Sushruta Samhita

Progress:90.1%

कटुका शर्करा मुस्तमुशीरं चन्दनं शटी | मञ्जिष्ठा मदनं चण्डा त्रायमाणा रसाञ्जनम् ||२६||

sanskrit

Katuraka, sugar, mushta, mushira, sandalwood, shati, manjistha, madana, chanda, trayamana, and rasanjana.

english translation

hindi translation

kaTukA zarkarA mustamuzIraM candanaM zaTI | maJjiSThA madanaM caNDA trAyamANA rasAJjanam ||26||

hk transliteration

बिल्वमध्यं यवानी च फलिनी शक्रजा यवाः | काकोली क्षीरकाकोली जीवकर्षभकावुभौ ||२७||

sanskrit

Bilva, middle (of) yavani, fruit-bearing, shakaraja, yavah, kakoli, kshirakakoli, jeevakarshabha, both (kavubhuh).

english translation

hindi translation

bilvamadhyaM yavAnI ca phalinI zakrajA yavAH | kAkolI kSIrakAkolI jIvakarSabhakAvubhau ||27||

hk transliteration

तथा मेदा महामेदा ऋद्धिर्वृद्धिर्मधूलिका | निरूहेषु यथालाभमेष वर्गो विधीयते ||२८||

sanskrit

Thus, meda, mahameda, ruddhi, vriddhi, madhulika; in the enemas, according to the gain, this category is prescribed.

english translation

hindi translation

tathA medA mahAmedA RddhirvRddhirmadhUlikA | nirUheSu yathAlAbhameSa vargo vidhIyate ||28||

hk transliteration

स्वस्थे क्वाथस्य चत्वारो भागाः स्नेहस्य पञ्चमः | क्रुद्धेऽनिले चतुर्थस्तु षष्ठः पित्ते कफेऽष्टमः ||२९||

sanskrit

In a healthy individual, there are four parts of the decoction, and the fifth is the oil. In a person who is angry, the fourth is for air, and the sixth is for bile, while the eighth is for phlegm.

english translation

hindi translation

svasthe kvAthasya catvAro bhAgAH snehasya paJcamaH | kruddhe'nile caturthastu SaSThaH pitte kaphe'STamaH ||29||

hk transliteration

सर्वेषु चाष्टमो भागः कल्कानां लवणं पुनः | क्षौद्रं मूत्रं फलं क्षीरमम्लं मांसरसं तथा ||३०||

sanskrit

In all cases, the eighth part consists of the paste, which includes salt, vinegar, urine, fruits, milk, sourness, and meat broth.

english translation

hindi translation

sarveSu cASTamo bhAgaH kalkAnAM lavaNaM punaH | kSaudraM mUtraM phalaM kSIramamlaM mAMsarasaM tathA ||30||

hk transliteration