Progress:32.1%

अस्मिन् पुनः शास्त्रे सर्वतन्त्रसामान्यात् सर्वेषां व्याधीनां यथास्थूलमवरोधः क्रियते | प्रागभिहितं ‘तद्दुःखसंयोगा व्याधय’ (सू. अ. १) इति | तच्च दुःखं त्रिविधम्- आध्यात्मिकम्, आधिभौतिकम्, आधिदैविकमिति | तत्तु सप्तविधे व्याधावुपनिपतति | ते पुनः सप्तविधा व्याधयः; तद्यथा- आदिबलप्रवृत्ताः, जन्मबलप्रवृत्ताः, दोषबलप्रवृत्ताः, सङ्घातबलप्रवृत्ताः, कालबलप्रवृत्ताः, दैवबलप्रवृत्ताः, स्वभावबलप्रवृत्ता इति ||४||

In this text, a general outline of all diseases is provided, as previously mentioned: "The cause of diseases is the union of suffering" (Sutra 1). This suffering is categorized into three types: Adhyatmika (physical), Adhibhautika (environmental), and Adhidaivika (divine). These, in turn, lead to seven kinds of diseases: Adi-bala-pravritta (inherited from parents) Janma-bala-pravritta (congenital or from maternal influence) Dosha-bala-pravritta (arising from the derangement of bodily humours) Sanghata-bala-pravritta (resulting from trauma) Kala-bala-pravritta (due to seasonal changes) Daiva-bala-pravritta (resulting from divine intervention or curses) Svabhava-bala-pravritta (natural or spontaneous)

english translation

इस ग्रंथ में सभी रोगों का एक सामान्य रूपरेखा प्रदान की गई है, जैसा कि पहले कहा गया है: "रोगों का कारण दुःख का मिलन है" (सूत्र 1)। यह दुःख तीन प्रकार का होता है: आध्यात्मिक (शारीरिक), आधिभौतिक (पर्यावरणीय), और आधिदैविक (ईश्वरीय)। ये तीनों मिलकर सात प्रकार के रोगों का कारण बनते हैं: आदिबलप्रवृत्त (पारिवारिक वंशानुगत) जन्मबलप्रवृत्त (जन्मजात या मातृ प्रभाव से) दोषबलप्रवृत्त (शरीर के दोषों के विकृति से) सङ्घातबलप्रवृत्त (आघात के कारण) कालबलप्रवृत्त (मौसमी परिवर्तनों के कारण) दैवबलप्रवृत्त (ईश्वरीय हस्तक्षेप या शाप से) स्वभावबलप्रवृत्त (स्वाभाविक या स्वप्रेरित)

hindi translation

asmin punaH zAstre sarvatantrasAmAnyAt sarveSAM vyAdhInAM yathAsthUlamavarodhaH kriyate | prAgabhihitaM ‘tadduHkhasaMyogA vyAdhaya’ (sU. a. 1) iti | tacca duHkhaM trividham- AdhyAtmikam, Adhibhautikam, Adhidaivikamiti | tattu saptavidhe vyAdhAvupanipatati | te punaH saptavidhA vyAdhayaH; tadyathA- AdibalapravRttAH, janmabalapravRttAH, doSabalapravRttAH, saGghAtabalapravRttAH, kAlabalapravRttAH, daivabalapravRttAH, svabhAvabalapravRttA iti ||4||

hk transliteration by Sanscript