Charak Samhita

Progress:35.7%

गुडमिक्षुरसं मस्तु क्षीरमुल्लोडितं दधि| पायसं कृशरां सर्पिः काश्मर्यत्रिफलारसम् ||६६||

sanskrit

Individuals with soft bowel movement require the following as purgatives: jaggery, sugarcane juice, whey of curd, milk, water of curd, milk pudding, krishara (rice cooked with black gram), ghee, juice (decoction) of kashmari (Gmelina arborea),

english translation

guDamikSurasaM mastu kSIramulloDitaM dadhi| pAyasaM kRzarAM sarpiH kAzmaryatriphalArasam ||66||

hk transliteration by Sanscript

द्राक्षारसं पीलुरसं जलमुष्णमथापि वा| मद्यं वा तरुणं पीत्वा मृदुकोष्ठो विरिच्यते ||६७||

sanskrit

triphala (combination of Terminalia chebula, Terminalia bellirica and Emblica officinalis), pilu (Salvadora persica Linn.), draksha (Vitis vinifera Linn), warm water or fresh wine.

english translation

drAkSArasaM pIlurasaM jalamuSNamathApi vA| madyaM vA taruNaM pItvA mRdukoSTho viricyate ||67||

hk transliteration by Sanscript

विरेचयन्ति नैतानि क्रूरकोष्ठं कदाचन| भवति क्रूरकोष्ठस्य ग्रहण्यत्युल्बणानिला ||६८||

sanskrit

These do not help an individual suffering from hard bowel movement because of the prominence of vata in their grahani (duodenum).

english translation

virecayanti naitAni krUrakoSThaM kadAcana| bhavati krUrakoSThasya grahaNyatyulbaNAnilA ||68||

hk transliteration by Sanscript

उदीर्णपित्ताऽल्पकफा ग्रहणी मन्दमारुता| मृदुकोष्ठस्य तस्मात् स सुविरेच्यो नरः स्मृतः ||६९||

sanskrit

“Soft bowel individuals” have predominance of pitta and less kapha and vata in their duodenum, and hence gets purgation easily.

english translation

udIrNapittA'lpakaphA grahaNI mandamArutA| mRdukoSThasya tasmAt sa suvirecyo naraH smRtaH ||69||

hk transliteration by Sanscript

उदीर्णपित्ता ग्रहणी यस्य चाग्निबलं महत्| भस्मीभवति तस्याशु स्नेहः पीतोऽग्नितेजसा ||७०||

sanskrit

[Complications of improper sneha consumption and its treatment] Individuals with highly aggravated pitta in duodenum have excessive digestive strength, and therefore are able to digest or metabolize fat easily.

english translation

udIrNapittA grahaNI yasya cAgnibalaM mahat| bhasmIbhavati tasyAzu snehaH pIto'gnitejasA ||70||

hk transliteration by Sanscript