मर्माभिघातस्तु न कश्चिदस्ति योऽल्पात्ययो वाऽपि निरत्ययो वा | प्रायेण मर्मस्वभिताडितास्तु वैकल्यमृच्छन्त्यथवा म्रियन्ते ||४२||
There is no injury to the vital points that is not caused by either a minor or major assault. Generally, those who are struck at the vital points either suffer disability or die.
english translation
कोई भी मर्मों को चोट पहुँचाने वाली चोट नहीं होती, जो अल्प या अधिक दंड से न हो। सामान्यतः, जो मर्मों पर चोटिल होते हैं, वे या तो विकलांगता प्राप्त करते हैं या मर जाते हैं।
hindi translation
marmAbhighAtastu na kazcidasti yo'lpAtyayo vA'pi niratyayo vA | prAyeNa marmasvabhitADitAstu vaikalyamRcchantyathavA mriyante ||42||
मर्माण्यधिष्ठाय हि ये विकारा मूर्च्छन्ति काये विविधा नराणाम् | प्रायेण ते कृच्छ्रतमा भवन्ति नरस्य यत्नैरपि साध्यमानाः ||४३||
The ailments that arise from the vital points cause various kinds of fainting in the bodies of men. Generally, they become extremely difficult to manage, even with great effort.
english translation
जिन मर्मों के कारण विविध प्रकार के विकार होते हैं, वे नर के शरीर में मूर्छा उत्पन्न करते हैं। सामान्यतः, वे अत्यंत कठिनाइयों से भरे होते हैं, यत्न करने पर भी उनका समाधान करना मुश्किल होता है।
hindi translation
marmANyadhiSThAya hi ye vikArA mUrcchanti kAye vividhA narANAm | prAyeNa te kRcchratamA bhavanti narasya yatnairapi sAdhyamAnAH ||43||