Sushruta Samhita
Progress:81.1%
अथातः शूकदोषनिदानं व्याख्यास्यामः ॥१॥
Now, we shall discourse on the diagnosis of the disease known as Shukadosha.
english translation
अब हम शूकदोष के निदान का विवेचन करेंगे।
hindi translation
athAtaH zUkadoSanidAnaM vyAkhyAsyAmaH ॥1॥
hk transliteration by Sanscriptयथोवाच भगवान् धन्वन्तरिः ॥२॥
As said by Lord Dhanvantari.
english translation
जैसा कि भगवान धन्वंतरि ने कहा है।
hindi translation
yathovAca bhagavAn dhanvantariH ॥2॥
hk transliteration by Sanscriptलिङ्गवृद्धिमिच्छतामक्रमप्रवृत्तानां शूकदोषनिमित्ता दश चाष्टौ च व्याधयो जायन्ते । तद्यथा सर्षपिका, अष्ठीलिका, ग्रथितं, कुम्भीका, अलजी, मृदितं, सम्मूढपिडका, अवमन्थः, पुष्करिका, स्पर्शहानिः, उत्तमा, शतपोनकः, त्वक्पाकः, शोणितार्बुदं, मांसार्बुदं, मांसपाकः, विद्रधिः, तिलकालकश्चेति ॥३॥
Those who desire an increase in size may develop ten to eighteen diseases due to Shukadosha. These include Sarshapika, Ashthilika, Grathita, Kumbhika, Alaji, Mridita, Sammudha-pidaka, Avamantha, Pushkarika, Sparshahani, Uttama, Shatoponaka, Tvakapaka, Shonitarvuda, Mansarvuda, Mansapaka, Vidradhi, and Tilakalaka.
english translation
जो लोग आकार में वृद्धि की इच्छा करते हैं, उन्हें शूकदोष के कारण दस से अठारह प्रकार की व्याधियाँ हो सकती हैं। इनमें सर्षपिका, अष्ठीलिका, ग्रथितं, कुम्भीका, अलजी, मृदितं, सम्मूढपिडका, अवमन्थः, पुष्करिका, स्पर्शहानिः, उत्तमा, शतपोनकः, त्वक्पाकः, शोणितार्बुदं, मांसार्बुदं, मांसपाकः, विद्रधिः, और तिलकालक शामिल हैं।
hindi translation
liGgavRddhimicchatAmakramapravRttAnAM zUkadoSanimittA daza cASTau ca vyAdhayo jAyante । tadyathA sarSapikA, aSThIlikA, grathitaM, kumbhIkA, alajI, mRditaM, sammUDhapiDakA, avamanthaH, puSkarikA, sparzahAniH, uttamA, zataponakaH, tvakpAkaH, zoNitArbudaM, mAMsArbudaM, mAMsapAkaH, vidradhiH, tilakAlakazceti ॥3॥
hk transliteration by Sanscriptगौरसर्षपतुल्या तु शूकदुर्भग्नहेतुका । पिडका कफरक्ताभ्यां ज्ञेया सर्षपिका बुधैः ॥४॥
The Pidaka resembling white mustard seeds is known as Sarshapika by the wise, and it is attributed to the derangement of Kapha and blood due to the adverse effects of Shuka.
english translation
गौरसर्षपतुल्य पिडका को विद्वानों द्वारा सर्षपिका कहा जाता है, और यह शूक के दुष्प्रभाव के कारण कफ और रक्त के विकार से उत्पन्न होती है।
hindi translation
gaurasarSapatulyA tu zUkadurbhagnahetukA । piDakA kapharaktAbhyAM jJeyA sarSapikA budhaiH ॥4॥
hk transliteration by Sanscriptकठिना विषमैरन्तैर्मारुतस्य प्रकोपतः । शूकैस्तु विषसम्भुग्नैः पिडकाऽष्ठीलिका भवेत् ॥५॥
The Pidaka, known as Ashthilika, occurs due to the aggravation of Vayu and is characterized by hard, irregular eruptions caused by the poisonous effects of Shuka.
english translation
पिडका, जिसे अष्ठीलिका कहा जाता है, वायु के प्रकोप के कारण उत्पन्न होती है और यह शूक के विषम प्रभावों से कठोर, विषम फोड़े के रूप में प्रकट होती है।
hindi translation
kaThinA viSamairantairmArutasya prakopataH । zUkaistu viSasambhugnaiH piDakA'SThIlikA bhavet ॥5॥
hk transliteration by Sanscript1.
वातव्याधिनिदानम्
Diseases of the Nervous System
2.
अर्शोनिदानम्
Diagnosis of haemorrhoids
3.
अश्मरीनिदानम्
Diagnosis of urinary calculus
4.
भगन्दरनिदानम्
Diagnosis of anal fistula
5.
कुष्ठनिदानम्
Diagnosis of leprosy and other skin diseases
6.
प्रमेहनिदानम्
Diagnosis of diabetes
7.
उदरनिदानम्
Diagnosis of enlargement of the abdomen
8.
मूढगर्भनिदानम्
Diagnosis of foetal obstruction
9.
विद्रधिनिदानम्
Diagnosis of abscess
10.
