•
वर्णस्वरीयमिन्द्रियम्
Varnasvariyam Indriyam Adhyaya (Fatal signs in complexion and voice)
2.
पुष्पितकमिन्द्रियम्
Pushpitakam Indriyam Adhyaya (Fatal signs of Tactile and Olfactory perception)
3.
परिमर्शनीयमिन्द्रियम्
Parimarshaneeyam Indriyam Adhyaya (Palpable signs of Imminent Death)
4.
इन्द्रियानीकमिन्द्रियम्
Indriyaneekam Indriyam Adhyaya (Fatal signs in five sense organs)
5.
पूर्वरूपीयमिन्द्रियम्
Purvarupeeyam Indriyam Adhyaya (Predicting prognosis of diseases by prodromal symptoms)
6.
कतमानिशरीरीयमिन्द्रियम्
Katamanisharireeyam Indriyam Adhyaya (Specific fatal clinical features)
7.
पन्नरूपीयमिन्द्रियम्
Pannarupiyam Indriyam Adhyaya (Fatal signs of changes in shadows, complexion, and luster)
8.
अवाक्शिरसीयमिन्द्रियम्
Avakshiraseeyam Indriyam Adhyaya (Fatal signs like inverted shadow of dying person)
9.
यस्यश्यावनिमित्तीयमिन्द्रियम्
Yasyashyavanimittiyam Indriyam Adhyaya (Signs and Symptoms useful for Palliative Care among Patients approaching Death)
10.
सद्योमरणीयमिन्द्रियम्
Sadyomaraneeyam Indriyam Adhyaya (Signs of instant death and incurable complications of several diseases)
11.
अणुज्योतीयमिन्द्रियम्
Anujyotiyam Indriyam Adhyaya (Signs and Symptoms of Imminent Death caused due to diminution of Agni)
12.
गोमयचूर्णीयमिन्द्रियम्
Gomayachurniyam Indriyam Adhyaya (Auspicious and Inauspicious Characteristics of the messenger)
Progress:2.4%
नीलश्यावताम्रहरितशुक्लाश्च वर्णाः शरीरस्य वैकारिका भवन्ति; यांश्चापरानुपेक्षमाणो विद्यात्प्राग्विकृतानभूत्वोत्पन्नान् | इति प्रकृतिविकृतिवर्णा भवन्त्युक्ताः शरीरस्य| तत्र प्रकृतिवर्णमर्धशरीरे विकृतिवर्णमर्धशरीरे, द्वावपि वर्णौ मर्यादाविभक्तौ दृष्ट्वा; यद्येवं सव्यदक्षिणविभागेन, यद्येवंपूर्वपश्चिमविभागेन, यद्युत्तराधरविभागेन, यद्यन्तर्बहिर्विभागेन, आतुरस्यारिष्टमिति विद्यात्; एवमेव वर्णभेदोमुखेऽप्यन्यत्र वर्तमानो मरणाय भवति ||९||
sanskrit
[Abnormal complexion] The unnatural or pathological complexions include blue, blackish, coppery, green and snow white. Similarly, there are some other unnatural types of complexion which appear suddenly for unknown reason. These are the normal and abnormal complexions of body. Normal complexion in one half of the body and abnormal complexion in the other half and both are demarcated clearly by a line, same abnormality on left and right side of body, front and back side of body, upper and lower or internal and external parts of the body is considered arishta (near to death signs). Such demarcation abnormality on face and other parts too indicates death.
english translation
nIlazyAvatAmraharitazuklAzca varNAH zarIrasya vaikArikA bhavanti; yAMzcAparAnupekSamANo vidyAtprAgvikRtAnabhUtvotpannAn | iti prakRtivikRtivarNA bhavantyuktAH zarIrasya| tatra prakRtivarNamardhazarIre vikRtivarNamardhazarIre, dvAvapi varNau maryAdAvibhaktau dRSTvA; yadyevaM savyadakSiNavibhAgena, yadyevaMpUrvapazcimavibhAgena, yadyuttarAdharavibhAgena, yadyantarbahirvibhAgena, AturasyAriSTamiti vidyAt; evameva varNabhedomukhe'pyanyatra vartamAno maraNAya bhavati ||9||
hk transliteration
Charak Samhita
Progress:2.4%
नीलश्यावताम्रहरितशुक्लाश्च वर्णाः शरीरस्य वैकारिका भवन्ति; यांश्चापरानुपेक्षमाणो विद्यात्प्राग्विकृतानभूत्वोत्पन्नान् | इति प्रकृतिविकृतिवर्णा भवन्त्युक्ताः शरीरस्य| तत्र प्रकृतिवर्णमर्धशरीरे विकृतिवर्णमर्धशरीरे, द्वावपि वर्णौ मर्यादाविभक्तौ दृष्ट्वा; यद्येवं सव्यदक्षिणविभागेन, यद्येवंपूर्वपश्चिमविभागेन, यद्युत्तराधरविभागेन, यद्यन्तर्बहिर्विभागेन, आतुरस्यारिष्टमिति विद्यात्; एवमेव वर्णभेदोमुखेऽप्यन्यत्र वर्तमानो मरणाय भवति ||९||
sanskrit
[Abnormal complexion] The unnatural or pathological complexions include blue, blackish, coppery, green and snow white. Similarly, there are some other unnatural types of complexion which appear suddenly for unknown reason. These are the normal and abnormal complexions of body. Normal complexion in one half of the body and abnormal complexion in the other half and both are demarcated clearly by a line, same abnormality on left and right side of body, front and back side of body, upper and lower or internal and external parts of the body is considered arishta (near to death signs). Such demarcation abnormality on face and other parts too indicates death.
english translation
nIlazyAvatAmraharitazuklAzca varNAH zarIrasya vaikArikA bhavanti; yAMzcAparAnupekSamANo vidyAtprAgvikRtAnabhUtvotpannAn | iti prakRtivikRtivarNA bhavantyuktAH zarIrasya| tatra prakRtivarNamardhazarIre vikRtivarNamardhazarIre, dvAvapi varNau maryAdAvibhaktau dRSTvA; yadyevaM savyadakSiNavibhAgena, yadyevaMpUrvapazcimavibhAgena, yadyuttarAdharavibhAgena, yadyantarbahirvibhAgena, AturasyAriSTamiti vidyAt; evameva varNabhedomukhe'pyanyatra vartamAno maraNAya bhavati ||9||
hk transliteration