Sushruta Samhita

Progress:71.0%

अत ऊर्ध्वं यथाप्रयोजनं यथाप्रधानं च स्थावरस्नेहानुपदेक्ष्यामः- तत्र तिल्वकैरण्डकोशाम्रदन्तीद्रवन्तीसप्तलाशङ्खिनीपलाशविषाणिकागवाक्षीकम्पिल्लकशम्पाकनीलिनीस्नेहा विरेचयन्ति, जीमूतककुटजकृतवेधनेक्ष्वाकुधामार्गवमदनस्नेहा वामयन्ति, विडङ्गखरमञ्जरीमधुशिग्रुसूर्यवल्लीपीलुसिद्धार्थकज्योतिष्मतीस्नेहाः शिरो विरेचयन्ति, करञ्जपूतीककृतमालमातुलुङ्गेङ्गुदीकिराततिक्तकस्नेहा दुष्टव्रणेषूपयुज्यन्ते, तुवरककपित्थकम्पिल्लकभल्लातकपटोलस्नेहा महाव्याधिषु, त्रपुसैर्वारुककर्कारुकतुम्बीकूष्माण्डस्नेहा मूत्रसङ्गेषु, कपोतवङ्कावल्गुजहरीतकीस्नेहाः शर्कराश्मरीषु, कुसुम्भसर्षपातसीपिचुमर्दातिमुक्तकभाण्डीकटुतुम्बीकटभीस्नेहाः प्रमेहेषु, तालनारिकेलपनसमोचप्रियालबिल्वमधूकश्लेष्मातकाम्रातकफलस्नेहाः पित्तसंसृष्टे वायौ, बिभीतकभल्लातकपिण्डीतकस्नेहाः कृष्णीकरणे, श्रवणकङ्गुकटुण्टुकस्नेहाः पाण्डूकरणे, सरलपीतदारुशिंशपागुरुसारस्नेहा दद्रुकुष्ठकिटिभेषु, सर्व एव स्नेहा वातमुपघ्नन्ति, तैलगुणाश्च समासेन व्याख्याताः ||५||

sanskrit

Next, we will discuss the different types of oils derived from stationary sources. Among these are oils from sesame, castor, amra (mango), dandaka, dravanti (a type of herb), sapta-laksha (a tree), shankhini, palasha, vishani, gavakshi, kampillaka, shampaka, and nilini. The oils of jimutaka, kutaja, kṛitavedha, ikshvaku, dhama, and madana are considered to pacify the doshas. The oils of vidanga, kharamanjari, madhushigru, suryavaldi, and peelu are effective for head ailments. Karanja, putika, krutamala, atulunga, and ingudi oils are beneficial for troublesome wounds. The oils of tuvara, kapittha, kampillaka, bhallataka, and patola are useful in severe diseases. The oils of trapusa, sairvara, karkaruka, tumbika, and kushmanda are effective for urinary conditions. The oils of kapota, vankavali, gujha, and hariataka are used for sharkara (sugar) and ashma (stone). The oils of kusumba, sarshapa, tasi, pichumarda, atimukta, bhandika, and katutumbika are recommended for prameha (diabetes). The oils of tala, narikela, pana, soch, priya, bilva, madhuka, and shleshma are used for pitta-related conditions, while bibhita, bhallataka, and pindi-ta are used for kriṣhna karana (blackening). Shravana, kangu, and kutunta oils are effective for pandu karana (paleness). Sarala, pītā, daru, shingsapa, guru, and sara oils are beneficial in conditions like dadru (a type of skin disease) and kushtha (leprosy). All these oils pacify vata, and their qualities have been described in summary.

english translation

hindi translation

ata UrdhvaM yathAprayojanaM yathApradhAnaM ca sthAvarasnehAnupadekSyAmaH- tatra tilvakairaNDakozAmradantIdravantIsaptalAzaGkhinIpalAzaviSANikAgavAkSIkampillakazampAkanIlinIsnehA virecayanti, jImUtakakuTajakRtavedhanekSvAkudhAmArgavamadanasnehA vAmayanti, viDaGgakharamaJjarImadhuzigrusUryavallIpIlusiddhArthakajyotiSmatIsnehAH ziro virecayanti, karaJjapUtIkakRtamAlamAtuluGgeGgudIkirAtatiktakasnehA duSTavraNeSUpayujyante, tuvarakakapitthakampillakabhallAtakapaTolasnehA mahAvyAdhiSu, trapusairvArukakarkArukatumbIkUSmANDasnehA mUtrasaGgeSu, kapotavaGkAvalgujaharItakIsnehAH zarkarAzmarISu, kusumbhasarSapAtasIpicumardAtimuktakabhANDIkaTutumbIkaTabhIsnehAH prameheSu, tAlanArikelapanasamocapriyAlabilvamadhUkazleSmAtakAmrAtakaphalasnehAH pittasaMsRSTe vAyau, bibhItakabhallAtakapiNDItakasnehAH kRSNIkaraNe, zravaNakaGgukaTuNTukasnehAH pANDUkaraNe, saralapItadAruziMzapAgurusArasnehA dadrukuSThakiTibheSu, sarva eva snehA vAtamupaghnanti, tailaguNAzca samAsena vyAkhyAtAH ||5||

hk transliteration