Progress:16.0%

तत्र सविषाः- कृष्णा, कर्बुरा, अलगर्दा, इन्द्रायुधा, सामुद्रिका, गोचन्दना चेति | तासु, अञ्जनचूर्णवर्णा पृथुशिराः कृष्णा; वर्मिमत्स्यवदायता छिन्नोन्नतकुक्षिः कर्बुरा; रोमशा महापार्श्वा कृष्णमुखी अलगर्दा; इन्द्रायुधवदूर्ध्वराजिभिश्चित्रा इन्द्रायुधा; ईषदसितपीतिका विचित्रपुष्पाकृतिचित्रा सामुद्रिकाः; गोवृषणवदधोभागे द्विधाभूताकृतिरणुमुखी गोचन्दनेति | ताभिर्दष्टे पुरुषे दंशे श्वयथुरतिमात्रं कण्डूर्मूर्च्छा ज्वरो दाहश्छर्दिर्मदः सदनमिति लिङ्गानि भवन्ति | तत्र महागदः पानालेपननस्यकर्मादिषूपयोज्यः | इन्द्रायुधादष्टमसाध्यम् | इत्येताः सविषाः सचिकित्सिता व्याख्याताः ||११||

Among the venomous leeches: Krishna: Black leech with a broad head and a color resembling coal. Karabura: Leech with a divided and raised abdomen, resembling a fish. Alagarda: Leech with a black face and a large, wide back. Indrayudha: Leech with a varied, colorful appearance and a form similar to the weapon of Indra. Samudrika: Leech with a slightly yellowish color and a pattern resembling a variety of flowers. Gochandana: Leech with a form similar to a cow's horn, divided into two parts at the posterior end. The symptoms of bites from these leeches include swelling, itching, fainting, fever, burning sensations, vomiting, intoxication, and pain. Among them, the Mahagada leech is useful for treatments involving drinking, application, and nasal use. The Indrayudha leech is considered dangerous and is not recommended for use. Thus, the venomous leeches and their treatments have been explained.

english translation

विषयुक्त जोंकों में: कृष्णा: काले रंग की जोंक, जिसकी सिर बड़ी और रंग कोयले की तरह होता है। कर्बुरा: जोंक जिसकी पेट विभाजित और उन्नत होती है, जो मछली की तरह दिखती है। अलगर्दा: जोंक जिसकी मुँह काली और पीठ बड़ी चौड़ी होती है। इन्द्रायुधा: जोंक जिसकी रंग-बिरंगी विशेषता होती है और इन्द्र के अस्त्र की तरह दिखती है। सामुद्रिका: जोंक जिसकी रंग हल्की पीली होती है और पुष्प के रूप की तरह होती है। गोचन्दना: जोंक जिसकी आकृति गाय के सींग की तरह होती है और पीछे से दो हिस्सों में विभाजित होती है। इन जोंकों के काटने से लक्षणों में सूजन, खुजली, मूर्छा, बुखार, जलन, उल्टी, मदहोशी, और दर्द शामिल होते हैं। इनमें, महागदा जोंक पीने, लेप करने और नासिका उपयोग के लिए उपयोगी है। इन्द्रायुधा जोंक को खतरनाक माना जाता है और इसका उपयोग नहीं किया जाना चाहिए। इस प्रकार, विषयुक्त जोंकों और उनके उपचारों की व्याख्या की गई है।

hindi translation

tatra saviSAH- kRSNA, karburA, alagardA, indrAyudhA, sAmudrikA, gocandanA ceti | tAsu, aJjanacUrNavarNA pRthuzirAH kRSNA; varmimatsyavadAyatA chinnonnatakukSiH karburA; romazA mahApArzvA kRSNamukhI alagardA; indrAyudhavadUrdhvarAjibhizcitrA indrAyudhA; ISadasitapItikA vicitrapuSpAkRticitrA sAmudrikAH; govRSaNavadadhobhAge dvidhAbhUtAkRtiraNumukhI gocandaneti | tAbhirdaSTe puruSe daMze zvayathuratimAtraM kaNDUrmUrcchA jvaro dAhazchardirmadaH sadanamiti liGgAni bhavanti | tatra mahAgadaH pAnAlepananasyakarmAdiSUpayojyaH | indrAyudhAdaSTamasAdhyam | ityetAH saviSAH sacikitsitA vyAkhyAtAH ||11||

hk transliteration by Sanscript