विसर्पनाडीस्तनरोगनिदानम्
Diagnosis of erysipelas, sinus and mammae
11.
ग्रन्थ्यपच्यर्बुदगलगण्डनिदानम्
Diagnosis of glands, scrofula, tumors and goitre
12.
वृद्ध्युपदंशश्लीपदनिदानम्
Diagnosis of hernia, tumours, elephantiasis, etc.
13.
क्षुद्ररोगनिदानम्
Diagnosis of minor diseases
शूकदोषनिदानम्
Diagnosis of diseases of the penis
15.
भग्ननिदानम्
Diagnosis of fractures-dislocations
16.
मुखरोगनिदानम्
Diagnosis of diseases of mouth
Progress:81.1%
अथातः शूकदोषनिदानं व्याख्यास्यामः ॥१॥
Now, we shall discourse on the diagnosis of the disease known as Shukadosha.
english translation
अब हम शूकदोष के निदान का विवेचन करेंगे।
hindi translation
athAtaH zUkadoSanidAnaM vyAkhyAsyAmaH ॥1॥
hk transliteration by Sanscriptयथोवाच भगवान् धन्वन्तरिः ॥२॥
As said by Lord Dhanvantari.
english translation
जैसा कि भगवान धन्वंतरि ने कहा है।
hindi translation
yathovAca bhagavAn dhanvantariH ॥2॥
hk transliteration by Sanscriptलिङ्गवृद्धिमिच्छतामक्रमप्रवृत्तानां शूकदोषनिमित्ता दश चाष्टौ च व्याधयो जायन्ते । तद्यथा सर्षपिका, अष्ठीलिका, ग्रथितं, कुम्भीका, अलजी, मृदितं, सम्मूढपिडका, अवमन्थः, पुष्करिका, स्पर्शहानिः, उत्तमा, शतपोनकः, त्वक्पाकः, शोणितार्बुदं, मांसार्बुदं, मांसपाकः, विद्रधिः, तिलकालकश्चेति ॥३॥
Those who desire an increase in size may develop ten to eighteen diseases due to Shukadosha. These include Sarshapika, Ashthilika, Grathita, Kumbhika, Alaji, Mridita, Sammudha-pidaka, Avamantha, Pushkarika, Sparshahani, Uttama, Shatoponaka, Tvakapaka, Shonitarvuda, Mansarvuda, Mansapaka, Vidradhi, and Tilakalaka.
english translation
जो लोग आकार में वृद्धि की इच्छा करते हैं, उन्हें शूकदोष के कारण दस से अठारह प्रकार की व्याधियाँ हो सकती हैं। इनमें सर्षपिका, अष्ठीलिका, ग्रथितं, कुम्भीका, अलजी, मृदितं, सम्मूढपिडका, अवमन्थः, पुष्करिका, स्पर्शहानिः, उत्तमा, शतपोनकः, त्वक्पाकः, शोणितार्बुदं, मांसार्बुदं, मांसपाकः, विद्रधिः, और तिलकालक शामिल हैं।
hindi translation
liGgavRddhimicchatAmakramapravRttAnAM zUkadoSanimittA daza cASTau ca vyAdhayo jAyante । tadyathA sarSapikA, aSThIlikA, grathitaM, kumbhIkA, alajI, mRditaM, sammUDhapiDakA, avamanthaH, puSkarikA, sparzahAniH, uttamA, zataponakaH, tvakpAkaH, zoNitArbudaM, mAMsArbudaM, mAMsapAkaH, vidradhiH, tilakAlakazceti ॥3॥
hk transliteration by Sanscriptगौरसर्षपतुल्या तु शूकदुर्भग्नहेतुका । पिडका कफरक्ताभ्यां ज्ञेया सर्षपिका बुधैः ॥४॥
The Pidaka resembling white mustard seeds is known as Sarshapika by the wise, and it is attributed to the derangement of Kapha and blood due to the adverse effects of Shuka.
english translation
गौरसर्षपतुल्य पिडका को विद्वानों द्वारा सर्षपिका कहा जाता है, और यह शूक के दुष्प्रभाव के कारण कफ और रक्त के विकार से उत्पन्न होती है।
hindi translation
gaurasarSapatulyA tu zUkadurbhagnahetukA । piDakA kapharaktAbhyAM jJeyA sarSapikA budhaiH ॥4॥
hk transliteration by Sanscriptकठिना विषमैरन्तैर्मारुतस्य प्रकोपतः । शूकैस्तु विषसम्भुग्नैः पिडकाऽष्ठीलिका भवेत् ॥५॥
The Pidaka, known as Ashthilika, occurs due to the aggravation of Vayu and is characterized by hard, irregular eruptions caused by the poisonous effects of Shuka.
english translation
पिडका, जिसे अष्ठीलिका कहा जाता है, वायु के प्रकोप के कारण उत्पन्न होती है और यह शूक के विषम प्रभावों से कठोर, विषम फोड़े के रूप में प्रकट होती है।
hindi translation
kaThinA viSamairantairmArutasya prakopataH । zUkaistu viSasambhugnaiH piDakA'SThIlikA bhavet ॥5॥
hk transliteration by Sanscript