Sushruta Samhita

Progress:89.8%

जीर्णान्नस्याशये दोषाः पुंसः प्रव्यक्तिमागताः | निःशेषाः सुखमायान्ति भोजनेनाप्रपीडिताः ||२१||

sanskrit

The doshas of a person who has consumed old food come out completely without obstruction and enter the body with comfort after eating.

english translation

hindi translation

jIrNAnnasyAzaye doSAH puMsaH pravyaktimAgatAH | niHzeSAH sukhamAyAnti bhojanenAprapIDitAH ||21||

hk transliteration

नवाऽऽस्थापनविक्षिप्तमन्नमग्निः प्रधावति | तस्मादास्थापनं देयं निराहाराय जानता ||२२||

sanskrit

The fire of digestion runs after the newly administered enema. Therefore, the enema should be given to one who understands that they are fasting.

english translation

hindi translation

navA''sthApanavikSiptamannamagniH pradhAvati | tasmAdAsthApanaM deyaM nirAhArAya jAnatA ||22||

hk transliteration

आवस्थिकं क्रमं चापि बुद्ध्वा कार्यं निरूहणम् | मलेऽपकृष्टे दोषाणां बलवत्त्वं न विद्यते ||२३||

sanskrit

Understanding the process of administration and the proper conditions, one should carry out the enema. When the impurities are expelled, the strength of the doshas is not present.

english translation

hindi translation

AvasthikaM kramaM cApi buddhvA kAryaM nirUhaNam | male'pakRSTe doSANAM balavattvaM na vidyate ||23||

hk transliteration

क्षीराण्यम्लानि मूत्राणि स्नेहाः क्वाथा रसास्तथा | लवणानि फलं क्षौद्रं शताह्वा सर्षपं वचा ||२४||

sanskrit

Milk, sour substances, urine, fats, decoctions, juices, salts, fruits, honey, mustard, and garlic.

english translation

hindi translation

kSIrANyamlAni mUtrANi snehAH kvAthA rasAstathA | lavaNAni phalaM kSaudraM zatAhvA sarSapaM vacA ||24||

hk transliteration

एला त्रिकटुकं रास्ना सरलो देवदारु च | रजनी मधुकं हिङ्गु कुष्ठं संशोधनानि च ||२५||

sanskrit

Cardamom, trikatu, rasna, sarala, devadaru, night-blooming jasmine, honey, asafoetida, and extracts.

english translation

hindi translation

elA trikaTukaM rAsnA saralo devadAru ca | rajanI madhukaM hiGgu kuSThaM saMzodhanAni ca ||25||

hk transliteration