Sushruta Samhita

Progress:34.2%

वचामतिविषां रास्नां चव्यं सञ्चूर्ण्य पाययेत् | स्नेहेन दोषस्यन्दार्थं वेदनोपशमाय च ||२१||

sanskrit

"One should grind the bitter herb, 'vacha,' and 'rasna,' into a fine powder and administer it mixed with oil to alleviate pain and balance the doshas."

english translation

hindi translation

vacAmativiSAM rAsnAM cavyaM saJcUrNya pAyayet | snehena doSasyandArthaM vedanopazamAya ca ||21||

hk transliteration

क्वाथं चैषां तथा कल्कं चूर्णं वा स्नेहवर्जितम् | शाकत्वग्घिङ्ग्वतिविषापाठाकटुकरोहिणीः ||२२||

sanskrit

"One should prepare a decoction or a paste without oil using the herbs 'shakatvag,' 'higva,' 'tivisha,' 'patha,' 'katuka,' and 'rohinī.'"

english translation

hindi translation

kvAthaM caiSAM tathA kalkaM cUrNaM vA snehavarjitam | zAkatvagghiGgvativiSApAThAkaTukarohiNIH ||22||

hk transliteration

तथा तेजोवतीं चापि पाययेत् पूर्ववद्भिषक् | त्रिरात्रं पञ्चसप्ताहं ततः स्नेहं पुनः पिबेत् ||२३||

sanskrit

"One should also drink 'tejovati' as before for three nights and five weeks, then take the oil again."

english translation

hindi translation

tathA tejovatIM cApi pAyayet pUrvavadbhiSak | trirAtraM paJcasaptAhaM tataH snehaM punaH pibet ||23||

hk transliteration

पाययेतासवं नक्तमरिष्टं वा सुसंस्कृतम् | शिरीषककुभाभ्यां च तोयमाचमने हितम् ||२४||

sanskrit

"The patient should be given fermented liquor at night or well-prepared arishta. Sipping water made from shirisha and kakubha is beneficial."

english translation

hindi translation

pAyayetAsavaM naktamariSTaM vA susaMskRtam | zirISakakubhAbhyAM ca toyamAcamane hitam ||24||

hk transliteration

उपद्रवाश्च येऽन्ये स्युस्तान् यथास्वमुपाचरेत् | सर्वतः परिशुद्धा च स्निग्धपथ्याल्पभोजना ||२५||

sanskrit

"Other complications should be treated according to their nature. The patient should have a completely pure and nourishing diet, with minimal food intake."

english translation

hindi translation

upadravAzca ye'nye syustAn yathAsvamupAcaret | sarvataH parizuddhA ca snigdhapathyAlpabhojanA ||25||

hk transliteration