Charak Samhita

Progress:73.6%

अतिक्रान्तरसं वाऽपि विपन्नरसमेव वा| ज्ञेयं विधिविरुद्धं तु भुज्यते निभृते न यत्| तदेवंविधमन्नं स्याद्विरुद्धमुपयोजितम् ||१०१||

sanskrit

It is antagonism in terms of rules if the food is not taken in privacy. Food taken in the above way is known as antagonistic.

english translation

atikrAntarasaM vA'pi vipannarasameva vA| jJeyaM vidhiviruddhaM tu bhujyate nibhRte na yat| tadevaMvidhamannaM syAdviruddhamupayojitam ||101||

hk transliteration

षाण्ढ्यान्ध्यवीसर्पदकोदराणां विस्फोटकोन्मादभगन्दराणाम्| मूर्च्छामदाध्मानगलग्रहाणां पाण्ड्वामयस्यामविषस्य चैव ||१०२||

sanskrit

[Diseases due to incompatibility] Antagonistic (viruddha) food is the cause of impotency, blindness, erysipelas, ascites, pustules, insanity, fistula-in-ano, fainting, narcosis,

english translation

SANDhyAndhyavIsarpadakodarANAM visphoTakonmAdabhagandarANAm| mUrcchAmadAdhmAnagalagrahANAM pANDvAmayasyAmaviSasya caiva ||102||

hk transliteration

किलासकुष्ठग्रहणीगदानां शोथाम्लपित्तज्वरपीनसानाम् | सन्तानदोषस्य तथैव मृत्योर्विरुद्धमन्नं प्रवदन्ति हेतुम् ||१०३||

sanskrit

narcosis, tympanitis, spasm in the throat, anaemia, ama visha, leucoderma, leprosy, grahaniroga, oedema, acid gastritis, fever, rhinitis, genetic disorders and even death.

english translation

kilAsakuSThagrahaNIgadAnAM zothAmlapittajvarapInasAnAm | santAnadoSasya tathaiva mRtyorviruddhamannaM pravadanti hetum ||103||

hk transliteration

एषां खल्वपरेषां च वैरोधिकनिमित्तानां व्याधीनामिमे भावाः प्रतिकारा भवन्ति| तद्यथा- वमनं विरेचनं च, तद्विरोधिनां च द्रव्याणां संशमनार्थमुपयोगः, तथाविधैश्च द्रव्यैः पूर्वमभिसंस्कारः शरीरस्येति ||१०४||

sanskrit

[Management of incompatibility] he measures which are used to counteract the above and other disorders caused by antagonistic food articles include emesis, purgation, use of antidotes for pacification and prior conditioning of the body with similar substances.

english translation

eSAM khalvapareSAM ca vairodhikanimittAnAM vyAdhInAmime bhAvAH pratikArA bhavanti| tadyathA- vamanaM virecanaM ca, tadvirodhinAM ca dravyANAM saMzamanArthamupayogaH, tathAvidhaizca dravyaiH pUrvamabhisaMskAraH zarIrasyeti ||104||

hk transliteration

भवतश्चात्र- विरुद्धाशनजान् रोगान् प्रतिहन्ति विवेचनम्| वमनं शमनं चैव पूर्वं वा हितसेवनम् ||१०५||

sanskrit

Purgation, emesis, pacification or prior use of wholesome substance alleviates the disorders caused by antagonistic (viruddha) food.

english translation

bhavatazcAtra- viruddhAzanajAn rogAn pratihanti vivecanam| vamanaM zamanaM caiva pUrvaM vA hitasevanam ||105||

hk transliteration