतदष्टविधं कर्म समासेन प्रकीर्तितम् | चिकित्सितेषु कार्त्स्न्येन विस्तरस्तस्य वक्ष्यते ||२९||
These eight forms of surgical operations have been briefly described. Their detailed description will be given comprehensively in the treatment section.
english translation
इन आठ प्रकार की शल्यक्रियाओं का संक्षेप में वर्णन किया गया है। इनके विस्तृत विवरण को उपचार अनुभाग में पूरी तरह से प्रस्तुत किया जाएगा।
hindi translation
etadaSTavidhaM karma samAsena prakIrtitam | cikitsiteSu kArtsnyena vistarastasya vakSyate ||29||
hk transliteration by Sanscriptहीनातिरिक्तं तिर्यक् च गात्रच्छेदनमात्मनः | एताश्चतस्रोऽष्टविधे कर्मणि व्यापदः स्मृताः ||३०||
Defects due to insufficient or excessive action, or deviations obliquely in cutting the flesh, are considered as mishaps in these eight forms of surgical operations.
english translation
अपर्याप्त या अत्यधिक क्रिया, या मांस को तिरछे काटने के कारण होने वाली दोषों को इन आठ प्रकार की शल्यक्रियाओं में विपत्तियाँ माना जाता है।
hindi translation
hInAtiriktaM tiryak ca gAtracchedanamAtmanaH | etAzcatasro'STavidhe karmaNi vyApadaH smRtAH ||30||
hk transliteration by Sanscript