Sushruta Samhita

Progress:17.6%

तेषां क्षयवृद्धी शोणितनिमित्ते, तस्मात्तदधिकृत्य वक्ष्यामः | तत्र, फेनिलमरुणं कृष्णं परुषं तनु शीघ्रगमस्कन्दि च वातेन दुष्टं; नीलं पीतं हरितं श्यावं विस्रमनिष्टं पिपीलिकामक्षिकाणामस्कन्दि च पित्तेन दुष्टं; गैरिकोदकप्रतीकाशं स्निग्धं शीतलं बहलं पिच्छिलं चिरस्रावि मांसपेशीप्रभं च श्लेष्मदुष्टं; सर्वलक्षणसंयुक्तं काञ्जिकाभं विशेषतो दुर्गन्धि च सन्निपातदुष्टं; द्विदोषलिङ्गं संसृष्टम् ||२१||

sanskrit

The depletion or increase of these are attributed to the blood, and we will discuss them accordingly. Among them, the foam-like, reddish, blackish, harsh, thin, and quickly spreading, affected by Vata; the bluish, yellowish, greenish, blackish, and harmful, affected by Pitta; the reddish, thick, cool, slippery, and long-standing, resembling meat fibers, affected by Kapha; and the mixed symptoms with all features, particularly foul-smelling, affected by Sannipata; these are described with characteristics of dual doshas.

english translation

hindi translation

teSAM kSayavRddhI zoNitanimitte, tasmAttadadhikRtya vakSyAmaH | tatra, phenilamaruNaM kRSNaM paruSaM tanu zIghragamaskandi ca vAtena duSTaM; nIlaM pItaM haritaM zyAvaM visramaniSTaM pipIlikAmakSikANAmaskandi ca pittena duSTaM; gairikodakapratIkAzaM snigdhaM zItalaM bahalaM picchilaM cirasrAvi mAMsapezIprabhaM ca zleSmaduSTaM; sarvalakSaNasaMyuktaM kAJjikAbhaM vizeSato durgandhi ca sannipAtaduSTaM; dvidoSaliGgaM saMsRSTam ||21||

hk transliteration