Charak Samhita

Progress:81.0%

तद्विकाराः- शीतज्वरः शिरोगुरुत्वं दाहः स्तैमित्यमङ्गावसदनं निद्रा तन्द्रा मोहोऽन्नद्वेषः प्रलापोऽग्निनाशो दौर्बल्यमस्थिभेदो मूर्च्छा पिपासा स्रोतसां प्रलेपो जाड्यमिन्द्रियाणां प्रायोपवेशनमङ्गविक्षेपोऽङ्गमर्दोऽरतिरौत्सुक्यं चोपजायते, प्रायश्चामाशये विसर्पत्यलसक एकदेशग्राही च, यस्मिंश्चावकाशे विसर्पो विसर्पति सोऽवकाशो रक्तपीतपाण्डुपिडकावकीर्ण इव मेचकाभः कालो मलिनः स्निग्धो बहूष्मा गुरुः स्तिमितवेदनः श्वयथुमान् गम्भीरपाको निरास्रावः शीघ्रक्लेदः स्विन्नक्लिन्नपूतिमांसत्वक् क्रमेणाल्परुक् परामृष्टोऽवदीर्यते कर्दम इवावपीडितोऽन्तरं प्रयच्छत्युपक्लिन्नपूतिमांसत्यागी सिरास्नायुसन्दर्शी कुणपगन्धी च भवति सञ्ज्ञास्मृतिहन्ता च; तं कर्दमविसर्पपरीतमचिकित्स्यं विद्यात् ||३८||

sanskrit

Its signs and symptoms are fever with chills, heaviness of the head, burning sensation, timidity, prostration, excessive sleep, drowsiness, disturbed consciousness, food dislike, delirium, loss of appetite, weakness, breaking pain in bones, fainting, morbid thirst, adhesions of sticky material in channels, dullness of the senses, mostly seating, abnormal movements of limbs, body pain, restlessness, anxiety, often it spreads to amashaya. It is localized and spreads with slow speed. The part where the disease spreads looks as if filled with reddish, yellowish, pale eruptions. The affected part becomes muddy, black, dirty, unctuous, excess hot, heavy, dull aching, edematous, with deep seated suppuration, having no discharge, rapidly become sloughy, sweated suppurated, having putrid flesh and skin, gradual little pain, when touched bursts and gives space on pressing, throws out decomposed and putrefied flesh, shows blood vessels, ligaments and has cadaverous smell and causes disturbed consciousness as well as memory. This is called kardam visarpa and is incurable.

english translation

tadvikArAH- zItajvaraH zirogurutvaM dAhaH staimityamaGgAvasadanaM nidrA tandrA moho'nnadveSaH pralApo'gninAzo daurbalyamasthibhedo mUrcchA pipAsA srotasAM pralepo jADyamindriyANAM prAyopavezanamaGgavikSepo'Ggamardo'ratirautsukyaM copajAyate, prAyazcAmAzaye visarpatyalasaka ekadezagrAhI ca, yasmiMzcAvakAze visarpo visarpati so'vakAzo raktapItapANDupiDakAvakIrNa iva mecakAbhaH kAlo malinaH snigdho bahUSmA guruH stimitavedanaH zvayathumAn gambhIrapAko nirAsrAvaH zIghrakledaH svinnaklinnapUtimAMsatvak krameNAlparuk parAmRSTo'vadIryate kardama ivAvapIDito'ntaraM prayacchatyupaklinnapUtimAMsatyAgI sirAsnAyusandarzI kuNapagandhI ca bhavati saJjJAsmRtihantA ca; taM kardamavisarpaparItamacikitsyaM vidyAt ||38||

hk transliteration by Sanscript