Sushruta Samhita

Progress:30.4%

मिथ्याहाराचारस्य विशेषाद्गुरुविरुद्धासात्म्याजीर्णाहिताशिनः स्नेहपीतस्य वान्तस्य वा व्यायामग्राम्यधर्मसेविनो ग्राम्यानूपौदकमांसानि वा पयसाऽभीक्ष्णमश्नतो यो वा मज्जत्यप्सूष्माभितप्तः सहसा छर्दिं वा प्रतिहन्ति, तस्य पित्तश्लेष्माणौ प्रकुपितौ परिगृह्यानिलः प्रवृद्धस्तिर्यग्गाः सिराः सम्प्रपद्य समुद्धूय बाह्यं मार्गं प्रति समन्ताद्विक्षिपति, यत्र यत्र च दोषो विक्षिप्तो निश्चरति तत्र तत्र मण्डलानि प्रादुर्भवन्ति, एवं समुत्पन्नस्त्वचि दोषस्तत्र तत्र च परिवृद्धिं प्राप्याप्रतिक्रियमाणोऽभ्यन्तरं प्रतिपद्यते धातूनभिदूषयन् ||३||

sanskrit

Due to improper diet and lifestyle, especially consuming heavy, incompatible, unsuitable, undigested, and harmful foods, drinking oil or ghee, vomiting, excessive exercise, engaging in sexual activities, consuming water and meat from marshy or aquatic animals frequently, or suddenly immersing in cold water or suppressing vomiting, the vitiated Pitta and Kapha, aggravated by these factors, get obstructed by Vata. The increased Vata moves through the blood vessels and disturbs the body's pathways, causing disturbances in the skin wherever these aggravated Doshas spread, resulting in the appearance of circular lesions. As these Doshas affect the skin, if left untreated, they gradually invade deeper tissues, affecting the body further.

english translation

hindi translation

mithyAhArAcArasya vizeSAdguruviruddhAsAtmyAjIrNAhitAzinaH snehapItasya vAntasya vA vyAyAmagrAmyadharmasevino grAmyAnUpaudakamAMsAni vA payasA'bhIkSNamaznato yo vA majjatyapsUSmAbhitaptaH sahasA chardiM vA pratihanti, tasya pittazleSmANau prakupitau parigRhyAnilaH pravRddhastiryaggAH sirAH samprapadya samuddhUya bAhyaM mArgaM prati samantAdvikSipati, yatra yatra ca doSo vikSipto nizcarati tatra tatra maNDalAni prAdurbhavanti, evaM samutpannastvaci doSastatra tatra ca parivRddhiM prApyApratikriyamANo'bhyantaraM pratipadyate dhAtUnabhidUSayan ||3||

hk transliteration